ATSO Başkanı Çetin'den Haziran enflasyonu değerlendirmesi

Başkan Çetin açıklamasında şunları kaydetti:

"2021 Haziran ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE'de yüzde 1,94, Yİ-ÜFE'de yüzde 4,01 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 17,53, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 42,89 olmuştur.

DÖVİZ FİYATLARININ YÜKSELİŞTE ETKİSİ BÜYÜK

Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 4,50 ile 'Ev Eşyası' grubunda gerçekleşmiştir. Bunu yüzde 4,46 ile 'Eğlence ve Kültür', yüzde 3,82 ile 'Lokanta ve Oteller' ve yüzde 2,79 ile ulaştırma grubu izlemiştir. Aylık yüzde 1,9 olarak açıklanan TÜFE'nin 0,81 puanı yani yüzde 42'si ev eşyası ve ulaştırma grubu kaynaklıdır. Döviz fiyatlarındaki yükselişin bu gruplardaki artışta büyük rol oynadığını söyleyebiliyoruz. Pandemi tedbirlerinin kademeli yumuşatılması ve açılma kararının hizmet sektörüne olan talebin artırdığını, bu artışın da aylık enflasyona yansıdığını görüyoruz.

YILLIK TÜFE'NİN YARISI GIDA VE ULAŞTIRMA GRUPLARINDAN

Yıllık bazda ise en yüksek artışların sırasıyla yüzde 26,29 ile 'Ulaştırma', yüzde 25,69 ile 'Ev Eşyası', yüzde 19,99 ile 'Gıda ve Alkolsüz İçecekler' gruplarında gerçekleştiği görülmüştür. Yıllık yüzde 17,53 olarak açıklanan TÜFE'nin yüzde 8,92'si yani yüzde 51'i gıda ve alkolsüz içecekler ile ulaştırma grubundan kaynaklanmıştır.

ENFLASYON GENELE YAYILMIŞ DURUMDA

Haziran 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 55 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 54 maddenin ortalama fiyatında değişim olmamıştır. 306 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşmiştir. Bu tablo bize enflasyonun genele yayıldığını ve yapışkanlığının arttığını da göstermektedir.

Haziran ayında en yüksek artış gösteren ürün yüzde 51,60 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlarolurken bunu yüzde 14,72 ile elektrikli süpürge ve yüzde 14,60 ile makyaj malzemeleri izlemiştir. En fazla düşüş ise yüzde 28,19 ile sarımsak, yüzde 17,63 ile patlıcan ve yüzde 15,32 ile domateste olmuştur.

Yİ-ÜFE ise, 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 4,01, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 22,04 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 42,89 olmuştur. Aylık 4,01 puanlık Yİ-ÜFE'nin 0,73 puanı gıda ürünleri, 0,68 puanı ana metaller, 0,58 puanı ise elektrik gaz üretim ve dağıtım sektörlerinden gelmektedir.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 54,89, dayanıklı tüketim malında yüzde 33,05, dayanıksız tüketim malında yüzde 28,25, enerjide yüzde 41,74, sermaye malında yüzde 31,65 artış olarak gerçekleşmiştir.

ELEKTRİK VE DOĞALGAZ ZAMLARI TEMMUZ VERİSİNE YANSIYACAK

Enflasyonda yukarı yönlü risklerin halen devam ettiği bir süreçteyiz. Temmuz başında devreye giren elektrik ve doğalgaz zamlarının önümüzdeki süreçte enflasyonu artırıcı yönde bir etkisi mutlaka olacaktır ve bunu Temmuz verisinde göreceğiz. Ayrıca Kurban Bayramı, gıda fiyatlarında yukarı yönlü bir etki yapacaktır.

TÜFE VE Yİ-ÜFE MAKASI AÇILMAYA DEVAM EDİYOR

Bunlarla birlikte Yİ-ÜFE yüzde 42,89 gibi yüksek bir değere çıkmış durumdadır. Uzunca bir süredir TÜFE ve Yİ-ÜFE makasındaki açıklığa dikkat çekiyorduk. Son açıklanan veri ile bu makas yıllık yüzde 25,36'ya başka bir ifade ile tarihi zirvelere çıkmış durumdadır. Üretici üzerindeki baskı Haziran ayında da artarak devam etmiştir. Bu baskı önümüzdeki süreçte tüketiciye de yansıyacaktır. Pandemi etkilerinden kurtulamayan sektörlerde kredi ertelemesi, SGK prim indirimi gibi desteklerin devam ettirilmesi, maliyet enflasyonuna karşı vergi indirimi gibi destekler önümüzdeki süreçte üreticiye nefes aldıracak enflasyonu da frenleyici etki yapacak önemli adımlar olacaktır.

BATI AKDENİZ ENFLASYONU TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜZERİNDE

Bölgemize ilişkin Haziran ayı enflasyon verilerinde turizm sektöründeki canlanmanın etkisi açıkça görülmektedir. TÜFE aylık bazda yüzde 2,47, altı aylık bazda yüzde 9,81 ve yıllık bazda yüzde 19,56 olarak gerçekleşmiştir.

Bölgemizde enflasyonun aylık, altı aylık ve yıllıkbazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazdaüçüncü,altı aylık bazda ikinci, yıllık bazda ise ilk sırada yer almıştır."

ANTALYA, (DHA)