Yerli gözlem uydusu İMECE, uzaya fırlatıldı

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) UZAY tarafından tasarlanıp, geliştirilen Türkiye'nin ilk yerli ve milli yüksek çözünürlüklü görüntüleme uydusu İMECE'nin uzaya fırlatılması daha önce 3 kez hava muhalefeti nedeniyle ertelendi. Uzayda 5 yıl süre görev yapması planlanan İMECE, 4'üncü denemede ABD'de bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden yörüngesine fırlatıldı. Fırlatma anı Ankara'da ODTÜ Yerleşkesi'ndeki TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü'nden izlendi. Törene Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler katıldı.

MANDAL: UYDU YAPAN ÜLKE NOKTASINDAYIZ

Fırlatma öncesi konuşan TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, uydunun fonksiyonlarının hem savunma hem güvenlik, sivil uygulamalar açısından da çevre, şehircilik, tarım, orman ve afet odaklı olacağını belirterek, "Bu uydumuz yerli, milli ve yüksek çözünürlüğe sahip bir gözlem uydumuz. Dünyadaki rekabet unsurunda biz sadece uydu yapan değil, yüksek çözünürlüklü uydu yapan bir ülke noktasına gelmiş olacağız. Tek bir seferde 1000 kilometrelik şerit uzunluğunda, 16 kilometre genişliğinde ve çözünürlüğü 99 santimetre olan bir uyduyu bugün fırlatıyor olacağız. Optik kamerası, uçuş bilgisayarı, yörüngesel yönetim kontrol sistemi, elektrikli itki motorumuz ile yüzde 90’a yakın kritik bileşenleri biz tasarlayan, geliştiren, üreten, entegre eden ve fırlatma noktasına gelmiş noktasındayız. Biz Türkiye Cumhuriyeti olarak teklif de verebilen, ihalelere girebilen, dost ve müttefik ülkelerimize de bileşenlerimizi üretme noktasındayız" dedi.

AKAR: İMECE UZAYDA GÜCÜMÜZE GÜÇ KATACAK

Bakan Akar ise kara, deniz, hava kuvvetleri dahil silahlı hava kuvvetlerin faaliyetleri ve diğer kurumların faaliyetlerinde artık uzay ve siber uzayın çok etkili olduğunu belirterek, "Fırlatacağımız uydu ile önemli bir yetenek kazanacağız. Barışçıl amaçlar doğrultusunda büyük bir yetenek kazanacağız ve ülkemizin ciddi bir kazanımı olacak. Eskiden ‘uzaydan tenis topu bile görünebiliyor’ diyenlere gıpta ile baktığımız günler vardı. Şimdi çok şükür arkadaşlarımızın yaptığı çalışmalar sonucunda geldiğimiz noktada inşallah biz de ülke olarak, millet olarak, silahlı kuvvetler olarak bunları görebilecek hale geleceğiz. Göktürk-1 ve Göktürk-2 ile beraber İMECE ile çok önemli bir yetenek kazanacağız. Uzay konusunda mutlaka güçlü olmamız lazım ve bu uydu uzayda gücümüze güç katacaktır" diye konuştu. 

Konuşmaların ardından saat 09.47'de ​İMECE, uzaya fırlatıldı. İMECE ile birlikte diğer görüntüleme uyduları AKUP, KILIÇSAT ve CONNECTA T2.1 de aynı roket içerisinde uzaya fırlatıldı.

