Özel sektör borçlanma araçları için halka arz

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda  düzenlediği ekonomi gazetecileri ile sohbet toplantısında Hüseyin Erkan, küresel piyasalarda kriz sonrası gelişmeleri değerlendirdi. Krizin ardından, tüm dünyada faizlerin en düşük seviyelerinin yaşandığına dikkati çeken Erkan, "Belki yüz yılın en düşük faiz seviyesi diyebiliriz. Kimi ülkelerde sıfır, ya da sıfıra yakın seviyelerde seyrediyor faizler" dedi. Düşük faizin beraberinde likidite bolluğunu getirdiğini dile getiren Erkan, likidite bolluğunun da hisse senedi piyasalarına, emtia piyasalarına girdiğini kaydetti.

İMKB'nin Türkiye ekonomisindeki yeri ve önemine değinen Erkan, borsada, 2000 yılı sonunda toplam piyasa değerinin 70 milyar dolar, toplam işlem hacminin 182 milyar doları bulduğunu ve İMKB piyasalarında toplam işlem hacminin 3.5 trilyon dolara çıktığını kaydetti. Bu durumu 2001 krizinin etkilediğini, krizin etkilerinden ancak 2007'de kurtulabildiklerinden bahseden Erkan, 2001'de 1.5 trilyon dolar olan İMKB Piyasaları toplam işlem hacminin, 20007'de 3.1 trilyon dolara geldiğini, 2010 yılında ise bu rakamın 3.2 trilyon dolarlık işlem hacmine ulaştığı bilgisini verdi.

-“ŞİRKETLERE, 25 YILDA 48.6 MİLYAR DOLAR KAYNAK DAĞITILDI”-

Erkan, şirketlerin borsaya getirme çabalarına ilişkin olarak, "Hateks'i hale getiremedik" dedi. Halka arzlarda 2000 yılından bu yana en iyi performansı sergileyen İMKB'nin, 2010 yılında hisse senedi halka arz edilen şirket sayısının 22'ye ulaştığını, halka arz sonucunda şirketlere sağlanan kaynak tutarının 3 milyar TL'ye yükseldiğini, ayrıca 13 adet tahvil ve bono ihracı yoluyla sağlanan kaynak tutarının 1.9 milyar TL olduğunu kaydetti. Erkan, borsa yoluyla geçen 25 yılda şirketlere halka arzlarla 48.6 milyar dolarlık bir kaynak aktarıldığını, şirketlerin ise 43.8 milyar dolarda temettü ödediğini bildirdi.

İMKB'nin uluslararası performansını da değerlendiren Erkan, İMKB - 100 endeksinin hem gelişmiş, hem gelişmekte olan borsalarını ortalamasını geçtiğinin görüldüğünü bildirdi. Halka arzda seferberliğinde çok ciddi sayıda şirketin borsaya katıldığı dile getiren Erkan, 2011 yılı içinde bugüne kadar, hisse senetleri piyasasına 9, tahvil ve bono piyasasına 6 halka arz başvurusu yapıldığını, borsaya gelmek isteyen, ancak başvurusunu henüz yapmamış 20'ye yakın şirket olduğunu açıkladı.

-“PİYASALARI ADİL HALE GETİRDİK”-

Borsada fiyatların adil bir şekilde oluştuğunu, şirketlerin kendi temel değerleri ve yaptıkları teknik analiz çerçevesinde fiyatların belirlendiği bilgisini veren Erkan, "Piyasaları daha adil bir hale getirdik. Bir şirketin değeri nasıl belirlenir? İşte, ‘A menkul değerler aldı, B satıcı, onun arkasında şu var, bu var’ gibi değerlendirmeden şirket fiyatları artık oluşmuyor. Bu çok önemliydi. Bu konuda uluslararası yatırımcılardan çok da takdir aldık" dedi.

-“FİYAT ADIMLARINI BİR MİKTAR DÜŞÜRDÜK”-

Yeni fiyat adımlarını devreye aldıklarını belirten Erkan, "Fiyat adımları çok gelişti, bunları bir miktar düşürdük. Belki 2011 yılı sonuna doğruda ikinci aşaması gelecek ve belki bir miktar da fiyat düşüreceğiz. Bir kuruşun altına şu anda inemiyoruz. Onun çalışmalarını şu anda yapıyoruz. Değişiklik gerekiyordu, onu da ancak 2011 sonuna yetiştirebileceğiz" açıklamasında bulundu. Tahvil bono piyasası risk yönetim sisteminde yeni bir çalışma yaptıklarını belirten Erkan, "İşlemlerin risklerini artık çok daha yakın takip ediyoruz" dedi.
Erkan, yeni bir banka endeksi hesaplamaya başladıklarını, özel talebe bağlı olarak endeks yapma yolunda yürüdüklerini açıklayarak, "Bunu piyasaya duyurduk. Gruplar, holdinglere özel endeksler olabilir, çeşitli ihtiyaçlara yönelik endeksler olabilir. Bu endeks hazırlanmasını isteyenlerle görüşmeye hazırız" dedi.

