10 milyon kişiye sicil affı, 27 milyarlık borç siliniyor

Teklifle çalışanlar için getirilen vergi istisnalarının maliyeti hesaplandı. Nakit yapılan yemek ödemesinde maliyet yıllık 15.9 milyar lira, elektrik ve doğalgazda ise 6 aylık 1.2 milyar lira olarak tahmin edildi.

Sabah'tan Hazal Ateş'in haberine göre torba yasa teklifinin Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde vergi istisnaların etki analizi yapıldı. İşveren tarafından çalışanlara verilen günlük yemek bedelinin 51 lirayı aşmaması durumunda nakit olarak ödenen yemek bedeli istisna kapsamına alınıyor. Buna göre 26 gün çalışana ödenen bin 326 liralık aylık yemek parasından 265 lira gelir vergisi alınıyor.

15 MİLYARLIK BORÇTAN VAZGEÇİLİYOR

Bir takvim yılında ödenen 15 bin 912 lira yemek parasından çalışan başına 3 bin 182 liralık gelir vergisinden vazgeçiliyor. 5 milyon çalışana yemek parası ödendiği varsayımı altında 15.9 milyar liralık vergiden vazgeçiliyor.

DOĞALGAZ, ELEKTRİK GİDERLERİ

İşverenlerin çalışanlara mevcut ücretlerine ilave olarak doğalgaz, elektrik ve ısınma giderlerini karşılamaları için ödenen ve bin lirayı aşmayan tutarlar gelir vergisinden istisna olacak. Aylık bir çalışanın bin lira faturalarının işverence karşılanması durumunda aylık 200 lira vergiden vazgeçilecek. 1 milyon çalışana bu tutarda bir yardım yapılmasının 6 aylık vergi maliyeti 1.2 milyar lirayı bulacak.

ÖĞRENCİLERE 1 MİLYARLIK ÖDEME

Tıp fakültelerinde 14 bin 600, diş hekimliğinde de 4 bin 900 olmak üzere toplam 19 bin 500 öğrenciye asgari ücret ödemesi yapılacak. Ödemenin maliyeti ise 1 milyar lira olarak hesaplandı.

27 MİLYARLIK ÖĞRENCİ KREDİ BORCU SİLİNECEK

Öğrenim ve katkı kredilerinde borç ödeme yöntemi değiştiriliyor. Bugün itibariyle 1 milyon 392 bin 629 kişinin öğrenim kredisi, 25 bin 886 kişinin katkı kreşi borcu bulunuyor. Takipteki borç 22.6 milyar lirası ana para, 17.4 milyar lirası da TEFE tutarı olmak üzere yaklaşık 40 milyar lira. Halen sistemde kredi alan öğrenci sayısı 566 bin 226. Ödenen para 5 milyar lira ve bu ana paranın hesaplanan TEFE miktarı da 9.5 milyar lira. Vergi dairelerine takip için intikal ettirilen olan alacaklardan borçlu olanların sayısı 1 milyon 403 bin 392, alacak aslı tutarı ise 10.8 milyar lira. Eylül 2022 gecikme zammı dâhil tutar 15.2 milyar lira.

Düzenlemeyle kredi almakta olan, borç ödeme zamanı henüz başlamamış olan ve kredi geri ödemesi devam eden borçluların ödenmemiş borçlarına ilişkin taksitlerde yer alan endeks tutarları silinecek. Son 5 yıl esas alınarak yapılan hesaplamaya göre; silinecek tutar halen kredi almaya devam edenlerde yaklaşık 9.6 milyar, geri ödemesi devam eden borçlularda yaklaşık 17.4 milyar lira olmak üzere toplam 27 milyar lira.

9 MİLYON DOSYA TEMİZLENİYOR

İcra takibi haciz aşamasında bulunan 2 bin lira ve altında olan borçların tasfiyesine ilişkin 9 milyon alacak dosyanın her birinin bin 500 lira olması durumunda icra takibinden vazgeçilmesi nedeniyle vazgeçilecek icra tahsil harcı tutarı 615 milyon lira olacak. GSM şirketlerinin düzenleme kapsamında 1 milyar lira alacağı olduğu varsayıldığında bu tutarın yüzde 18'i olan 180 milyon lira, bu şirketlere, ödemeleri gereken Hazine paylarından mahsup edilerek iade edilecek. Evrensel hizmet katkı payı ödemesi yapan kuruluşların 100 milyon lira bir alacaktan vazgeçilme durumunda da 1 milyon lira maliyet oluşabilecek. Varlık yönetim şirketlerince takip edilen 2 bin 500 liraya kadar olan borçlar ise 892 bin 866 kişinin borç yükü tasfiye edilecek. Hazine tarafından 15 Ağustos 2022 itibariyle borçlu bazında anapara toplamı 832 milyon 642 bin liranın yüzde 50'si olan 416.3 milyon lira ödenerek borçlar tasfiye edilecek.

YERSİZ ÖDEME BORCU SİLİNİYOR

Evde bakım yardımından yararlananlara yapılan yersiz ödemeler nedeniyle borç çıkarılan, ancak ödeme gücü bulunmayan yaklaşık 18 bin vatandaşın yaklaşık 200 milyon lira borcu siliniyor.

KUR KORUMALI DA VERGİ MALİYETİ

Yasa teklifi ile kur korumalı mevduat uygulamasının süresi 31 Aralık 2023'e kadar uzatılıyor. Etki analizine göre, kur korumalı mevduat uygulaması çerçevesinde başlangıcından itibaren vergi istisnasının maliyeti 18.8 milyar lira oldu.

Söz konusu düzenleme kapsamında 1 milyar doları kur korumalı mevduat hesabına dönüştürülmesinin 6 aylık vergisel maliyeti yaklaşık 300 milyon lira olarak öngörüldü.

Yasa ile yurtdışında çalışan inşaat işçilerinin ücretleri de gelir vergisinden istisna tutulacak. Düzenlemenin 20 bin işçiyi ilgilendirdiği tahmin edilirken gelir vergisi maliyetinin de 1.8 milyar lira olduğu öngörüldü. Etki analizinde sektör temsilcileri ile yapılan görüşmelerde ilave 10 bin kişilik istihdam sağlanabileceğinin de ifade edildiği vurgulandı.