Cilt probiyotikleri gerçekten işe yarıyor mu?

Cildinizin yüzeyini kazıyın, orada yaşayan hareketli bir bakteri topluluğu bulacaksınız. Bu iyi bir şeydir, çünkü araştırmalar giderek daha fazla "doğru tür" mikroplara sahip olmanın cildimizin genç, esnek ve daha uzun süre pürüzsüz kalmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir. Sadece orada bulunarak "iyi bakteriler" bizi patojenik, zararlı mikroplardan kaynaklanan enfeksiyonlardan korur. Ayrıca yaraları onarmaya yardımcı olurlar ve hatta UV ışınlarının zararlı etkilerinin bazılarını etkisiz hale getirebilirler . 

Cilt mikrobiyomumuza bakmak için daha da fazla sebep. Peki bunu nasıl yapıyoruz? Giderek popüler hale gelen bir yöntem, topikal cilt probiyotiklerinin kullanımıdır. Teknik olarak bu, cildin sağlığını iyileştirmek için canlı mikroorganizmaların cilde uygulanması anlamına gelir.

1912'ye kadar uzanan bir geçmişte bilim insanları, akne ve sebore (kırmızı, kaşıntılı döküntülere ve beyaz veya sarı pullara neden olan yaygın bir dermatit türü) gibi rahatsızlıkları iyileştirmek amacıyla insanların yüzlerine bakteri sürüyorlardı.

Günümüzde serumlardan temizleyicilere ve nemlendiricilere kadar probiyotik ürünler olarak tanımladıkları ürünleri satan düzinelerce cilt bakım şirketi bulunmaktadır.

Ancak cilt bakım ürünleri sıklıkla "probiyotik" olduğunu iddia etse de, çok azı veya hiçbiri canlı bakteri içermez.

Dahası, probiyotik cilt bakım ürünleri ilaç değil "kozmetik" olarak sınıflandırıldığından, üreticilerinin ürünleri üzerinde yapılmış herhangi bir denemenin sonuçlarını paylaşma zorunluluğu yoktur; bu nedenle ne kadar etkili olduklarını bilmek zordur.

UC San Diego Tıp Fakültesi'nden dermatolog Richard Gallo, "Cilt bakım ürünleriyle ilgili kurallar, ilaçlarla ilgili kurallardan çok farklıdır, bu nedenle iddialar bir ilaç maddesi için yapılacak olandan daha az titiz testlerle yapılabilir" diyor.

Çoğu "probiyotik" cilt bakım ürünü, ciltteki iyi bakterilerin büyümesini besleyen ve teşvik eden besinler olan prebiyotikler veya yararlı bakterilerin ürettiği proteinler veya diğer ürünler olan postbiyotikler içerir.

Cildin mikrobiyomunu bakteriyel "transplantasyonlar" yoluyla eski haline getirerek rahatsızlıkları tedavi etmeyi amaçlayan bir şirket olan S-Biomedic'in kurucu ortağı ve baş bilim sorumlusu Bernhard Paetzold, "Giderek daha fazla sayıda mikrobiyomu etkilemeye çalışan yaklaşımlar görüyoruz" diyor.

Paetzold'a göre bunun başlıca nedeni, canlı bakterilerin üretim, depolama ve dağıtım süreci boyunca canlı tutulmasının aşırı derecede zor olmasıdır. Bir kere cilde girdiklerinde tutunacaklarının bile garantisi yoktur, çünkü orada halihazırda yaşayan milyonlarca diğer mikropla rekabet etmek için savaşmaları gerekir.

Sağlıklı bir cilt mikrobiyomunu teşvik etme fikri, vücudumuzun dışında yaşayan bakteri ve mantarların, bize zarar verebilecek olanlardan bizi korumaya yardımcı olduğu teorisine dayanmaktadır .

Ancak belirli "kötü" bakterilerin cilt hastalıklarına nasıl katkıda bulunabileceği konusundaki bilim henüz tam olarak anlaşılmamıştır. Bildiğimiz şey egzama, rosacea, akne ve sedef hastalığı olan kişilerin hepsinin ciltlerinde yaşayan belirli bakterilerin farklı türleri veya seviyeleri olduğudur.

"Şu anda var olan şey, akla gelebilecek hemen hemen her cilt hastalığının cilt mikrobiyomundaki bir değişimle ilişkili olduğunu gösteren çok sayıda makale" diyor Paetzold. "Ancak bu gözlem yalnızca bir ilişki gösteriyor. Mikrobiyomdaki değişimin bu hastalığa neden olduğunu söylemiyor. Ayrıca hastalığın cilt ortamını değiştirdiği ve bu yüzden bakteri popülasyonunun değiştiği de olabilir."

Ancak cilt hastalığı olmayan, cildinin pürüzsüzlüğünü artırmak, kırışıklıkları önlemek veya nem seviyesini artırmak isteyen kişiler için, mağazalarda kolayca bulunabilen probiyotik kremlerin herhangi bir faydası olduğuna dair çok az kanıt bulunmaktadır.

Gallo, "Piyasadaki probiyotiklerin çoğunun arkasında çok güçlü kanıtlar olmadığını düşünüyorum, bu yüzden bunları kesinlikle tavsiye etmem" diyor. "Deneyebilirsiniz ancak paranızı en iyi şekilde kullanma şekli olmayabilir."

Yaşlandıkça ve farklı ortamlarla karşılaştıkça cildinizin mikrobiyomu değişirken, cildinizin doğal mikrobiyomunun gelişmesine yardımcı olmak için yapabileceğiniz birkaç şey vardır.

Gallo, "Bu karşılıklı bir durum, çünkü cildimizi nemlendirmek veya UV hasarından korumak için zaten yaptığımız şeyler, bu yararlı organizmaların yaşaması için daha elverişli bir ortam yaratıyor" diyor.

"Dolayısıyla normal cilt bakımı, uygun nemlendirme ve temizleme; tüm bunlar cilt sağlığını destekleyecektir."

(BBC)