TİM'in “2023 Türkiye İhracat Stratejisinin Uygulamaya Aktarılması ve Sektörel Kırılımı Projesi”ni düzenlediği basın toplantısıyla açıklayan Büyükekşi, projenin amacının Cumhuriyetin 100. yılında Türkiye ihracatının 500 milyar dolara çıkartmak için gerekli yol haritası yapmak olduğunu söyledi. “Projeyi, Değişimi Gerçekleştirmek, Geleceği Tasarlamaktır” vizyonu ile Harvard Üniversite'nden Robert Kaplan ve David Norton'un geliştirdiği "Balanced Score Card" metedolojisi ile yaptıklarını açıklayan Büyükekşi, ülke ve sektör ölçeğinde Türkiye'de ilk örneğini gerçekleştirdikleri bu modelde, neden ve sonuç ilişkilerine odaklandıklarını ve bir performans programı ortaya koyduklarını belirtti.
Türkiye'nin 2023 İhracat Stratejisi'nde birinci adımın makro ölçekte ülkenin ihracat stratejisinin uygulamaya aktarılması olduğunu belirten Büyükekşi, ikinci adımda ise sektörel kırılım yaparak, ülke ölçeğinde 18 stratejik hedef, 72 ölçüt ve 24 sektörde strateji haritaları belirlediklerini açıkladı. Projeyi hazırlarken, Türkiye'nin geçmiş 10 yıllık ihracat rakamlarını ve önümüzdeki 15 yılı değerlendirdiklerini belirten Büyükekşi, bu kapsamda 3 aşamada 5'er yıllık ihracat vizyonu gerçekleştirdiklerini, bu aşamaları 'Atılım', 'Yatırım' ve 'Liderlik' şeklinde özetledi.
-“500 MİLYAR DOLAR HEDEFİ İÇİN HER YIL ORTALAMA YÜZDE 12.2 BÜYÜMELİYİZ”-
“Türkiye İhracatı Stratejisi”nin odak alanlarının sürdürülebilir kalkınma, rekabetçi gücün ve istihdamın artırılması, bölgesel gelişimin temin edilmesi olduğunu belirten Büyükekşi, odak alanlarındaki alt başlıkları ise mevcut pazarlar, hedef pazarlar, ihracat kapasitesi, ihracatçıların güçlendirilmesi, ülke konumlanması, teknolojik gelişim ve altyapı, yasal üst yapı, insan, bilgi ve organizasyon şeklinde sıraladı.
Teknolojik gelişim ve altyapı olarak Türkiye'nin bugün, teknolojik dönüşümde geciken, fiyatta rekabet etmeye çalışan, dışarıya bağımlı, kapasite artışına odaklanan bir yapıda olduğunu, yarın ise vizyoner, yüksek katma değer elde eden, ArGe ve tasarım yapan, etkin ve verimli bir yapıda olmasını hedeflediklerini kaydeden Büyükekşi, “ülke konumlanması” açısından bakıldığında ise bugün; fasoncu, ürün odaklı, yerel üretici konumundan yarın, pazarı set eden, tüketici odaklı, global markalar çıkarmış bir ülke olmayı hedeflediklerini açıkladı.
-“DÜNYA TİCARETİNDEN 2023'DE YÜZDE 1,5 PAY ALMALIYIZ”-
İş yapış şekli açısından bugün; kısa-vadeli çözümlerle idare eden, bürokraside çok başlılık ve koordinasyon eksikliği yaşayan bir ülke iken yarın; stratejik düşünen ve uzun vadeli planlar yapan, paydaşlar arasında koordinasyonu en üst düzeye taşıyarak, sinerji üreten bir ülke hedeflediklerini kaydetti. Referans senaryoya çerçevesinde Türkiye'nin, 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat hedefine ulaşması için, dünya ticaretinden 2013 yılında yüzde 1, 2018 yılında yüzde 1,25 ve 2023 yılında yüzde 1,5 pay alması gerektiğini belirten Büyükekşi, "Bu düzeye ulaşmak, Türkiye'nin, dünya ihracatından payını 15 yılda 2'ye katlayarak, ilk 20 ihracatçı ülke arasına girmesi anlamına gelmek demektir" dedi. Türkiye'nin temel ihracat senaryosunda yıllık ortalama yüzde 12.2'lik büyüme ile ihracatı 500 milyar dolara çıkarmak olduğunu söyleyen Büyükekşi, 2023'e gelindiğinde ise yıllık büyümenin yüzde 1.46 şeklinde hesaplandığını vurguladı.