ERDOĞAN: MİLLİ TEKNOLOJİ HAMLEMİZİN MEYVELERİNİ TOPLUYORUZ

Fırlatma sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da video mesaj paylaştı. Erdoğan, deprem afetinin ardından Türkiye'nin uzay yarışında tarihi bir ana şahitlik edildiğini vurgulayarak, şöyle dedi:

"Mühendislerimizin yıllardır gece-gündüz üzerinde titizlikle çalıştığı İMECE yer gözlem uydusunu sabahın erken saatlerinde uzaya uğurladık. Türkiye’ye stratejik kabiliyetler kazandıracak bu uydumuzun tasarımından üretimine, uzaya fırlatışına kadar bütün aşamalarında emeği geçen herkesi canıgönülden tebrik ediyorum. Ülkemizi küresel teknoloji liginde en üst sıraya çıkarmayı amaçlayan milli teknoloji hamlemizin meyvelerini tek tek topluyoruz. Uzay ve havacılık teknolojilerine yatırım yapmayı vazgeçilmez bir stratejik öncelik olarak görüyoruz. Önümüzdeki dönemde jeopolitik rekabetin sadece dünyada değil, uzayda da devam edeceği anlaşılıyor. Şu anda birçok gelişmiş ülke kritik ve stratejik önemde gördüğü uzay alanına yatırım yapıyor. Küresel uzay ekonomisinin büyüklüğü, 2009’da 45 milyar dolarken, 2021’de 469 milyar dolara ulaştı. Bu rakamlar günden güne artıyor. Türkiye olarak biz de sürekli vites yükseltiyoruz."

'TÜRKİYE YÜZYILI'NIN HABERCİSİ OLARAK YOLCU ETTİK'

Son 20 yılda yapılan yatırımlara ilaveten milli uzay programı ile hedeflere doğru koştuklarını ifade eden Erdoğan, "Uzman mühendislerimiz, güçlü sanayi kapasitemiz, sayıları giderek artan filiz şirketlerimiz, yetenekli bilimin insanlarımız ve en büyük güvence kaynağımız olan Teknofest gençliği ile sağlam bir birikime sahibiz. TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü’nün kurulmasıyla yetkin insan kaynağımızın yetiştirilmesine hız verdik. Bundan 3 sene önce Türkiye Uzay Ajansı’nı kurarak uzay çalışmalarında farklı bir evreye geçtik. Halihazırda kendi uydularımızı geliştirmekten ay yüzeyine araç göndermeye, bir Türk vatandaşını uluslararası uzay istasyonuna yolcu etmekten uzay sanayisi ekosistemine kadar her alanda ülkemizi hak ettiği konuma getirecek adımları birer birer atıyoruz. Bugüne kadar yörüngeye gönderdiğimiz 8 haberleşme uydumuzdan 3’ü görev süresini başarıyla tamamladı. Diğer 5 haberleşme uydumuz ise aktif olarak ülkemize hizmet ediyor. Bugün de ülkemizin ilk yüksek çözünürlüklü uydusu İMECE’yi Türkiye Yüzyılı’nın habercisi olarak büyük bir gururla uzaya yolcu ettik" dedi.

'TÜRKİYE'NİN EN GELİŞMİŞ GÖZLEM UYDUSU'

Erdoğan, İMECE'nin yerli ve milli olduğuna vurgu yaparak, "İMECE uydusuyla bir gözlem uydusu için gereken tüm alt sistemlerin tasarım, üretim, montaj, entegrasyon ve testlerini kendimiz yaptık. Uçuş bilgisayarı ve haberleşme sistemleri gibi kritik uydu teknolojilerini yerli ve milli imkanlarla geliştirdik. Geliştirdiğimiz yüksek çözünürlüklü elektro-optik kamera ile sadece Türkiye üzerinden değil, dünyanın herhangi bir coğrafyasından görüntüler elde edebileceğiz. İMECE uydusu, görüntü çözünürlüğü, haberleşme hızı ve manevra kabiliyeti açısından Türkiye’nin en gelişmiş yer gözlem uydusu olacak. Bu proje ile gelecekte üretilecek milli yer gözlem uyduları için ihtiyaç duyulacak tüm altyapı ve kabiliyetleri elde ettik. İMECE uydusu, milli savunma, afet yönetimi, tarım, ormancılık, çevre ve şehircilik başta olmak üzere pek çok alanda gözümüz olacak. Birileri teknolojiyi sanal konferans bağlantılarıyla arayadursun, biz kritik teknolojileri üretip, ihraç edip, hatta uzaya gönderiyoruz. İnşallah Türkiye Yüzyılı’nda onların hayallerinin bile ulaşamadığı daha nice hedefi, nice projeyi gerçeğe dönüştürmeye devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.