-“OTOMATİK SEANS DURDURMA SİSTEMİ, PAZARTESİ BAŞLIYOR”-

2011 yılına ilişkin projeleri hakkında bilgi veren Erkan, bu çerçevede, otomatik seans durdurma sisteminde, piyasanın anormal fiyat veya miktar hareketi ortaya çıktığında, önce seansı 15 dakika durduran ve bu anormalliğin devamı halinde de 15 günlüğüne netleştirmeyi kaldıran (brüt takas), ardından durdurma ve brüt takas uygulamalarına ilişkin bilgiyi KAP 'da yayınlayan otomatik bir yapı gördüklerini, bu sistemin ise 10 Ocak 2011 tarihinde faaliyete geçireceklerini açıkladı. 2011 projeleri arasında yeni bir halka arz pazarı olduğunu belirten Erkan, "Özel sektör borçlanma araçlarının birincil piyasası için halka arz pazarı açılmasını düşünüyoruz" Yine, özel sektör borçlanma araçlarında ikincil piyasada likiditeyi artırmak için piyasa yapıcılığını düşünüyoruz" açıklamasında bulundu. Erkan, borsada, emir dağılım ortak platformu yaratmak istediklerini, bu sayede Türkiye'den, tüm dünya borsalarına bağlanarak, aynı şekilde İMKB üzerinden de dünya borsalarına bağlanmak gibi bir hedefleri olduğunu açıkladı.

-“BATMA NOKTASINA GELMİŞ ŞİRKETLERE BİRŞEY YAPAMAYIZ”-

Toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erkan, bir gazetecinin, "Kapalı tahtaları ne zaman açacaksınız" şeklindeki bir soruya, "Piyasa riskine bağlı yanlış kararlar ya da sektörel sorunlardan dolayı "batma noktasına gelmiş" şirketlere yapacağımız hiçbir şey yok. Dünyanın her yerinde bu risk vardır. Bankacılıktan yaşanan sorunlardan dolayı TMSF'nin el koyduğu şirketlerin, ya da bankaların iştirakleri var. Bunlarla ilgili ne yapılabilir? Orada da bir kanun değişikliği gerekiyor. O da bizi aşıyor. SPK, TMSF ve BDDK ile birlikte birkaç yıldır, aslında bazı çalışmalar yaptı. Bir kanun değişikliği olup da, "bu konuya nasıl bir çare bulunur" konusu henüz açıklığa kavuşmadı. Benim bildiğim SPK böyle bir çalışma içinde" yanıtını verdi.

-“İMKB, PAZARLAMA FAALİYETLERİNE AĞIRLIK VERECEK”-

Gruplara endeks hazırlama konusunda ise Erkan, çeşitli gruplara, asgari beş şirketi olması şartı ile endeks yapabileceklerini, bir gruba ait en fazla 15 şirket olduğunu bildiğini, ancak kendilerine henüz "endeks hazırlanması" yönünde bir talep gelmediğin, kendilerinin bu konu üzerinde çalışacaklarını kaydetti. Erkan, "Bunun faydası şöyle olacaktır. Yatırımcı, o grubun otomatik bütün hisselerine sahip olacak. Çünkü holding içinde halka açık olan, olmayan şirketler var. Bu konu üzerinde İMKB olarak, önümüzdeki günlerde pazarlama faaliyetlerine ağırlık vereceğiz" ifadelerini kullandı. Erkan, 9 şehir endeksi yarattıklarını ancak, bunların üzerine borsa yatırım fonlarının henüz oluşturulmadığı bilgisini verdi. 

Erkan, gelişen işletmeler piyasasının açıldığını, şu anda 8 piyasa danışmanı atadıklarını, bir şirketin de başvurusu olduğunu söyledi. Burada piyasa yapıcılığı ile işlemlerin olacağını belirten Erkan, şirketin buraya sadece sermaye artışıyla gelebileceğini, sermaye artışı ile halka arz yapacağını, elde edeceği kaynağı ise kendi şirketinde kullanacağını kaydederek, "Hissedar satışı ile bu piyasaya girilemiyor" dedi. Erkan, 2012'ye kadar kotasyon ücreti talep etmeyeceklerini söyledi.

-“KOBİLER'E, BORSAYA GELMESİ İÇİN HİBE VEYA KREDİ GELEBİLİR”-

KOBİ'lerin borsaya gelmesi için çalışmaların sürdüğünü dile getiren Erkan, KOSGEB ile görüştüklerini ve bu kapsamda KOSGEB'in, bir miktar kaynağı halka açılacak olan şirketlere, "köprü finansmanı" sağlama imkanı getirdiğini, bunu da ya hibe, ya da kredi şeklinde vereceğini bildirdi. Bu mekanizmayı sağlamaya çalıştıklarını vurgulayan Erkan, "İmza aşamasına geldi. Kısa zamanda zannediyorum imzalayacağız" dedi. Yurt dışından hangi borsaların endeks istediği konusunda Erkan, ağırlıklı olarak İMKB 30'un ilgi gördüğünü, borsada işlem görmesi kaydıyla ilgili lisanslamayı açmadıklarını, bu açığa kavuştuktan sonra bir ilerleme olabileceğini ifade etti.

-“KİMİN NEREDE, NASIL İŞLEM GÖRECEĞİNE SPK KARAR VERİR”-

VOB'a ilişkin bir soru üzerine Erkan, "Piyasanın doğru yapılanması gereği içinde, kimin nerede, nasıl işlem göreceği konusunun açığa kavuşması lazım. Bunu da SPK ile netleştirmek istiyoruz" karşılığını verdi.