Yurt dışına kaçırılan 26 bin 665 tarihi eser ve kültür varlığı geri getirildi

Açık hava müzesi niteliğinde çok sayıda medeniyetin kalıntılarını barındıran Anadolu'dan geçmişte yurt dışına kaçırılan eserlerin ana vatanına getirilmesi amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadele eden ekiplerin çalışması sürüyor. Yurt dışında tarihi eser niteliğindeki varlıkların izini sürüp, envantere kazandırmak için 1980 yılından itibaren 18 ülkede 162 çalışma yapıldı.

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün 'Yurt Dışından İadesi Sağlanan Eserler' verilerine göre 45 yılda yurt dışına kaçırılan 26 bin 665 tarihi eser ve kültür varlığı Türkiye'ye getirildi. En çok tarihi eserin getirildiği ülkeler sıralamasında Almanya, Hırvatistan, Bulgaristan, İngiltere, ABD ve Sırbistan yer aldı. Listeye göre; Almanya'dan 8 bin 670, Hırvatistan'dan 4 bin 147, İngiltere'den 3 bin 744, Bulgaristan'dan 3 bin 61, ABD'den 2 bin 618, Sırbistan'dan 1865 eser getirildi.

2024'TE 1149 ESER GETİRİLDİ

Geçen yıl, 1149 eserin Türkiye'ye iadesi sağlandı. Ana vatanına getirilen eserler arasında Yunanistan'da kaçakçıların elinden kurtarılan Lidya medeniyetine ait 1055 sikke, 1960'lı yıllarda Burdur'daki Boubon Antik Kenti'nde gerçekleştirilen yasa dışı kazılarda yurt dışına çıkarılan milattan sonra 193-211 yılları arasında hüküm süren Roma İmparatoru Septimius Severus'a ait bronz heykel başı ile Düver köyü kökenli pişmiş toprak mimari 49 levha, Manisa'nın Bintepeler arkeolojik alanından yurt dışına kaçırıldığı belirlenen yaklaşık 2 bin 700 yıllık kırmızı boncuklu Bintepeler kolyesi, Sultan II. Abdülhamit'in koleksiyonunda yer alan Hattat Şeyh Hamdullah'ın oğlu Mustafa Dede imzalı, nesih hat ile 13 satır halinde yazılan Kur'an-ı Kerim yer aldı.

BU YIL 13 ESER ANA VATANINA GELDİ

Bakanlık tarafından yurt dışındaki eserlerin Türkiye'ye iadesi amacıyla çalışmalar bu yıl da aralıksız sürdü. 2025'te 13 eser ana vatanına getirildi. Kanada'da yaşayan bir kişinin babasından miras kaldığını ifade ettiği Anadolu kökenli testi, 2 kandil, 2 pişmiş toprak kap ve 1 pazubent, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğü'nde muhafaza altına alındı. Ayrıca ABD'den, Antik Çağda Anadolu'da yetişkin bireye ait kemiklerinin veya yakıldıktan sonra küllerinin konulduğu lahdin iadesi sağlandı. İngiltere'deki bir müzayede evinde yapılan mezatta belirlenen, Adana Ulu Camii'nden 2003 yılında çalındığı bilinen 16’ncı yüzyıla ait altı köşeli İznik çini karo, Ankara Etnografya Müzesi'nde muhafaza altına alındı.

Tolga YILDIRIM/ANTALYA, (DHA)-