Ancak obezite cerrahisi sonrası yeniden kilo alma riskinin önüne geçmek ve obezite kaynaklı sağlık sorunlarının kontrol altına alınabilmesi de en az ameliyat kadar önemlidir. Bu nedenle hastalar ameliyat sonrası düzenli kontrol altında olmalıdır.
Memorial Antalya Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Gökhan Yazıcıoğlu, obezite ameliyatları sonrası hasta takibinin önemi hakkında bilgi verdi.
Düzenli kan testleri yaptırılmalı
Obezite cerrahisinden, sonra daha az besin maddesi emildiğinden, ne yenildiğine dikkat edilmeli ve sağlıklı olmak için bedenin gerek duyduğu besin maddelerinin tümünün alındığından emin olunmalıdır. Proteinler, yağlar, karbonhidratlar ile vitaminler, mineraller, eser elementler seviyelerinin izlenmesi için kan testleri yaptırmak amacıyla endokrinoloji uzmanına düzenli aralıklarla başvurulmalıdır. İlk yıl her üç ayda bir kan sayımı (anemi kontrolü için), glikoz (kan şekeri seviyesi kontrolü) ve kreatinin (böbrek işlev kontrolü) değerleri ölçülmelidir. Yorgunluk, halsizlik, kas kitlesi kaybı, kalp çarpıntıları, depresyon, karıncalanma, kemik hastalığı, gece görüş kaybı veya hipoglisemi (kandaki kalsiyum seviyelerinin düşmesi) gibi vücutta sorunlara yol açabilecek herhangi belirli bir besin yoksunluğu olup olmadığını görmek için ilk yıl her altı ayda bir kan testleri yaptırılmalıdır. İlk yıldan sonra bu testlerin tamamı yılda bir tekrarlanmalıdır.
Şekerli ve yağlı yiyecekler tüketilmemeli
Hızlı mide boşalma sendromu, mide bulantısı, halsizlik, sersemlik ve mide krampları gibi, midedeki sindirilmemiş yiyecekler ince bağırsağınıza çok çabuk “boşaltıldığında” meydana gelen bir dizi belirtiye karşılık gelir. Çok fazla şeker veya yağlı yiyecekler bu hızlı boşalmayı tetikleyebilir. Hızlı boşalma belirtileri zaman içinde azalma eğilimi gösterir ve aşağıdakiler gibi bazı besin değişiklikleriyle genellikle kontrol edilebilir. Bunlar;
- Katı gıda içeren bir öğünden sonra 30 dakika içinde sıvı tüketmekten kaçınmak,
- Protein miktarını artırmak,
- Kolay sindirilen basit karbonhidratlardan (şekerli gıdalar ve içecekler gibi) uzak durmak,
- Sindirimi daha uzun süren lif ve kompleks karbonhidrat (tam tahıllı yiyecekler gibi) alımını artırmaktır.
Kusmaya karşı gerekli önlemler alınmalı
Kusma ve hızlı mide boşalma sendromu, mide boyutunun küçültüldüğü işlemlerin olası yan etkileridir. Kusma en yaygın olarak küçük mide kesesine alışılan dönem olan ameliyat sonrasındaki ilk birkaç ay boyunca görülür. Kusma çok zorlu olan yiyecekleri yemekten ya da çok hızlı veya çok fazla yemekten, çok büyük lokmalar almaktan veya yiyecekleri yeterince çiğnememekten kaynaklanabilir. Kusma aynı zamanda sıvı kaybından da kaynaklanabilir. Kusmayı önlemek için tokluk işaretlerine dikkat etmeli, yavaş yemeli ve bol miktarda sıvı tüketilmelidir.
Kullanılan ilaçların dozu doktor kontrolünde ayarlanmalı
Obezite cerrahisinin etkisi, obezite düzeyi yüksek kişilerde kilo kaybının ötesine geçer. Çoğu hastada obeziteyle ilgili sağlık sorunları kaybolur veya büyük oranda iyileşme gösterir. Örneğin, emilimi azaltıcı bir işlemden çok kısa süre sonra tip 2 şeker hastalığı diyabet ilaçlarını çok az gerektirecek veya hiç gerektirmeyecek bir noktaya gerileyebilir. Benzer şekilde, insülin tedavisi gören hastalar çok daha az insüline ihtiyaç duyarlar ve bir kısmında ameliyattan sonra insülün tedavisi kesilebilir. Obezite cerrahisi aynı zamanda hipertansiyon, yüksek kolesterol, alkole bağlı olmayan yağlı karaciğer hastalığı, uyku apnesi, eklem hastalığı, astım ve polikistik over sendromuna bağlı kısırlık gibi diğer durumlarda iyileşme yaratabilir veya çözüm getirebilir. Ameliyat öncesinde şeker hastalığı, yüksek tansiyon veya yüksek kolesterol gibi durumları tedavi etmek amacıyla ilaç alınıyorsa, ameliyattan hemen sonra dozunu ayarlamak gerekir. Bu nedenle endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanı tarafından hastanın izlenmesi önemlidir.