-2023 YILINDA DÜNYA GELİRİ 113.8 TRİLYON DOLAR OLACAK-
Büyükekşi, senaryo temelli projede, önümüzdeki dönemde dünya mal ticaretinin dünya gelirinin üzerinde büyüyeceğinin tahmin edildiğini, 2018 yılında bu rakamın 23.7 trilyon dolar, 2023'de 34.3 trilyon dolar öngörüldüğünü açıkladı. Dünya gelirinin ise 2023 yılında 113.8 trilyon dolar olmasının tahmin edildiğini belirten Büyükekşi, "Bu kapsamda, dünya geliri içinde gelişmekte olan ülkelerin payında artış bekliyoruz" dedi. Dünya geliri gibi dünya ticari için de öngörülerde bulunduklarını söyleyen Büyükekşi, dünya ticaretinin 2023 yılında 34.3 trilyon dolar öngörüldüğünü, önümüzdeki 15 yılda dünya mal ticaretinde yavaş genişleme ve gelişen ülkelerin etkisinde artış beklediklerini bildirdi. Büyükekşi, "Senaryo temelli çalışmamızda gelecek 13 yılda dünya ticareti artış oranının, geçmiş dönem ortalamasının altında olacağını, gelişmekte olan ülkelerin ağırlığının artacağını, büyüme potansiyeli olan pazarların gelişmekte olan ülkelere kayacağını, Türkiye'nin, gelişmekte olan ülkelerin gittikçe artan rekabeti ile karşılaşacağını ve dünya ticaretinde sektörel olarak tarımın payında düşüş, sanayinin payında artış, otomotiv, elektrik-elektronik ve makine sektörlerinin paylarında artış ve yeni sektör ve ürünlerin dünya ticareti içinde yüzde 4 düzeyinde ağırlığa sahip olacağını öngördük" dedi.
-“SAVUNMA SANAYİ İHRACATÇILAR BİRLİĞİNİ KURUYORUZ”-
Bu kapsamda ihracat sonuçlarına bakıldığında, 2023 yılında 50 ülkeye 1 miyar doların üzerinde ihracat olduğunu belirten Büyükekçi, "İhracat artış oranımızı yüzde 12 seviyesinde tutarsak 2023 yılında 500 milyar dolar ihracata ulaşmış oluruz" dedi. İhracatın artırılması için Türk markaların bilinirliğinin artırılmasının önemine işaret eden Büyükekşi, şu anda 70 ülkede 2 bin olan Türk markaların mağaza sayısını, 2013'de 5 bine çıkartmak olduğunu söyledi.
-KILIÇDAROĞLU'NA İHRACAT STRATEJİSİNİ GÖTÜRECEK-
Türkiye ihracatının artırılması için sermaye ve teknoloji, bilgi yoğun sektörlere önem verilmesi gerektiğini belirten Büyükekşi, bu kapsamda gelişmesini istedikleri havacılık, uzay ve savunma konusunda ilk adımı attıklarını ve önümüzdeki günlerde savunma sanayi ihracatçıları birliğini kuracaklarını söyledi. Toplantı sonunda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Büyükekşi, ihracat için hedefler ortaya koyduklarını, 500 milyar dolar ihracat hedefinin 7-8 yıldır telaffuz edildiğini belirterek, "Bu nasıl olacak, hangi stratejiler uygulanacak, nasıl bir yol haritası oluşturulacağı konusunda gerek kamuda, gerek özel sektörde böyle bir çalışma yoktu. Biz bu çalışmayı yaptık. Bu her zaman tartışılabilir. Cari açık konuşulabilir" dedi.