VARANK: KAHRAMAN ORDUMUZUN UZAYDAKİ GÖZÜ OLACAK

Mili Savunma Bakanı Hulusi Akar’ı arayarak katılımcılara telefonda hitap eden Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank da "Ülkemiz adına gurur duyulan günlerden birini yaşıyoruz. Biraz geç oldu ama güç olmadı. Türkiye kendi yer ve milli imkanlarıyla ürettiği, kendi mühendisleriyle ve teknisyenleriyle ürettiği, dünyanın herhangi bir noktasında kısıtı bulunmadan yüksek çözünürlüklü görüntü alabileceği ve kahraman ordumuzun uzaydaki gözü olacak İMECE’yi uzaya fırlattı. Bu daha yürüyüşümüzün ilk zamanları. Bunların çok daha ötesini TÜBİTAK Uzay’daki arkadaşlarımızla, Savunma Bakanlığımızın destekleriyle, Strateji Bütçe Başkanlığı’nın destekleriyle yapmaya devam edeceğiz" diye konuştu.

İMECE'NİN ÖZELLİKLERİ

- Haziran 2022 tarihinden itibaren ısıl vakum, titreşim, akustik ve elektromanyetik uyumluluk testlerini başarıyla geçen İMECE uydusu, şubat ayında fırlatma üssünün bulunduğu ABD’ye gönderildi.

- 680 kilometre irtifada güneşe eş zamanlı yörüngede konumlanacak İMECE, tasarım görev ömrü olan 5 yıl boyunca; hedef teşhis, tespit, doğal afet, tarımsal uygulamalar gibi birçok alanda hizmet verecek.

- İMECE; BİLSAT, RASAT ve GÖKTÜRK-2 uydularından edinilen tecrübe ile donatıldı. Türkiye’de ilk kez üretilen metrealtı çözünürlüğe sahip elektro-optik uydu kamerası, TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilerek İMECE'ye entegre edildi. Teknolojik olarak kritik öneme sahip bu kamera sayesinde Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsü ihtiyacı yerli kaynaklarla karşılanacak.

- İMECE’de elektro-optik kameranın yanı sıra uçuş bilgisayarı, elektrikli itki, yönelim ve yörünge belirleme, güç ve haberleşme alt sistemleri TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanıp, üretildi. İMECE projesi kapsamında uçuş bilgisayarı yazılımları başta olmak üzere, yönelim ve yörünge yazılımları, analiz yazılımları, yer istasyonu yazılımları da TÜBİTAK UZAY mühendisleri tarafından geliştirildi. İMECE uydusuna, TÜBİTAK UME manyetometre ve manyetik tork çubuğu ile TÜBİTAK MAM ise sabit güneş paneli ile katkı sağladı.

-İMECE projesinden elde edilen çıktılar, Türkiye’nin gelecekte sahip olacağı yeni uyduların yapıtaşını oluşturacak. Bu proje ile sahip olunan kritik uzay teknolojilerinin yanı sıra bu alanında yetişmiş insan gücü ve bilgi birikimi kazanımı da sağlanmış olacak. Proje kapsamında üretilen ekipmanların uzay tarihçesi kazanmasıyla Türkiye katma değeri yüksek sistemleri ihraç etme potansiyeli kazanacak.

İLK SİNYAL ALINDI

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, uzaya fırlatılan İMECE'nin yörüngesine yerleştiğini belirtti. Twitter hesabından açıklama yapan Varank, "İlk sinyal alındı; İMECE yörüngesine yerleşti. Darısı 2 hafta içerisinde ilk yüksek çözünürlüklü görüntüyü almaya. Sizce ilk görüntü nereden olsun?" ifadelerini kullandı.

Alper ŞAŞMAZ- Muhammet BAYRAM/ANKARA, (DHA)