Koronavirüs tüketiciyi güldürdü, üreticiyi üzdü

Türkiye'de turizmde olduğu kadar örtü altı üretimde de adından söz ettiren Antalya'da çiftçiler, koronavirüs tedbirlerindeki kısıtlamalara rağmen verilen özel izinle üretimi tüm hızıyla sürdürüyor. Domatesten bibere, patlıcandan kabağa, muzdan çileğe, avokadodan mangoya her türlü sebze ve meyvenin hem iç, hem de dış piyasaya gönderildiği Antalya Toptancı Hali'nde bugünlerde hareketli günler yaşanıyor. Özellikle sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde temel gıda ihtiyacının artması nedeniyle hafta içi toptancı hali de geçen yılın aynı dönemine göre 2-3 katı yoğun oluyor. 

Tüketici 'evde kal' çağrısına uyup dışarı çıkamayınca, arz talep dengesinde de bazı değişiklikler yaşandı. Patates ve soğan, talebin artmasıyla miktarı piyasada azalırken geri kalan ürünlerin birçoğunda tüketim fazlalığı yaşandı. Buna bağlı olarak fiyatlar geçen yılın altına düşerken bundan en fazla etkilenen girdi maliyetlerinin yüksek olmasından dert yanan üretici oldu. 

Çiftçinin yüksek girdi maliyetleri nedeniyle zor günler geçirdiğini anlatan Antalya Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, çiftçinin bugünlerde sadece ayakta kalmaya çalıştığını söyledi. Çiftçinin kazandığını da üretime harcadığını kaydeden Alp, "Fiyatlar şu anda dip yapmak üzere. Fiyatlarımız en az yüzde 25 taban yaptı. Koronavirüsün de büyük etkisi var. İnsanlar dışarı çıkamadığı için ihtiyaçlarını alamıyor" dedi.

ÇİFTÇİNİN GELİRİ DÜŞTÜ

Türkiye'de ürün sıkıntısı yaşanmayacağını anlatan Antalya Toptancı Hal Yaş Sebze Meyve ve Komisyoncular Derneği Başkanı Hasan Ali Yılmaz, Avrupa ve Rusya başta olmak üzere birçok ülkeye ürün gönderildiğini söyledi. Bu yıl beklenen turistin gelmeyeceğini ve bu nedenle meyve sebze tüketiminin düşeceğini anlatan Yılmaz, "Vatandaşlarımız için bu durum iyi. Fiyatların düşmesini sağlayacak ancak çiftçilerimiz için sıkıntılı bir durum. Onlara destek lazım. Çiftçimizin geliri düştü, biraz mağdur oldular. Domates geçen yıla göre 2 TL daha aşağıdan satılıyor. Yüzde 20 civarında çiftçinin geliri düştü" dedi.

Başkan Yılmaz, patates ve soğanın yoğun talep nedeniyle fiyatlarının arttığını söyledi.

Antalya'dan Rusya ve Ukrayna'ya ihracat yapan Erol Yavuz da geçen yıla göre işlerinde azalma olduğunu söyledi. Koronavirüs öncesinde işlerinin çok yoğun olduğunu anlatan Yavuz, "Eskiden günde 1- 2 TIR ürün çıkarırdım. Şimdilerde işler düştü, 2 günde 1 TIR ancak çıkarabiliyorum" diye konuştu.

Aksu ilçesinde 30 dönümlük serada domates üretimi yapan İbrahim Demir ise çiftçiler olarak koronavirüsten direkt etkilendiklerini söyledi. Fiyatların sürekli dalgalandığını belirten Demir, "Yüzde 25 işlerimiz düştü. Geçen yıla göre zarardayız" dedi.

İHRACAT YÜZDE 23 ARTTI

İhracat rakamları ise iç piyasanın aksine geçen yılın aynı dönemine göre artış gösterdi. Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Hakkı Bahar, yaş meyve sebze sektöründe ihracat rakamlarını değerlendirdi. 1 Ocak - 28 Nisan 2019 ile 1 Ocak - 28 Nisan 2020 döneminde yaş meyve sebze sektöründe bir artış olduğunu kaydeden Bahar, "Bu dönemde Batı Akdeniz olarak ihracatımız yüzde 23 büyüdü. 225 bin ton yani 195 milyon dolar civarı bir büyüme. Fiyatlar da son derece stabil bir şekilde ilerleyecek" diye konuştu.

HALDEKİ GÜNCEL FİYATLAR

Antalya Toptancı Hali'nde bugünün kilogram fiyatları ise şöyle sıralandı:

"Domates 2.50 ile 3.50 TL, sivri biber 1.80 TL, dolmalık biber 3.50 TL, patlıcan 1.30 TL, kabak 1.70 TL, salatalık 1.80 TL."

Alparslan ÇINAR/ANTALYA, (DHA)