Şantaj Suçu Nedir?

Şantaj, tehlike suçu kategorisinde değerlendirilir ve aşağıdaki yöntemlerle işlenebilir:

Mağdurun hakkı olan ya da üzerine yükümlülük bulunan bir eylemi gerçekleştireceği veya gerçekleştirmeyeceği iddiasıyla;

• Bir kişiyi kanuna aykırı bir eylem yapmaya veya yapmamaya zorlama şeklinde şantaj suçu (TCK md. 107/1).

• Haksız yarar sağlama amaçlı zorlama yoluyla şantaj suçu (TCK md. 107/1). Bu, genellikle bir kişinin hakkını veya yükümlülüğünü kötüye kullanarak haksız çıkar sağlamasını içerir.

• Kişinin onurunu veya saygınlığını zedeleyecek bilgilerin ifşa edileceği veya suçlanacağı tehdidi ile şantaj suçu (TCK md. 107/2).

Şantaj suçunun işlendiği durumlarda, failin ifadeleri ve eylemleri hakim tarafından dikkatle incelenerek, olayın şantaj mı yoksa “tehdit suçu” mu olduğu belirlenmelidir.

Ancak bu noktada peşinen belirtilmelidir ki şantaj ve tehdite ilişkin davalar oldukça teknik hukuki bilgi ve beceri gerektiren alanlar olup mutlaka bu konuda uzmanlaşmış bir İstanbul ceza avukatından profesyonel destek alınmalıdır.

Şantaj Suçu Şikayet Süresi, Zamanaşımı, Uzlaşma ve Görevli Mahkeme

Şantaj suçu, tehdit suçunun özel bir formu olduğundan, şikayete tabi suçlar arasında yer almaz. Suçun işlendiğinin savcılık tarafından öğrenilmesi halinde doğrudan soruşturma başlatılmalıdır. Şantaj suçunda belirli bir şikayet süresi bulunmamakla birlikte, dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Suçun işlenmesinden itibaren 8 yıl içerisinde mağdurun savcılığa bildirimde bulunması gerekir. Aksi halde, dava zamanaşımı nedeniyle soruşturma yapılamaz.

Uzlaşma yöntemi, suçlamayla karşı karşıya kalan kişi ile mağdur arasında bir uzlaştırıcı aracılığıyla yapılan anlaşmadır. Ancak, şantaj suçu uzlaşma kapsamında değerlendirilen suçlar arasında bulunmaz.

Şantaj suçu ile ilgili dava işlemleri asliye ceza mahkemelerinde görülür.

Şantaj Suçunun Unsurları

Şantaj suçu, farklı eylemlerle işlenebilir ve TCK'nın 107. maddesi iki farklı şantaj suçu türünü düzenler. Şantaj suçunun temel unsurları şunlardır:

• TCK 107/1. maddesine göre, failin mağduru, yapmaya hakkı olan veya yapmakla yükümlü olduğu bir şeyi yapacağı veya yapmayacağı şeklindeki iddialarla baskı aracı olarak kullanarak kanuna aykırı bir eylem yapmaya veya yapmamaya zorlamasıdır.

• TCK 107/2. maddesine göre ise, failin kendisine veya başkasına yarar sağlamak amacıyla kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek bilgileri ifşa edeceği veya suçlayacağı tehdidinde bulunması halinde şantaj suçundan cezalandırılması öngörülmüştür.

Failin Hak Sahibi veya Yükümlü Olduğu Bir Şey ile İlgili Şantaj Suçu (TCK 107/1)

Fail, kendisine ait hakkı veya yükümlülüğü, mağduru tehdit etmek amacıyla kullanırsa, bu durum şantaj suçunun bir şeklini oluşturur. Bu suçun işlenme biçimleri şunlardır:

• Mağduru Kanuna Aykırı Bir Şey Yapmaya Zorlama: Fail, kendi hakkını veya yükümlülüğünü kullanarak mağduru kanuna aykırı bir eylem yapmaya zorlar. Örneğin, alacaklı bir kişi, borçluyu dolandırıcılık suçu işlemeye zorlayarak tehdit ederse, bu durum şantaj suçu kapsamında değerlendirilir.

