Bilim kurgudan ticari gerçeğe

Şöyle başlayalım… Robotik, yapay zeka ve makine öğrenimindeki son gelişmeler bizi yeni bir otomasyon çağının eşiğine getirdi. Robotlar ve bilgisayarlar yalnızca bir dizi rutin fiziksel işleri insanlardan daha iyi ve daha ucuza gerçekleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda bir zamanlar başarılı bir şekilde otomatikleştirilmesi çok zor olduğu düşünülen, yetenek içeren aktiviteleri de giderek daha fazla başarabiliyorlar; örneğin araba kullanmak gibi.
* * * *
İşgücü piyasasını ele alalım… Çok çalkantılı birkaç yıl geçirdik… Önce Covid salgını geldi , kişisel ve profesyonel hayatlarımızda nesilde bir kez görülen bir sarsıntı yaşadık. Salgından bu yana, kuruluşların yaklaşık yüzde doksanı, çalışanların en azından zaman zaman şirket dışı konumlardan çalışmasına izin veren bir hibrit çalışma modeli başlattı. Şimdi, yapay zeka ve otomasyonun gelişmesi işe yaklaşımı sanki yeniden şekillendirecek gibi görünüyor.
* * * *
Artık geri dönüş yok… Otomasyon gerçekleşiyor ve işletmelere ve ekonomilere önemli faydalar sağlayacağı belli… Madencilerden ve mimarlarından bankacılara, moda tasarımcılarına, kaynakçılara ve CEO'lara kadar herkesin günlük iş aktivitelerini değiştirecek. Ancak bu otomasyon teknolojileri iş yerinde ne kadar çabuk gerçeğe dönüşecek? Ve küresel ekonomide istihdam ve üretkenlik üzerindeki etkileri ne olacak? Sorular pek çok…
* * * *
McKinsey Global Enstitüsü’nü duydunuz mu bilmiyorum… 1990 yılında kurulan enstitü şirketleri ve politik liderler için en kritik olan ekonomik ve ticari konularda karar almaya yardımcı olacak raporlar hazırlıyor. Yapay Zeka, otomasyon gibi konuları içeren raporlarına baktım. ‘İş dünyası sürekli değişim halindedir ve hiçbir gelişme yapay zekanın ortaya çıkmasından daha yıkıcı olamaz‘ diyor… Endişe yüklü bir tespit…
* * * *
McKinsey'in raporunda ‘önümüzdeki beş yıl içinde dünya genelinde 400 ila 800 milyon kişi, üretken yapay zeka gibi yeni teknolojiler nedeniyle işlerinden olabilir‘ diyor. Özellikle şu anda genç ve giriş seviyesindeki çalışanların doldurduğu roller olmak üzere, iş dünyasında zihinsel gücünü kullanan, yönetsel ve idari işler yapan beyaz yakalı işler bundan en çok etkilenecek olanlar arasında yer alabileceği işaret ediliyor.
* * * *
İngiliz finans çevrelerinin sözcüsü The Financial Times gazetesi de birkaç gün önce bu konuya geniş yer ayırdı. ‘Büyük Soru: Yapay Zeka Çağında Ofis İşlerinin Durumu Ne Olacak?‘ diyor. 2030 yılına kadar mevcut çalışma saatlerinin yaklaşık yüzde 30'unun, üretken yapay zeka da dahil olmak üzere teknoloji aracılığıyla otomatikleştirilebileceği, işgücü piyasasında hızlı ayarlamalar gerekebileceğinden hareket ediliyor.
* * * *
Şu bir gerçek… Üretken yapay zekanın ilerlemesi Avrupa ve ABD'deki işgücü piyasasını kökten değiştirecek. Yeni teknolojilerin hızla yaygınlaştırılmasıyla tüm iş profillerindeki bireysel faaliyetlerin yüzde 27'sinin otomatikleştirileceği ve 2030 yılına kadar 12 milyona kadar iş değişikliğine yol açacağı varsayımına dayanmaktadır. Almanya'da bu senaryodan 3 milyona kadar iş etkilenecek ve bu da toplam istihdamın yüzde yedisine tekabül ediyor.
* * * *
Nerden baksanız üretken yapay zekadan hemen herkes etkilenecek. Ancak bu bir gecede gerçekleşmeyecek. Teknik potansiyel mevcut olsa bile, otomasyonun mevcut iş faaliyetleri üzerindeki etkisinin tam olarak ortaya çıkmasının yıllar alacağı tahmin ediliyor. Otomasyonun hızı ve dolayısıyla çalışanlar üzerindeki etkisi, farklı faaliyetler, meslekler, ücret ve beceri seviyeleri arasında değişeceği muhakkak…
* * * *
Otomasyonun hızını ve kapsamını belirleyecek faktörler arasında teknolojik yeteneklerin devam eden gelişimi, teknoloji maliyeti, beceriler, arz ve talep dinamikleri dahil olmak üzere işgücüyle rekabet, işgücü maliyeti tasarrufları gibi faktörlerin etkili olacağı muhakkak… Ancak gelişmeler gösteriyor ki çalışanlar ile teknoloji arasında yeni bir iş birliği durumu ufukta gözüküyor… Herkese iyi bayramlar…