87 yıl sonra kahve üretimine geçiliyor

Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü (BATEM), Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü iş birliğinde, 2013 yılında 'Değişik Tropik Meyve Türlerinin Antalya Koşullarına Adaptasyonu Üzerinde Araştırmalar' başlıklı proje hazırlandı. Proje kapsamında 2014 yılında ABD'nin Florida eyaletinden deneme amaçlı 'passiflora- çarkıfelek', 'litchi', 'pitaya- ejder meyvesi', 'longan', 'guava' ve 'mango' fidanları getirtildi. Projenin ardından tescil alan çarkıfelek ve ejder meyvesinin üretimi yasallaşınca tropik meyve üretimine hızlı geçiş sağlandı. BATEM, şimdilerde ise ilk kez 1934 yılında araştırmasını yaptığı, fakat teknik donanımların ve teknolojilerin eksikliği nedeniyle sonuca ulaştıramadığı 'kahve' üretimi için harekete geçti. 

TROPİK MEYVEDEN SONRA KAHVE CENNETİ ANTALYA

BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, Antalya'da kahve üretimi üzerine yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Abdullah Ünlü, "1934 yılında yapılan araştırmalar o dönemin alt yapısı ve teknolojileri uygun olmadığı için sonuca ulaştırılamamış. Daha sonra çalışmaların Alanya ve Gazipaşa bölgesine kaydırılması düşünülmüş. Şimdilerde Alanya'da küçük çaplı kahve üreticisi çiftçiler var. Kahve üretimi üzerine çalışmaya başladık. Pandemiden dolayı çalışma yapacağımız kahve çeşitlerini Antalya'ya getiremediğimiz için projeyi bir süre erteledik. En kısa sürede çalışmamızı tamamlayıp, Antalya'ya ve çiftçilerimize kahveyi kazandırmayı hedefliyoruz" dedi.

ANTALYA'DA ÖRTÜ ALTI, ALANYA VE GAZİPAŞA'DA AÇIK ARAZİ

Tropik meyve üretiminin Alanya ve Gazipaşa'da açık alanda, Antalya'da ise örtü altında devam ettiğini sözlerine ekleyen Ünlü, "Son yıllarda iklim değişiklikleri tüm dünyayı olduğu gibi ülkemizi ve Antalya'yı çok etkiliyor. 7 türde, 11 çeşit olarak çalışma yaptığımız tropik meyvelerden passiflora- çarkıfelek, pitaya- ejder meyvesini tescilleterek üretimine başladık. Geçen yıl da bir mango, bir longan ve iki litchi türüne tescil aldık. Bu yıl yeni tescil alan tropik meyvelerin üretimlerine başlanacak" diye konuştu.

PASSİFLORA VE PİTAYA TESCİLLENİNCE ÜRETİMİ ARTTI

Getirilen fidanlarla, eskiden köy statüsündeki Gazipaşa'nın Macar, Çobanlar ve Yakacık mahallelerindeki çiftçilerin arazilerinde deneme bahçeleri kuruldu. Elde edilen başarılı sonuçlar üzerine 'ejder meyvesi' de denilen pitaya ve mango gibi bazı türler özellikle çiftçiler tarafından benimsendi ve ekim alanları hızla artmaya başladı. Ayrıca BATEM tarafından, passiflora ve pitaya tescil edilerek üretimi hızlandırıldı.

PİTAYA 15-25 LİRA

Tanesi 15-25 liradan alıcı bulan pitaya, meyvesinin mor ve beyaz olmasının yanı sıra, tadıyla büyük ilgi çekiyor. Bir meyvenin ağırlığı ise 450 gramdan başlayıp 1 kiloya kadar çıkıyor. İthal mangolara göre çok daha lezzetli olan yerli mangonun kilogramı da 35- 45 TL arasında değişiyor.

Kardeş meyveler olarak anılan 'litchi' olgunlaştığında rengi kırmızıya, 'longan' ise yeşile dönüyor. İkisinin de içi beyaz ve birbirine çok benziyor. Ancak litchi tadı ve görünümüyle longandan daha ön plana çıkıyor. Kilogramı ise üreticiden 65- 75 TL'ye alıcı buluyor. Bazı marketlerde 3- 4 adedi 25 TL'ye satılıyor. Görüntü ve tat olarak litchiye benzeyen longan ise ekim ayında meyve veriyor.

İbrahim LALELİ-  Burak YALMAN/ANTALYA, (DHA)