Şekerden 30 kat daha tatlı ve sıfır kalorili ‘Şeker otu’ Antalya’da üretilmeye balandı

Grow Fide ve Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi'nin ortaklaşa yürüttüğü çalışmanın sonucunda Grow Fide'nin üretim tesislerinde fide haline gelen şeker otununun kuru yapraklarının, şekerden 30 kat daha tatlı olmasına rağmen sıfır kaloriye sahip olduğu belirtildi.

AÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan Turgut, gıda sanayinde ve özellikle diyet ürünlerde kullanılan yapay tatlandırıcıların insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri ve kanserojen olup olmadığına ilişkin tartışmaların, son yıllarda tüketicileri doğal tatlandırıcılara yönlendirdiğini söyledi.

Doğal tatlandırıcıların meyve sularından, gazlı içeceklere, çikolata, bisküvi, pasta ve keklere kadar uzanan her türlü tatlıda ve bir çok gıda ürününde kullanıl dığını veya kullanılma potansiyeli bulunduğunu kaydeden Prof. Dr. Turgut, bu tatlandırıcılardan beklenen en önemli özelliğin ise kalorisinin düşük olması olduğunu dile getirdi.

Anavatanı Paraguay olan Stevia bitkisinin, yapraklarında bulunan Steviol glikozitler sayesinde bir çok ülkede doğal tatlandırıcı olarak kullanıldığını belirten Prof. Dr. Kenan Turgut, "Steviol glikozitlerin en önemli özelliğini, çok güçlü bir tatlandırıcı olmasının yanında sıfır kalori içermesi oluşturuyor" dedi.

Prof. Dr. Turgut, AÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri bölümünde 2009 yılında, şeker otunun Türkiye'de üretimi konusunda ilk çalışmaların başladığını ve bu çalışmalar sonucunda Antalya sahil koşullarında tarımının yapılabileceğinin ortaya çıktığını anlattı. Prof. Dr. Kenan Turgut, "Bitkinin kuru yaprakları şekerden 30 kat, sıvı ekstresi (özütü) ise 200- 300 kat daha tatlı olup sıfır kalorilidir. Bu nedenle bir tutam şeker bitkisi tozu, bir litre çay, kahve veya diğer içecekleri tatlandırmaya yeterli olmaktadır" diye konuştu.

Paraguay'da 200- 500 metre yükseklikteki kumlu topraklarda, yıllık ortalama 25 derece sıcaklık ve 1500- 1800 mililitre yağış alan yerlerde doğal olarak yetişen şeker otunun tropik ve subtropik iklim kuşaklarına daha iyi uyum sağladığını kaydeden Prof. Dr. Turgut, bitkinin Antalya'da evlerin balkonlarında saksıda dahi yetiştirilebileceğine işaret etti.

Paraguay dışında yine bir Güney Amerika ülkesi Brezilya ile Asya'da Çin, Güney Kore, Hindistan, Endonezya ve Malezya gibi ülkelerde yaygın kullanımı bulunan, Paraguay Kızılderilileri tarafından 'Tatlı ot' veya 'Ballı yaprak' olarak adlandırılan şeker otunun boyunun 1 metreye kadar çıktığını belirten Prof. Dr. Kenan Turgut, "Yetişkin bir Stevia bitkisinin yaprakları kurutularak salatalarda, yemeklerde kullanılabilir. Bunun dışında evlerde kaynatılıp suyu sıvı olarak kullanılabileceği gibi, yaprakları kurutularak toz halinde tüketilebilir" bilgisini verdi.

Türkiye'de şeker otu bitkisinin ilk üretimi Antalya'nın Pınarlı bölgesinde 70 dönüm alanda kurulu Grow Fide'nin üretim tesislerinde gerçekleşti. Grow Fide Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Ünal, AÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ile başladıkları üretim çalışmalarında ilk deneminin 2011 yılında yapıldığını söyledi. Hasan Ünal, "İlk denememizde üretimin çok büyük boyutta yapılmasını planladık ve 1 milyon tohum ektik. Fakat başarılı olamadık, beceremedik. Üretim koşullarını bilmiyorduk" dedi.

1 milyon tohumla yapılan ilk deneminin yarattığı hayal kırıklığına rağmen bu yıl gerçekleştirilen ikinci denemede tohumları filizlendirmeyi başardıklarını kaydeden Hasan Ünal, Grow Fide'nin Pınarlı'daki fide üretim serasında 60 bin şeker otu bitkisi bulunduğunu, 30 bin civarında bitkinin ise dağıtımını yaptıklarını kaydetti.

Şeker otundan elde edilen tatlandırıcının, hammaddesi benzoik sülfinit olan ve içki, şekerleme, ilaç, diş macunu gibi ürünlere tat vermek için kullanılan sakarine ikame bir ürün olduğunu anlatan Ünal, "Şeker otunun bugün dünyadaki ticaret hacmi 2 milyar dolar civarında seyrediyor. Gelecek 5 yıl içinde şeker otu kaynaklı tatlandırıcıların yaratacağı pazar için 10 milyar dolarlık bir ticaret hacmi öngörüsü yapılıyor" diye konuştu.

Ünal, şu an şeker otu yetiştiriciliğinde Çin'in dünya lideri olduğunu söyledi.

 

 

Emre BAYLAN/ANTALYA, (DHA)