Türkiye'de 2010 yılında kurulan ve 'Ombudsmanlık' olarak da bilinen Kamu Denetçiliği Kurumu'na 2014 yılında 5 bin 639 şikayet başvurusu yapıldı. Başdenetçi olarak Nihat Ömeroğlu'nun görev yaptığı kurum, Zekeriya Aslan, Serpil Çakın, Mehmet Elkatmış, Cengiz Makas ve Muhittin Mıhçak'ın yer aldığı 5 kişilik kamu denetçisi ekibinden oluşuyor. Yüzde 53'ü internet üzerinden e-başvuru sistemi kullanılarak, yüzde 31'i posta, yüzde 11'i elden, geriye kalan bölümü de faks ve e-posta şeklinde yapılan şikayetlerde ilk sırayı kamu personel rejimi aldı.
Şikayetlerin yüzde 24'ü 1349 şikayetle kamu personel rejimine yönelik yapılırken bunu 1056 şikayet ve yaklaşık yüzde 17 ile eğitim-öğretim, gençlik ve spor, 440 şikayet ve yüzde 7.8 ile ekonomi, maliye ve vergi alanları izledi. En çok şikayet insan hakları alanında yapıldı. İnsan hakları konusunda 443, çalışma ve sosyal güvenlik alanında 419, mahalli idarelerce yürütülen hizmetlerde 343, adalet, milli savunma ve güvenlik alanında 283, orman, su, çevre ve şehircilik alanında 186, mülkiyet hakkında 144, sağlıkta ise 131 olarak gerçekleşti. Kadın ve çocuk hakları konularındaysa 40 şikayet başvurusu yapıldı.
BELEDİYELER VE MİLLİ EĞİTİM
İdare bazında en çok şikayet konusu ise mahalli idareler, yani belediyeler ve şirketlerine yönelik oldu. 511 şikayetle belediyeler ilk sırada yer alırken, Milli Eğitim Bakanlığı 473 şikayetle ikinci, özel şirket, kişi ve kuruluşlar 462 şikayetle üçüncü sırada bulunuyor. Şikayetin en çok yapıldığı kurumlar sırasıyla şöyle;
Sosyal Güvenlik Kurumu 326, üniversiteler 305, Maliye Bakanlığı 292, bankalar, finans ve sigorta şirketleri 227, Emniyet Genel Müdürlüğü 179, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Başkanlığı 142, Sağlık Bakanlığı 136, valilik ve kaymakamlıklar 127, İçişleri Bakanlığı 125, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 121, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı 106, ÖSYM 101.
İÇ ANADOLU BÖLGESİ
Bölgelere göre yaklaşık yüzde 29 oran ve 1630 şikayet sayısıyla İç Anadolu Bölgesi ilk sırada yer aldı. Bunu yüzde 27 oran ve 1515 şikayetle Marmara Bölgesi, 672 şikayetle Karadeniz, 615 şikayetle Ege, 601 şikayetle Akdeniz bölgesi izledi. Bölge olarak en az şikayetler Doğu Anadolu'dan 302, Güneydoğu Anadolu'dan ise 277 olarak gerçekleşti. Yurt dışından da 27 şikayet başvurusu yapıldı.
ANKARA VE İSTANBUL
İller arasında yüzde 20.5 oran ve 1156 şikayetle Ankara ilk sırada, yüzde 18.09 oran ve 1020 şikayetle İstanbul ikinci sırada bulunuyor. Büyük bölümünü bu iki ilin oluşturduğu şikayet başvurularında sırasıyla İzmir 275, Antalya 183, Adana, 122, Konya ve Bursa 118'er, Ordu 108, Kayseri 99, Kocaeli 98, Giresun 83, Samsun, Mersin ve Diyarbakır 81'er şikayet sayısıyla ön sıralarda yer aldı.
ŞİKAYETLERİN ALT BAŞLIKLARI
423 şikayet başvurusu yapılan insan hakları alanında şikayetler özellikle olaylara müdahaleden kaynaklanan toplanma ve ifade özgürlüğü ihlali, yaşam hakkı, konut dokunulmazlığı, seyahat ve yerleşme, düşünce, vicdan ve inanç özgürlüğü ile mahkum hakları öne çıktı. Kadın ve çocuk hakları alanındaki 40 başvuruda cinsiyet ayrımcılığı, korunmaya, bakıma ve yardıma muhtaç kadın ve çocuklar, kadına yönelik her türlü şiddet, töre ve namus cinayetleri, taciz ve istismar, çocuk ihmali ve istismarcılığı, kadın ve çocuklara yönelik sosyal hizmet ve yardım faaliyetleri alt başlıklardaki şikayetler oldu.
Engellilere yönelik sosyal hizmet ve yardımlarla, engelliler aleyhine ayrımcılığın da dikkat çektiği başlıklarda aile bütünlüğünün korunması, sosyal adaletin sağlanması, öğrencilerle ilgili işlem, eylem ve uygulamalar, sınavlar, kamu personel alımı sınavları, öğretmenlik yapma hakkı, adalet hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin faaliyetler, kolluk kuvvetleri tedavi ve raporları, hasta hakları şikayetin en çok yapıldığı başlıklardan. Kamuda personel alımı, atama, nakil ve yer değiştirme işlemlerinin en ciddi şikayet konusu olduğu kamu personel rejimi alanındaki şikayetlerde kadro ve pozisyon, mobbing ve kötü muamele öne çıktı. Bankacılık işlemleri, çevre kirliliği, elektronik haberleşme ve bilişim, gıda üretimi ve güvenliği öne çıkan diğer başlıklar oldu.
Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)-