Vatandaş tüketti, maliye kazandı

Bu dönemde gelir, kurumlar ve servet vergilerinden oluşan doğrudan vergiler ise yüzde 18.5 artışla 19 milyar 290 milyon TL oldu. Tüketim eğiliminin başlıca göstergesi olan dahilde alınan KDV (Katma Değer Vergisi) gelirleri 2011 yılının ilk 3 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26.3 artarken, ÖTV gelirlerinde yüzde 14 artış yaşandı.

ANKA’nın Maliye Bakanlığı verilerine dayanarak yaptığı hesaplamaya göre tüketimden alınan dolaylı vergiler yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20.7 artışla 38 milyar 160 milyon TL’ye ulaştı. Dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı geçen yılın aynı dönemine göre 0.4 puanlık artışla yüzde 66.4’e yükseldi. Gelir, kurumlar ve servet vergilerinden oluşan doğrudan vergiler ise yılın ilk 3 aylık döneminde yüzde 18.5 oranında artışla 19 milyar 290 milyon TL düzeyine ulaştı. Yüzde 3.99 olarak gerçekleşen yıllık enflasyon indirgendiğinde, yılın 3 aylık döneminde dolaylı vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 15.8 artışla 36 milyar 638 milyon TL olurken, doğrudan vergi gelirleri ise yüzde 13.8 oranında artışla 18 milyar 520 milyon TL düzeyinde gerçekleşti.

-GELİR VERGİSİ TAHSİLATI YÜZDE 8.6 ARTTI-

Kriz döneminde en hızlı tepkinin hissedildiği vergi kalemi olan gelir vergisi tahsilatı, 2011 yılının ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8.6 oranında artarak 10 milyar 412.7 milyon TL’ye yükseldi. Reel bazda gelir vergisi tahsilatında yüzde 4.2 artış oldu. Ekonomideki canlanmaya ve iş hacmindeki artışa işaret eden kalemlerden biri olan gelir geçici vergisi ise yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.5 oranındaki artışla 367.9 milyon TL’yi aştı.

-İSTİHDAM RAKAMLARINDAKİ TOPARLANMA, BÜTÇEYE DE YANSIDI-

Ücretlerden alınan verginin de içinde yer aldığı gelir vergisi tevkifatı (stopaj) yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7.7 oranında artarak, 8 milyar 796.4 milyon TL seviyesine çıktı. Gelir vergisi tevkifatında yaşanan bu gerçekleşme, 2011 yılının ilk çeyreğinde istihdamda yaşanan toparlanmanın yansıması olarak yorumlandı. Kurumlar vergisi tahsilatı yılın ilk üç ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41.7 artışla 6 milyar 553 milyon TL’ye ulaştı. Bu dönemde mülkiyet üzerinden alınan vergiler yüzde 12.8 artarak 2 milyar 325 milyon TL’ye yükseldi.

-DAHİLDE ALINAN KDV’DE ARTIŞ YÜZDE 26.3-

En önemli dolaylı vergi kalemi sayılan ve tüketim eğiliminin başlıca göstergesi kabul edilen KDV’de, yılın ilk çeyreğinde ayında yaşanan artış dikkat çekti. Dahilde alınan KDV’de geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26.3 artış yaşandı. Bu dönemde dahilde alınan KDV tahsilatı 5 milyar 815 milyon TL’den 7 milyar 342 milyon TL’ye yükseldi. Yıllık enflasyondan arındırıldığında, KDV tahsilatında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21.2 oranında artış yaşandı.