Hazırladıkları 2023 Türkiye İhracat Stratejisi'ni bugün CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğu'na saat 16.00'da bir sunum ile tanıtacaklarını açıklayan Büyükekşi, daha sonra MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'ye, Cuma günü ise Devlet Planlama Teşkilatı'na (DPT) götürüleceğini belirterek, "Bizim amacımız, bu strateji belgesinin, herhangi bir siyasi partinin çalışması olmadığını, ihracatın partiler üstü bir konuma sahip olduğunu göstermek istiyoruz. İhracat konusunu, toplumun her kesimine sahiplendirmek için çalışıyoruz" dedi. Büyükekşi, ihracat konusunun ulusal politika haline gelmesi gerektiğinin altını çizdi. Büyükekşi, hedefleri koyarken ulaşılabilir olmasına dikkat ettiklerini kaydetti.
-“IRAK'IN, 7 MİLYAR DOLARLA İHRACATÇI KONUMU DÖRDÜNCÜ SIRAYA YÜKSELECEK”-
Bir soru üzerine Irak'ın bu yıl ihracatta dördüncü konuma yükseleceğini açıklayan Büyükekşi, "İhracattaki üç aylık gelişmelere baktığımızda Irak'a ihracat artışının yüzde 40 olduğunu görüyoruz. İhracatımızda ilk dörtteki ülke Fransa. Fransa'nın artış hızı yüzde 6'lar seviyesinde. Dolayısıyla, aynı hızla giderse Irak'a ihracatımız, bu yıl 7.5 milyar dolar olacak. Fransa'nın üzerine çıkarak; dördüncü ülke konumuna yükselecek. Irak'tan ithalatımız 1 milyar dolar, 6.5 milyar dolar dış ticaret fazlası vereceğiz" dedi.
-CİROSUNUN YÜZDE 75'İ YURT DIŞINDAN GELEN THY, EN BÜYÜK İHRACATÇI-
Çin'den 2 milyar dolar ihracata karşılık, 15-16 milyar dolar ithalat yapıldığına işaret eden Büyükekşi, aynı durumun ABD ile de yaşandığını belirterek, "Son 10 yıla baktığımızda ihracatımız yüzde 300 artmış. ABD'ye sadece yüzde 35 artmış. Yani çok geriye gitmiş durumdayız. ABD'nin bu yıl 2 trilyon dolar ithalatı olacak. Bu da yaklaşık 4 milyar dolar demek. Yani binde 2 ABD'nin ithalatındaki payımız. Bu pay yüzde 1 olsa, 20 milyar dolar eder" dedi.
ABD'ye öncelikle beş ürün ile öne çıkmak istediklerini belirten Büyükekşi, bunlardan üçünün zaten ABD'ye ihraç edildiğini, iki tane daha ekleneceğini kaydetti. Türkiye'nin en büyük ihracatçısının THY olduğunu söyleyen Büyükekşi, "Hem firma, hem sektörel olarak en çok dövizi THY getiriyor. Çünkü cirosunun yüzde 75'i yurt dışından döviz olarak geliyor" açıklamasında bulundu. TİM'in raporuna göre, 24 ihracatçı sektörün 2023 yılında toplam istihdam hedefi 10 milyon 256 bin 710 olarak belirlendi. Projede, Tekstil ve hammadde sektöründe 2023 yılında 20 milyar dolar, hazırgiyim ve konfeksiyonda 52 milyar dolar, değerli maden ve mücevheratta 12 milyar dolar, demir ve demirdışı metallerde 25 milyar dolar, demir ve çelikte 55 milyar dolar, kara taşıtları ve yan sanayi sektörlerinde 75 milyar dolar ihracat gelir hedefi ortaya konuldu.