Bulunan taş kitabe, tarihi caminin yaşını ortaya çıkardı

Kaş'ın Kalkan Mahallesi'nde, o dönem orman muhafaza memuru olan Lami Bey tarafından inşa ettirilen Lami Bey Camii'nde, Antalya Valiliği'nce 2021'de başlatılan restorasyon çalışmalarında, beton duvarın içinde cami tarihini anlatan ve Osmanlı Türkçesi kullanılan kitabeye ulaşıldı. Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Birimi'nden koruma ve restorasyon uzmanı Cemil Karabayram, kadınlar mahfili girişindeki kitabenin çözümlenmesiyle Lami Bey Camii'nin 1881'de inşa edildiği ve Kalkan'ın ilk camisi olduğunun belirlendiğini söyledi. Caminin tek katlı inşa edildiğini, 1950'lerde ikinci katın eklendiğini belirten Karabayram, 2021'de başlatılan restorasyonda, sonrasında eklenti yapılan cami etrafındaki tüm beton kütlelerin temizlendiğini kaydetti.

Şadırvan üzerinde başka kitabeye daha rastlanıldığını aktaran Karabayram, her iki kitabenin beton duvardan kurtarılması işlemini Antalya merkez laboratuvarı uzmanlarının gerçekleştirdiğini söyledi. Karabayram, “Ayrıca camide önemli veriye daha rastlandı. Duvarda asılı 'Allah' ve 'Bismillahirrahmanirrahim' yazan ipek kumaşta, 1'inci Murad dönemine ait olduğu belirlenen çerçeveler bulundu. İpek kumaş üzerine yapılan çalışmalar da mevcut yerinde sergilenecek. İpek kumaşların o dönemlerde de özel korunduğu ve zarar görmediği görülüyor" dedi.

KİTABENİN TERCÜMESİ

Kadınlar mahfili girişindeki kitabede şu ifadeler yer alıyor:

"Sonsuz şükür, her şeye gücü yeten iyilik sahibi (Tanrı) izin verdi, saygın kişilik Lami'i, Müslümanların namazlığını, yaptırıp ortaya koydu. Sövüp sayan, yoldan çıktı, içten gelen temiz duyguyla gireyim (Tanrı evine), baş eğme (Tapınma) yerine. Hayırlar içinde gidenin (Çok hayır yapanın) adı 'Hesapçı' (Durmadan hayır yapıp bunların sevabını toplayan) olsun. Arınmışlıkla diriltti bu iki avlulu tapınma yerini (ibadet haneyi). Bin iki yüz doksan sekiz Ramazan Bayramı’na yetiştirip inananlara bağışlayıp 'Salavat' getirdi. Kaş'ta Orman memuruydu, o yüksek mertebeli kişi, Lütfi İbrahim Veli-can-zade diye tanınıyor. Atalardan dedelerden Burdur idi memleketi. Tanrım bağışla onu peygamber aşkına. Yıl 1881."

Şadırvandaki kitabede ise “Günümüzde Kaş Kazası Orman Müfettişi (Orman Bölge Şefi) İstanbullu Celil oğlu Hafız İbrahim Efendi’nin öncülük, aracılık ve yardımıyla bu bölüntü yeniden yapılmıştır, babası ve kendisi bağışlansın, 1895" deniliyor.

Mehmet ÇINAR/ ANTALYA, (DHA)