Yavru deniz kaplumbağaları büyük yolculuğu başladı

Doğa Koruma ve Milli Parklar 7'nci Bölge Müdürlüğü, Hatay Büyükşehir Belediyesi, Samandağ Kaymakamlığı ve belediyesi ile Samandağ Çevre Koruma ve Turizm Derneği tarafından korumaya alınan ‘carretta caretta’ ve ‘chelonia mydas’ olarak bilinen yeşil deniz kaplumbağalarının yavruları, yumurtalarından çıktı. Ağustos ayının başından itibaren çıkmaya başlayan yavru kaplumbağaların denize ulaşma serüvenleri, eylül ayının sonuna kadar sürecek. Samandağ kumsalında 2001 yılından bu yana yapılan koruma çalışmalarını sürdüren Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Suşehri Timur Karabal Meslek Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Bektaş Sönmez, 2021 yuvalama sezonunda bin 500 civarında yuva tespit ettiklerini kaydetti.

'BİN 500 YUVA, 150- 200 BİN YUMURTA DEMEK'

Tespit ettikleri bin 500 yuvanın yaklaşık 150 bin ila 200 bin yumurta demek olduğunu belirten Doç. Dr. Sönmez, "2021 yuvalama sezonunda bin 500’ün üzerinde yuva tespit ettik. Bin 500 yuva yaklaşık 150 bin ila 200 bin yumurta demek oluyor ve bu 150- 200 bin yumurtadan da yaklaşık 100 bin ile 120 bin civarında yavru çıkacak demektir. Tabi yuvadan çıkan her yavru sağlıklı bir şekilde güvenli bir şekilde denize erişemiyor. Bunların da yaklaşık 90 bin ila 100 bin arasındaki yavru sayısı denize ulaşacak. Bunun nedeni de kıyıda, kumsalda var olan olumsuz faktörlerdir. Kumsaldaki ışık kirliliği hayvanların arkaya yönelmesine, çöp varlığı onun daha yavaş şekilde denize erişmesine, yengeçlere yem olmasına neden oluyor. Ya da sokak köpekleri ve çakallar tarafından yenmesine sebep oluyor. Bu nedenlerle bir kısım yavrumuz ne yazık ki sağlıklı bir şekilde denize erişemiyor" dedi.

20 YILDA YÜZDE 600 ARTIŞ

Samandağ sahillerinin yeşil deniz kaplumbağalarının Doğu Akdeniz’de ve Türkiye’de önemli bir yumurtlama ve yuvalama alanı olduğunun altını çizen Doç. Dr. Sönmez, "2000’li yıllardan günümüze kadar Samandağ kumsalında koruma ve bilimsel çalışmalar yürütmekteyiz. Son dönemlerde de yuva sayısında bir artış trendi tespit ettik. İlk yıllardaki yuva sayısı ile son yıllardaki yuva sayısı arasında yüzde 600’lük yüzde 500’lük bir değişim var. Ama şu anlama gelmesin bu sayı kaplumbağa sayısı arttığı için mi? Onu bilmiyoruz. 20 yıllık süreç içerisinde 2000’li yılların başlarındaki yuva sayımızla 2021 yıllarındaki yuva sayısında çok büyük bir fark var. Bir trend artışı var. Yani yuvalamada, popülasyonda bir artış var. Dediğim gibi bu acaba yuva yapan, yumurta bırakan birey sayısından mı kaynaklı, yoksa yumurta yapan kaplumbağanın iki değil de daha fazla yuva yapmasıyla mı alakalı. Tabi bunlar ileriye dönük olarak yapılacak çalışmalardır" diye konuştu.

‘KIYI EROZYONU ZARAR VERİYOR’

Samandağ kumsalında yavruları etkileyen faktörlerin yanında kıyı erozyonunun olumsuz bir faktör olduğunu kaydeden Doç. Dr. Sönmez, şunları söyledi:

"Bununla birlikte katı atık kirliliği önemli etkenlerden bir tanesidir. Tabi bu olumsuz faktörlerin ortadan kaldırılması için de bir nevi önlemler alınması gerekir. Sadece kıyada alınan önlemler yetmiyor. Kıyının arka tarafında bulunan sulak alanlar olsun, benzeri alanlar olsun. Kum tepeleri ve kum tepelerinde bulunan bitkilerin korunması kıyının gelecek nesillere aktarılması hem kaplumbağalar hem de insanlar için önemli faktördür.”

Hüseyin BOZOK/HATAY, (DHA)