Terekenin Tespiti Davası Nedir?

Mirasçılar, mirası çekişmesiz bir şekilde ve kendi aralarında anlaşarak paylaşmak istiyorlarsa ve bunun için de miras mallarının tam olarak tespit edilmesi gerekiyorsa, önce terekenin tespiti davası açarak miras mallarını belirleyip, sonrasında da miras taksim sözleşmesi düzenleyerek mirası paylaşabilirler. Eğer taraflar arasında anlaşma sağlanması mümkün değilse, miras paylaşım davası açılması yeterli olacaktır çünkü mirasın paylaştırılması davasında terekenin tespiti de gerçekleştirilir.

Ancak mirasın, miras taksim sözleşmesi ile paylaştırılması gibi durumlarda terekenin tespitinin sağlanması çok önemlidir, bu nedenle anlaşma sağlanacak olduğu hallerde terekenin tespiti davası açılması elzemdir.

Terekenin Tespiti Davası Neden Açılır?

Terekenin tespiti davasının mirasbırakanın miras mallarının tespitinin sağlanması olduğunu söylemiştik. Buna da mirasbırakanın bazı mallarının mirasçıları tarafından bilinmiyor olabileceği olduğunu belirtmiştik.

Gerçekten de mirasçılar, vefat eden akrabalarının tüm malvarlığına dair yeterli düzeyde bilgiye sahip olmayabilirler. Örneğin bir kişi, babasının sahip olduğu tüm taşınmaz ve taşınır malları, 3. kişiler ile banka ve benzeri kurum ve kuruluşlar nezdinde bulunan hak ve alacaklarını, patent ve benzeri fikri haklarını, kripto para borsalarında yer alan kripto varlıklarını ve daha bir çok mirasa konu olabilecek malvarlığı değerlerini bilmiyor olabilir. Bu gibi hallerde terekenin tespitinin sağlanması, mirasbırakanın mirasının paylaşılması ve mirasçıların hangi mallar üzerinde birbirlerine ve 3. kişilere karşı hak iddia edebileceğinin tespitinde büyük önem taşımaktadır. Bu gibi tespitlerin sağlanabildiği terekenin tespiti davasının açılmaması halinde mirasçılar tarafından bilinmeyen çeşitli malvarlığı değerleri ve 3. kişiler nezdinde bulunan hak ve alacakların tereke malı olarak tespit edilememesi nedeniyle mirasçıların dolaylı veya doğrudan hak kaybına uğramaları mümkündür. Bu nedenle olası bir hak kaybının önüne geçilebilmesi adına mutlaka bir miras avukatı ile iletişime geçilmesini tavsiye etmekteyiz. Uç bir örnek verecek olursak, vefat eden kişinin kripto para borsalarında yer alan cüzdanları, soğuk cüzdan hizmeti veren özel kuruluşlarda bulunan cüzdan hesapları vb. malvarlığı değerleri çoğu zaman akrabaları tarafından bilinmemektedir. Bu halde mirasçıların üzerinde hak sahibi olduğu miras mallarının kaybı söz konusu olabilir.

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi, 2021/715 E., 2021/2143 K. sayılı kararında "Tereke tespiti davaları delil tespiti niteliğinde olup, istihkak davası niteliğinde değildir. Bu nedenle mahkemece yapılması gereken iş terekeye ait olduğu bildirilen mal varlığı unsurlarını tespit edip deftere geçirmek, bunlardan muhafazası mümkün olmayanlar varsa satıp paraya çevrilmesini sağlamak ve menkuller için de para, döviz vb. varsa bunları tereke malvarlığı olarak bankaya yatırmak; altın vb. ziynet eşyaları varsa bunları tereke mahkemesi kasasına alıp kaydetmek; diğer eşyaları ise ilgilisine veya üçüncü bir kişiye yediemin sıfatıyla teslim etmek ve böylece tespit edilen eşyaları kararda göstermekten ibarettir." şeklinde hüküm kurmuştur.