• Mağduru Yükümlü Olmadığı Bir Şeyi Yapmaya Zorlama: Fail, mağduru üzerine herhangi bir yükümlülüğü olmayan bir eylemi gerçekleştirmeye zorlar. Örneğin, bir kişi, başkasını kendi işini yapmaya yardım etmeye zorlarsa ve bu yardım yükümlülüğü yoksa, bu durum şantaj suçunu oluşturur.

• Haksız Çıkar Sağlamaya Yönelik Şantaj Suçu: Fail, haksız bir çıkar sağlamak amacıyla mağduru zorlar. Örneğin, bir kiracı, ev sahibini kirayı almamakla tehdit ederse ve bu tehdit haksız bir çıkar sağlamaya yönelikse, bu şantaj suçu olarak kabul edilir.

Şeref ve Saygınlığa Zarar Verecek Hususların Açıklanacağı veya İsnat Edileceği Tehditi ile Şantaj Suçu (TCK md.107/2)

Bu suç türünde, failin mağdurun şeref ve saygınlığına zarar verecek bilgileri açıklayacağı veya suçlayacağı tehdidiyle haksız yarar sağlamaya çalışması söz konusudur. Bu durumda, failin elde etmek istediği yararın mahiyeti önemli değildir; yararın haksız olması yeterlidir.

Şantaj Suçu Örnekleri

Yargıtay kararlarına göre şantaj suçu örnekleri arasında, mağdura ait şeref ve saygınlığı zedeleyecek görüntülerin yayılacağı tehdidiyle para istenmesi veya şikayetçiye ait uygunsuz görüntülerin ifşa edileceği tehdidiyle para alınması gibi durumlar yer alır.

Şantaj Suçunun Cezası (TCK 107)

Şantaj suçunun cezası, hem hapis hem de adli para cezası şeklinde düzenlenmiştir. TCK 107. maddesine göre şantaj suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezası olarak belirlenmiştir.

Tehdit Suçu ile Şantaj Suçu Arasındaki Farklar

Tehdit suçu, bir kişiye karşı haksız bir zarar veya kötülük uygulanacağının bildirilmesiyle işlenebilir. Şantaj suçu ise, özel kast ile işlenebilir ve genellikle bir yarar sağlamaya yönelik tehdit içerir. Her iki suçun da unsurları ve korunan hukuki değerler farklıdır. Yargıtay kararları, şantaj suçu ile tehdit suçu arasındaki farkları açıkça belirtmiştir.

Şantaj Suçu Nasıl İspatlanır?

Şantaj suçu, tanık beyanları, telefon iletişim kayıtları, fiziksel deliller, gizli ses veya görüntü kayıtları, sosyal medya mesajları ve e-tespit gibi yöntemlerle ispatlanabilir. Şantaj suçunun varlığını kanıtlamak için genellikle birden fazla delil türünün bir araya getirilmesi gerekmektedir.

Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Adli para cezası, şantaj suçu nedeniyle verilen hapis cezasının yanı sıra veya tek başına uygulanabilen bir cezalandırma yöntemidir. Şantaj suçu nedeniyle verilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi, ertelenmesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) uygulamaları mevcuttur.

Şantaj Suçu Yargıtay Kararları

Yargıtay kararları, şantaj suçunun çeşitli yönlerini ve hukuki sonuçlarını detaylı bir şekilde ele almaktadır. Bu kararlarda, şantaj suçunun unsurları, şantaj ve diğer suçlarla olan ilişkisi, cezalandırma prensipleri ve şantaj suçunun ispatı gibi konulara açıklık getirilmektedir.