Kazılar,tarihi gün yüzüne çıkarıyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle Antalya, Burdur, Afyonkarahisar, Isparta ve Muğla'nın Fethiye İlçesi'nde bu yıl 23 ören yerinde tarihi değerlerin gün yüzüne çıkarılması için kazı çalışmaları başlatıldı. Deniz, güneş ve kumun yanı sıra binlerce yıllık tarihi antik kentleriyle turistlerin ilgisini çeken Antalya'da 135 ören yerinden 16'sında kazı yapılıyor. Antalya'da bu yıl 14 antik kentte Türk, 2 antik kentte ise yabancı bilim adamlarının başkanlığında kazılar yapılıyor.

Antalya'nın Alanya İlçesi'nde Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat tarafından 1221 yılında kentin alınmasından sonra yeniden inşa ettirilen Alanya Kalesi'nde kazı ve restorasyon çalışmaları, Prof. Dr. Bekir Deniz yönetimindeki 12 kişilik ekip tarafından yürütülüyor.

Alanya'ya 37 kilometre uzaklıktaki 'Alara Kalesi'ndeki kazıya ise Prof. Dr. Osman Eravşar başkanlık yapıyor.

Tiyatro, stadyum, hamam, su sarnıcı, kaya mezarları ve lahitleriyle dev bir açık hava müzesi olan Finike'deki 'Arykanda Antik Kenti'nde 1971'den bu yana devam kazılar, Prof. Dr. Vahit Macit Tekinalp başkanlığında yürütülüyor.

Demre'de, Klasik Dönem'in en büyük uygarlığı Likya'nın Myra ve Andriake kentlerindeki kazılar Akdeniz Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Çevik başkanlığında devam ediyor. 1989- 2009 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yıldız Ötüken başkanlığında oluşturulan ekip tarafından sürdürülen ancak 2 yıl önce Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından durdurulan Demre'deki Noel Baba Müzesi kazıları ise bu yıl Antalya Müze Müdürlüğü sorumluluğunda Prof. Dr. Sema Doğan'ın bilimsel danışmanlığında yürütülüyor.

Döşemealtı'ndaki Karain Mağarası'ndaki çalışmalar, 1985'ten bu yana Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Işın Yalçınkaya başkanlığında sürdürülüyor. 500 bin yıldır insan yaşamında yer alan Karain'deki eserler, Antalya Müzesi'nde ve Karain'de sergileniyor.

Döşemealtı Suluin Mağarası'ndaki kazılar ise Prof. Dr. Harun Taşkıran yönetiminde yapıyor.

Kumluca'daki Olympos Antik Kenti'nde bu yılki kazılara Prof. Dr. Yelda Olcay Uçkan, ilçeye 2.5 kilometre kuzeyinde tepe üzerine kurulu Rhodiapolis Antik Kenti kazılarına da Doç. Dr. İsa Kızgut başkanlık yapıyor.

Prof. Dr. Havva İşkan Işık başkanlığında 55 akademisyen ve arkeoloji öğrencisi ile 60 işçi tarafından sürdürülen Antalya'nın Kaş İlçesi'ndeki Patara Antik Kenti'nde bu yılki yaz dönemi kazılarında İmparator Titus'un bir portresi bulundu.

Kaş'ın Kınık Beldesi yakınlarındaki Xanthos Antik Kenti'nde de bu yılki kazı çalışmaları Prof. Dr. Burhan Varkıvanç başkanlığında sürüyor.

UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi'nde bulunan Perge Antik Kenti'nde kazı çalışmaları ise 66'ncı yılına girdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu tarafından yürütülen Perge kazıları klasik arkeoloji alanında Türkiye'nin yaptığı en uzun ve sürekli kazı özeliğini taşıyor. Prof. Dr. Abbasoğlu, kentin tarihinin, son çalışmalar ışığında M.Ö. 4200'e kadar uzandığının ortaya çıktığını belirtti.

Side Antik Kenti'ndeki kazılara ise Doç. Dr. Hüseyin Sabri Alanyalı başkanlık ediyor.

Elmalı Ovası'nın tek kazısı olması nedeniyle önem taşıyan Hacımusalar Höyüğü kazıları, 1994'ten bu yana Bilkent Üniversitesi'nden Doç. Dr. İlknur Özgen başkanlığında devam ediyor.

Gazipaşa'da 'Antiocheia Ad Cragum Antik Kenti'ndeki kazılar Nebraska Üniversitesi'nden Prof. Dr. Michael Charles Hoff, Finike'ndeki Limyra Antik Kenti'ndeki çalışmalar ise Avusturya Arkeoloji Enstitüsü'nden Dr. Martin Seyer başkanlığında sürdürülüyor.

Burdur'un Gölhisar İlçesi'ndeki Kibyra Antik Kenti'nde Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Şükrü Özüdoğru'nun yürüttüğü kazı çalışmalarında, Anadolu'nun en sağlam şekildeki en büyük mozaik yapısı ortaya çıkarıldı. Yüzde 95'i sağlam olan mozaik yapının, M.S. 249- 253 yılları arasında yaptırıldığı belirlendi.

Burdur'da Hacılar Höyüğü'nde ise 50 yıl aradan sonra geçen yıl yeniden başlatılan arkeolojik kazılarda, insan kafatası ve kemikten yapılan aletler bulundu. 1957- 1961 yılları arasında İngiliz bilim adamı James Mellaart tarafından başlatılan kazılar Ön Asya Arkeolojisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gülsün Umurtak başkanlığında yürütülüyor.

Ağlasun İlçesi'ndeki Sagalassos Artik Kenti'nde ise kazı çalışmaları Belçikalı Prof. Dr. Marc Waelkens başkanlığında devam ediyor.

Isparta'nın Yalvaç İlçesi'nde Pisidia Antiocheia Antik Kenti'nde yürütülen kazı çalışmalarının bu yılki bölümü 26 Haziran'da başladı. Bakanlar Kurulu kararıyla 2008 yılında başlayan kazı çalışmalarına Süleyman Demirel Üniversitesi'nden Doç. Dr. Mehmet Özhanlı başkanlık yapıyor.

UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Muğla'nın Fethiye İlçesi'ne yaklaşık 40 kilometre uzaklıktaki Tlos Antik Kenti'nde kazı çalışmaları Prof. Dr. Taner Korkut başkanlığında sürdürülüyor.

Kumluova Beldesi Hürriyet Mahallesi sınırları içerisinde yer alan Letoon Antik Kenti'ndeki kazı çalışmaları ise Doç. Dr. Sema Atik Korkmaz öncülüğünde ve Kumluova Belediyesi'nin de desteğiyle devam ediyor.

Afyonkarahisar'ın Emirdağ İlçesi'ndeki Amorium Antik Kenti'nde kazı çalışmaları İngiliz Dr. Christopher Lightfott başkanlığında başladı.

Diğer yandan, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle 2011 yılında, toplam 479 arkeolojik çalışma yapılırken, 2012'de bu sayının 594'e çıkması bekleniyor. Bakanlar Kurulu izniyle, 95 Türk, 30 yabancı kazısı, 17 Türk, 9 yabancı yüzey araştırması, 29 müze kazısı ve 104 kurtarma kazısı yürütülüyor. Söz konusu kazılardan Türk bilim insanları ve müze müdürlüklerince gerçekleştirilenlere Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü'nden, yatırım bütçesinden, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nden, DSİ'den ve GAP idaresinden toplam 48 milyon 182 bin 598 lira ödenek aktarıldı.

Teoman ERİŞ/ALANYA (Antalya), (DHA)