-MOTORLU TAŞITLARDA ÖTV TAHSİLATI YÜZDE 92.9 ARTTI-

2011 yılının ilk 3 aylık döneminde KDV gibi tüketicilerin satın aldıkları ürünlerinin fiyatı içinde tahsil edilen ÖTV’de yüzde 14’lük bir artış yaşandı. Reel bazda ise yüzde 9.4 oranında artış görüldü. Özel tüketim vergisi tahsilatı 2010 yılının Ocak-Mart döneminde 11 milyar 683 milyon TL olarak gerçekleşirken, 2011’in aynı döneminde 13 milyar 314 milyon TL oldu. Motorlu taşıtlara ilişkin ÖTV, yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla yüzde 92.9 oranında artarken, söz konusu gelir enflasyondan arındırıldığında artış reel bazda yüzde 85.2 oldu. Geçen yıl Ocak-Mart döneminde bu kalemde gerçekleştirilen ÖTV tahsilatı 883 milyon TL iken, 2011’in aynı döneminde 1 milyar 704 milyon TL’ye yükseldi.

-DAYANIKLI TÜKETİM MALLARINDAN ALINAN ÖTV GELİRİ YÜZDE 24.2 ARTTI-

Bu yılın ilk 3 aylık döneminde dayanıklı tüketim malları ve diğer mallardan alınan ÖTV geliri geçen yıla göre yüzde 24.2 artış gösterdi. Dayanıklı tüketim mallarından devletin topladığı gelir, enflasyondan arındırıldığında, geçen yıla göre vergi gelirindeki artış yüzde 19.2 olarak gerçekleşti. 2010 yılının ilk 3 ayında dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV’den 354.5 milyon TL’lik gelir elde eden Maliye Bakanlığı’nın, 2011 yılının aynı döneminde 440.6 milyon TL gelir elde ettiği belirlendi.

-PETROL VE DOĞALGAZ ÜRÜNLERİNDE ÖTV TAHSİLATI YÜZDE 26.5 ARTTI-

Petrol ve doğalgaz ürünlerinden elde edilen ÖTV geliri, 2011 yılının ilk 3 ayında yüzde 9.1 oranında yükseldi. Geçen yıl 3 aylık dönemde petrol ve doğalgaz ürünlerinden 6 milyar 403 milyon TL ÖTV geliri elde edilirken, bu yıl aynı dönemde 6 milyar 987 milyon TL’lik ÖTV tahsil edildi. Söz konusu tahsilat enflasyondan arındırıldığında geçen yılın aynı dönemine göre reel bazda yüzde 4.8’lik bir artışa işaret etti. Kolalı gazozlardan yapılan ÖTV tahsilatı, 3 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3’lük bir artışla 35.4 milyon TL düzeyine yükseldi. Kolalı gazozlardan elde edilen ÖTV geliri enflasyondan arındırıldığında geçen yıla göre yüzde 1.1’lik gerileme gösterdi.

-TÜTÜN ÜRÜNLERİNDEN ALINAN ÖTV GELİRİ YÜZDE 0.8 ARTTI-

Yılın ilk 3 ayında tütün ve tütün mamullerinin ÖTV’si olarak devletin kasasına giren vergi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0.8 artış gösterdi. 2010’un Ocak-Mart döneminde tütün ve tütün ürünlerinden 3 milyar 370 milyon TL tahsilat yapan devlet, 2011 yılının aynı döneminde 3 milyar 397 milyon TL gelir elde etti. Enflasyondan arındırıldığında tütün ve tütün ürünleri gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.2 geriledi.

-ALKOLLÜ İÇECEKLERDEN ALINAN ÖTV GELİRİ YÜZDE 17.5 ARTTI-

2011 yılının 3 aylık döneminde alkollü içkilerden devletin kasasına giren ÖTV geliri yüzde 17.5 oranında arttırdı. Geçen yıl aynı dönemde elde edilen ÖTV geliri bu kalemde 638 milyon TL iken, bu yıl 750 milyon TL’ye yükseldi. Enflasyondan arındırıldığında alkol ve alkollü içeceklerde ÖTV artışı yüzde 12.8 oldu.

