Yeni bir yıla giriyoruz. Hep söylerim. İnsanın yaşı ilerledikçe zamanın hızlı akıp gittiği düşüncesi ağır basıyor. Bu sanırım her şeyin sonsuza kadar devam etmeyeceği bilincinin daha baskın olmasından kaynaklanıyor herhalde. İnsan muhtemelen yapmak istedikleri şeyler için zamanın daraldığı düşüncesine kapılıyor. Genç yaşlarda ise bir yıl sanki bir türlü bitmeyecek gibi uzun geliyor. Bu belki de yaş ile ilgili bir teori.
* * * *
Yılbaşı eğlencelerinin birçok geleneği, zamanın geçişini hem pişmanlık hem de beklentiyle anar. Yeni yılın sembolü bebek iken yaşlı bir adam geçen yılı temsil eder. Romalılar, Ocak ayının adını, biri geriye, diğeri ileriye bakan iki yüze sahip olan tanrıları Janus'tan almıştır. Kötü alışkanlıklardan kurtulmak ve daha iyilerini edinmek için karar alması da eski zamanlara dayanır. Babillilerin bu geleneği 4.000 yıldan daha önce başlattığına inanılıyor.
* * * *
Modern zamanlarda da yeni yıl ile ilgili birçok gelenek var. Örneğin İngilizce konuşulan dünyada, geleneksel olarak  yılbaşı gece yarısı eski yıla veda için "Auld Lang Syne" adlı İskoç şarkısı söylenir. Bu  eski bir İskoç halk şarkısına dayanarak 1788'de yazılmış bir İskoç şiiridir. İskoçça başlığı İngilizceye "geçmiş günler", "çok eski zamanlar" veya "eski zamanlar" olarak çevrilebilir. Eski dostluklara ve geçmişte birlikte geçirilen zamanlara bir övgü.
* * * *
Şarkı aslında geçmiş anları hatırlamaya ve her seferinde nezaketle eski dostların bıraktığı yerden devam etmeye yönelik bir çağrıdır. Şarkının sözleri kabaca Türkçe’ye şöyle çevrilebilir: Eski tanıdıklar unutulsa /ve hiç düşünülmese;/ Aşkın alevleri sönse/ ve tamamen geçse ve gitse:/ Senin tatlı kalbin şimdi o kadar mı soğudu/ o sevgi dolu göğsün;/ Öyle ki, bir kez bile düşünemiyorsun /eski uzun zamanları./
* * * *
Şarkının sözleri dinleyicileri eski tanıdıkları unutmamaya ve geçilen yıl yaşanan güzel zamanların ve paylaşılan deneyimlerin tüm anılarını yaşatmaya çağırıyor. Şarkı aynı zamanda katılımcıların paylaştığı kolektif anıları kutluyor ve onları bu güzel zamanları kutlamak için bir dakikalarını ayırmaya teşvik ediyor. "Auld lang syne" ifadesi, geçmişte birlikte başarılan ve paylaşılan her şeyi hatırlatmakta..
* * * *
Örneğin yaşadığım Almanya’da da televizyonlar yıllardır her yılbaşı gecesi “Dinner for One” isimli siyah beyaz skeci yayınlar. 18 dakikalık skeç İngiliz Lauri Wylie tarafından 1920’li yıllarda yazılmış. İlk kez 1963’te Almanca yayınlanmış. O tarihten beri sadece her yılbaşı gecesi yayınlanan skeçte bayan Sophie, yılbaşı gecesi 90. yaşgününü kutlar. Davet ettiği dört arkadaşı artık hayatta değildir.
* * * *
Mükellef bir sofra kurulur. Uşak James, hem hizmet eder, hem de hayali dört davetlinin rolünü üstlenir. Basit gibi görünen bu skeç her yıl Almanya ve İsviçre televizyonlarında gece yarısına kısa bir süre kala kahkahalarla izlenir. Olur mu demeyin. Oluyor. Bu bir ritüel haline gelmiş. Avusturya, İsviçre, Danimarka, İsveç, Finlandiya ve Estonya’da da yılbaşı gecesi veya Norveç'te 23 Aralık'ta geleneksel olarak izleniyor.
* * * *
Bunun gibi pek çok kutlama geleneği var. Ama yeni bir yıla girerken dünya da karmaşık. Kaygı, endişe, korku hüküm sürüyor pek çok yerde. Eşitsizlik çok yüksek. Her yerde çok fazla yoksulluk var, bu tartışılmaz. Eşitsizlik çok yüksek. Yazmıştım. Yaşanan olumsuzlar artık kademeli de değil, daha ziyade vurucu nitelikte. Yalnızca toplumun kenarlarında yaşayanları etkilemiyor; ortasında kalanlara da vardı bu olumsuzluklar.
* * * *
Tüm olumsuzluklara rağmen umutlu olmalıyız. Çehov tarzı öykücülüğün Türk edebiyatındaki ilk temsilcisi Sait Faik Abasıyanık’ın ilk eseri Semaver’dir. Yazar, eserinde 'kış ne kadar sert, ne kadar uzun olursa olsun; balık ne kadar az çıkarsa çıksın; yine yaz, mahrumiyetlerin içinden kafasını kaldıracak ve onu bekleyenlere gelecektir‘ diyor. Umutlu olmalıyız. Herkese sevdikleriyle birlikte gönlündekilerin gerçekleşeceği yepyeni bir yıl dilerim.