Antalya dünyanın gözü oldu

 Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) projesi olan ve bugüne kadar uzaya gönderilen uydular arasında en iyisi olarak gösterilen Gaia uydusunun gözlem ağına, Türkiye'den sadece tek bir kurum dahil edildi. Türkiye'nin en iyi teleskopları ve teknik birikimine sahip olan TÜBİTAK'a ait Antalya'da 2 bin 500 metre yükseklikteki Bakırlıtepe'de bulunan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG), Gaia uydusundan gönderilen sinyallerin ulaşacağı Türkiye'deki tek nokta olacak.

DENİZDE KUM TANESİ GİBİ GÖZLEM YAPILABİLECEK

TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Müdürü Prof. Dr. Halil Kırbıyık, Gaia uydusunun evrendeki ilginç olaylarla ilgili anında dünyaya bilgi aktaracağını, bunun da yıldız patlamaları, dünyaya yaklaşan meteorlar gibi değişik olayları kapsadığını kaydetti.

Yıldız patlamalarının gama ve X ışınlarıyla yüksek enerjili kotonlar yaydığını ve uydudan gelen sinyallerle bu patlamaların TUG tarafından da gözlemleneceğini anlatan Prof. Dr. Kırbıyık, "Nasıl bir cisimdir, nasıl bir mekanizmayla bunu yapmaktadır onları anlamaya çalışacağız. Gaia, daha çok sayıda yıldız ve gök cismini gözleyebilecek, konum belirleme hassasiyeti çok daha yüksek olacak. Şimdiye kadarkiler arasında, gökyüzü pozisyonunu belirleme açısından en hassası olacak. Çok derine bakabilecek, denizde kum tanesi gibi gözlem yapılabilecek. Nereye baktığını iyi bilen en yenisi olacak" diye konuştu.

ÜÇ TELESKOP AĞA DAHİL EDİLDİ

Gaia uydusundan gelen sinyallerin TUG'a ait teleskopla takip edileceğini belirten Prof. Dr. Kırbıyık, şunları dile getirdi:

"Bunları gözlemlemek için bizim ayna çapları 150 cm, 1 metre ve 60 cm robotik üç teleskopumuz, bu ağa dahil edildi. Teleskoplarımız, gecede yarım veya 1 saat gibi zamanını buna ayıracak. Gaia'dan gelen sinyal üzerine gözlem yapılacak ve bu, ağa giren diğer gözlemevleriyle beraber paralel gidecek."

BÖLGEDEKİ TEK GÖZLEMEVİ

Gaia'nın Ekim'de uzaya gönderilmesinin planlandığını ancak Aralık'a ertelendiğini belirten Prof. Dr. Halil Kırbıyık, Antalya Gözlemevi'nin konumunun önemine dikkati çekerek, "Bu bölgede başka bizim gibi gözlemevi yok. Hem güney hem coğrafi meridyen olarak. Bizim batımızda Kanarya Adaları'nda, doğumuzda Çin'de var. Bu bölgede tek biz varız. O açıdan önemli" dedi.

İLK VERİLER NİSAN-MAYIS'TA

Uydunun 'şurada bir patlama oldu' şeklinde ya da asteroitlerle ilgili işaret vereceğini söyleyen Prof. Dr. Halil Kırbıyık, dünyaya yaklaşan, çok yakın olan asteroitleri takip etmenin artık çok önem arz ettiğini anımsattı ve Gaia'dan ilk verilerin Nisan veya Mayıs gibi gelmeye başlayacağını kaydetti.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)