-İTHAL’DE ALINAN KDV'DEN İLK 3 AYDA 10.3 MİLYAR TL TAHSİL EDİLDİ-

2011 yılının ilk 3 ayında Uluslararası Ticaret ve Muamele Vergisi tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35.1 artışla 11 milyar 321.5 milyon TL’ye yükseldi. İthalde alınan KDV yüzde 34.1 artışla 10 milyar 284 milyon TL oldu. İlk 3 ayda gümrük vergileri yüzde 45.8 artışla 1 milyar 13 milyon TL, diğer dış ticaret gelirleri yüzde 52.5 artışla 23.9 milyon TL oldu.

-ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ TAHSİLATI YÜZDE 8.7 ARTTI-

Ocak-Mart döneminde cep telefonu ile yapılan konuşma bedelleri üzerinden faturalara yansıyan özel iletişim vergisinde toplam tahsilat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8.7 oranında artışla 1 milyar 47.7 milyon TL’ye çıktı. Reel bazda artış ise yüzde 4.3 düzeyinde gerçekleşti.

-DAMGA VERGİSİ GELİRLERİ YÜZDE 23.5 ARTTI-

Resmi dairelerde yapılan çeşitli işlemler dolayısıyla yurttaşlardan alınan damga vergisi geliri bu yılın ilk 3 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23.5 artışla 1 milyar 566 milyon TL oldu. Banka ve sigorta muamelesi vergi (BSMV) ödeyenler 3 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.8 oranında artışla devlete toplam 1 milyar 7 milyon TL, şans oyunu oynayanlar yüzde 22.8 artışla 143 milyon TL vergi verdi. Devlet dairelerinde yapılan çeşitli işlemler, çıkarılan ya da yenilenen resmi belgeler dolayısıyla yurttaşlardan 3 ayda toplam 2 milyar 391 milyon TL harç alındı. Harç tahsilatında geçen yılın aynı dönemine göre cari olarak yüzde 22.9, reel olarak yüzde 18 artış yaşandı.

Vergi gelirleri (milyon TL)

                                Ocak-Mart       Değişim  

                               2011    2010   Cari  Reel(*)

DOĞRUDAN VERGİLER             19.290  16.276   18,5   13,8

Gelir Vergisi                 10.413  9.590     8,6    4,2

Kurumlar Vergisi               6.553  4.626    41,7   36,0

Mülkiyet Üz. Al. Verg.         2.325  2.060    12,8    8,3

 

DOLAYLI VERGİLER              38.160  31.626   20,7   15,8   

Dahilde Alınan KDV             7.342   5.815   26,3   21,2

Özel Tüketim Vergisi          13.314  11.683   14,0    9,4

     Petrol ve Doğalgaz        6.987   6.403    9,1    4,8

     Motorlu Taşıtlar          1.704     883   92,9   85,2

     Alkollü İçkiler             750     638   17,5   12,8

     Tütün Mamulleri           3.397   3.370    0,8   -3,2

     Kolalı Gazozlar              35      34    3,0   -1,1

     Dayanıklı Tük. ve Diğ.      441     355   24,2   19,2

BSMV                           1.007     917    9,8    5,4

Şans Oyunları Vergisi            143     116   22,8   17,9

Özel İletişim Vergisi          1.048     954    8,7    4,3

Dış Ticaretten al. Verg.      11.322   8.380   35,1   29,7

     Gümrük Vergileri          1.013     695   45,8   39,9

     İthalde Alınan KDV       10.284   7.669   34,1   28,7

     Diğer Dış Ticaret Gelir.     24      16   52,5   46,4

Damga Vergisi                  1.566   1.268   23,5   18,6 

Harçlar                        2.391   1.945   22,9   18,0

Başka Yerde Sınıf. Ver.           28     537  -94,9  -95,1

TOPLAM VERGİ GELİRİ           57.450  47.902   19,9   15,1

DOLAYLI VERGİ YÜKÜ (yüzde)      66,4    66,0     

(*)Yıllık enflasyon yüzde 3.99 olarak alınmıştır.