Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) ve Selçuk Üniversitesi işbirliğinde yürütülen 'Antalya Kıyıları Antik Limanlar ve Demirleme Yerleri' çalışması kapsamında tarihi hazineler ortaya çıkarıldı. Çalışma kapsamında, Konyaaltı İlçesi sınırlarındaki Topçam Halk Plajı ile Sıçan Adası arasında kıyıya çok yakın bir yerde deniz altında Ortaçağ'a ait bir gemi batığı bulundu. DAÜ Sualtı Görüntüleme ve Araştırma Merkezi Başkan Yardımcısı sualtı arkeoloğu Hakan Öniz ve ekibi tarafından tespit edilen savaş gemisi batığında 4'ü demir, biri bronz 5 top ile gemide kullanıldığı düşünülen mermer güneş saati belirlendi. Güney Antalya Turizmi Geliştirme ve Altyapı İşletme Birliği'nin (GATAB) desteklediği çalışma kapsamında, bakanlık izni ile ekonomik ve tarihi değerinin çok önemli olduğu belirtilen bronz top ile mermer güneş saati denizden çıkartılarak Antalya Müzesi'ne teslim edildi.
Savaş gemisi batığının Ortaçağ veya 16'ncı yüzyılın başlarına ait olduğunu belirten sualtı arkeoloğu Hakan Öniz, bronz top ve güneş saatine eski bir dalgıç olan Mustafa Vural'ın ihbarı üzerine ulaştıklarını söyledi. Batıkta bulunan 4 demir topun ise bayram sonrasında denizden çıkartılacağını açıklayan Hakan Öniz, "Denizden çıkan bu eserleri Antalya Müzesi'ne teslim edeceğiz. 'Desenilasyon' dediğimiz tuzdan arındırma işlemine tabi tuttuktan sonra müzenin uygun yerinde sergilenecek" diye konuştu.
FIRTINADA PARÇALANMIŞ OLABİLİR
Batık savaş gemisinin büyük ihtimalle fırtına sırasında karaya oturmuş ve ardından parçalanmış olduğunu dile getiren sualtı akeoloğu Hakan Öniz, batığa ilişkin şunları söyledi:
"Topların hepsi bir alanda birikmiş, bu da gemi alabora olurken topların da belli bölgeye yığılmış olabileceğini gösteriyor. Toplar sıkı bağlanmadığı zaman geminin dengesini bozucu ağırlıkta. Geminin en küçük topunu 6 kişi çıkartmakta zorlandık. Karada bizi zorlayan şeyler suyun içinde serçe parmağı ile hareket ettirecek kadar kolay kaldırılıyor, kaldırma balonlarını kullanarak yüzeye çıkardık. Eserlerin üzerine bağlanan balonlara oksijen tüpleri ile hava verilerek dengeli bir şekilde kaldırma yapılıyor. Karada yaptığımız için yüzde 1'i kadar eforla kıyıya kadar getirdik eserlerimizi. Bayramdan sonra da 4 demir topu çıkartacağız."
GÜNEŞ SAATİ GEMİDE KULLANILIYORMUŞ
İnsanoğlunun Roma döneminden itibaren saatin kaç olduğunu güneşin oluşturduğu gölgelere göre belirlediklerini anlatan Hakan Öniz, gemi batığından çıkartılan mermer güneş saatinin de muhtemelen gemide kullanıldığını ve çanak şeklindeki güneş saatinin tam ortasına sabit şekilde çubuk oturtularak, güneşin gelmiş olduğu istikamete göre saatin kaç olduğunun belirlendiğini söyledi. Öniz, bu sistemin Osmanlı'da da kullanıldığını kaydetti.
KIYILAR ARKEOLOJİK HAZİNELERE SAHİP
Antalya kıyılarının çok önemli arkeolojik hazinelere sahip olduğunu anlatan Öniz, deniz altındaki bu değerlerin tespitinin, korunmasının ve uygun olanların kurtarılmasının çok önemli olduğunu kaydetti. Kimi zaman hiç kimse için önemli olmayan bir taş parçasının arkeologlar için son derece önemli olabileceğine dikkat çeken sualtı arkeoloğu Öniz, önceki gün Alanya kıyılarında yaptıkları çalışmada da bir batık tespit ettiklerini, yine Siedra Antik Limanı'nın da tespit edildiğini açıkladı. Liman içinde bronz çağdan kalma arkeolojik eserler, taşrapalar bulduklarını belirten Öniz, "Kemer kıyıları Alanya kıyıları ile bu konuda yarışıyor. İki yıldır Antalya burnu ve Kemer bölgesindeki çalışmalarda çok sayıda arkeolojik eser ve batıkları tespit etmiş durumdayız" dedi.
DHA-Antalya - Mehmet ÇINAR