Salda'da 'salyalaşma' ve 'kararma' uyarısı

TTKD bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, Burdur'un Yeşilova ilçesinde turkuaz rengi ve bembeyaz kumsallarıyla dikkat çeken Salda Gölü'ne kesinlikle girilmemesi, uzaktan izlenerek yetinilmesi gerektiği çağrısında bulundu. Dr. Erol Kesici, son günlerde göl kenarındaki beyaz kumullarda kararmaların arttığına, suda salyalaşmaların oluştuğuna dair sorunlara dikkat çekti.

3 milyon yıl önce çöküntü havzasında oluşan tektonik kökenli gölün limnolojik, ekolojik ve jeolojik özellikleri bakımından ülkede tek olduğunu belirten Dr. Kesici, “Meksika'daki Alchichica Gölü'ne benzer özellikleri taşıyan kırılgan bir dokuya sahip, hassas ve ender alanlardan. Salda Gölü toprağının, ekolojik evrimin ve yaşam için en uygun gezegen olduğu bildirilen Mars'ın toprağıyla benzerlik gösterdiği belirtilmektedir" dedi.

AŞIRI KULLANIM VE ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Gölün, yoğun ziyaretçi baskısı nedeniyle tehlike altında olduğunu kaydeden Dr. Kesici, “Göl çevresinde araç-insan trafiğinin yarattığı çok ciddi kirlilikler, tarım için yer altı sularının aşırı çekilmesi ve de göl çevresindeki kıyı işgal düzenlemeleri çeşitli amaçlarla hala devam etmektedir. Doğası gereği suyunu dışarıya boşaltamayan ve su kalitesi bakımından oldukça kırılgan olan Salda Gölü'ndeki endemik canlılar da tehlike altında. Son yıllarda artan göl- insan faaliyetleri çevresel boyutta tehdit unsuru" diye konuştu.

Dr. Kesici, gölün beyaz adacıklarının, turkuaz rengi, sodalı su kalitesi ve milyar yıllık fosil oluşumlarla birlikte milyonlarca yıl sonrası biyomineralizasyon (göldeki siyanobakterin ve suyundaki minerallerin faaliyetleriyle) sonucu oluştuğunu söyledi. Gölün, son günlerde artan insan faaliyetleri nedeniyle su seviyesinin azaldığını, kirlilik baskısı yaşadığını dile getiren Dr. Kesici, “Çok kırılgan bir yapıya sahip olan beyaz tortul kayaçların bilhassa göl kıyı kesimlerinde oluşamaması sonucu göl kıyı kesimlerinde, su çekilen alanlarda beyazlıkların yerini kararmalar almaktadır" dedi.

SALYALAŞMA TEHLİKESİ

Yaptıkları son araştırmalarda kıyılardaki siyahlaşmaların yanı sıra kıyı ve su içerisinde kirlilikten kaynaklanan salyalaşmaların da göl için büyük tehlike oluşturduğunu anlatan Dr. Kesici, “Mutlak suretle aşırı alg artışı sonucu oluşan ve kokan bu salyalaşmaların kıyı ve su içerisinden bilimsel yöntemlerle temizlenip ortamdan uzaklaştırılması gerekmektedir" diye konuştu.

'DOĞAL MİRAS İLAN EDİLMELİ'

Bilimin yapı işgaline yol açmaması gerektiğini söyleyen Dr. Kesici, “Mars'la ilgili bilgilerin araştırılması, yerkürenin Mars'la karşılaştırılması bakımından da evrimin bir parçasının, bir belgesinin yok olmaması yönünden de göl korunmalı, bu izler silinmemeli, kaybolmamalıdır. Salda Gölü 'doğal miras' ilan edilerek, yaşama ait süreci öğrenmek için bilim dünyasının doğal laboratuvarı ve insanların da bu miras oluşumu ziyaret edebilecekleri bir doğal müze olarak kalmalı" dedi.

NASA İÇİN DE OLSA İZİN VERİLMEMELİ

Bilimsel araştırmalarla ilgili Salda Gölü çevresine yapılacak hiçbir yapılaşmaya, başka yapılaşmalara yol açmaması için izin verilmemesi uyarısında bulunan Dr. Kesici, “Meksika'daki Alchichica Gölü, NASA'ya oldukça yakın, tamamen korunan bu gölde hiçbir yapılaşma planlaması söz konusu değildir. Bizde de olmasın. Bir üniversite için veya NASA için dahi olsa hiçbir yapılaşmaya izin verilmemeli" diye konuştu.

KAYMAKAM YENİSOY: DOĞAL TABİAT OLAYI 

Burdur'un Yeşilova Kaymakamı Erdem Yenisoy, Salda Gölü ile ilgili açıklama yaptı. Yosunlaşma ve kararma ilgili Yenisoy, "Gölün 300-400 metrelik kısmında içilebilir kalitede su kaynağı olarak da bilinen Sultanpınarı bölgesine ait görüntüler. Doğal tabiat olayı olarak değerlendirilen bu olay, yer altı su kaynakları ve göl çevresindeki su kaynaklarının alandaki mevcut ağaç popülasyonundan rüzgarla taşınan organik içeriği yüksek polenlerden kaynaklanmakta" dedi.

Kaymakam Yenisoy, gölün Sultanpınarı mevkisinde gazetecilere yaptığı açıklamada, "Burada su gözeleri meydana çıkmış ve kumdaki siyahlaşma denilen olayda Salda Gölü'ndeki 30 kilometrelik alanda beyaz kum yer almıyor. Yosunlaşma dedikleri konu da Sultanpınarı mevkisinden gelen suyun gölle buluştuğu yerde taş aralarında ortaya çıkan doğal yosun görüntüsü. Burada göle giriş yasak. Burası plaj değil, kayalık ve taşlık alan. Burada göle giriş yok; yapılaşma, insan müdahalesi yok. Son yıllarda Salda Gölü önem kazandıkça bakanlığımız ve valiliğimiz çok ciddi adımlar attı. Gölün etrafında herhangi bir şekilde yapılaşmaya müdahale edilmiyor ve bu konuda gerekli tüm hassasiyet gösteriliyor" diye konuştu.

'İNSANİ MÜDAHALE YOK'

Kaymakam Yenisoy, görüntülerin, gölün 300-400 metrelik kısmında içilebilir su kaynağı olarak da bilinen Sultanpınarı bölgesinden olduğunu belirterek, şunları kaydetti: 

"Doğal bir tabiat olayı olarak değerlendirilen bu olay, yer altı su kaynakları ve göl çevresindeki su kaynaklarının alandaki mevcut ağaç popülasyonundan rüzgarla taşınan organik içeriği yüksek polenlerden kaynaklanmaktadır. Bölgede herhangi bir işletme bulunmamaktadır. Daha önce bölgede faaliyetini sürdüren Sultanpınarı Tesisi, 19 Haziran 2020 ve 308 sayılı Antalya 2 No'lu Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu kararı ile kaldırılmıştır. Bununla birlikte Sultanpınarı isimli su kaynağından Salda Gölü'ne 2 farklı noktadan doğal su akışı bulunmaktadır ve ağırlıklı olarak sarı görüntüyü bu su akışlarının yakınlarında doğal bir tabiat olayı olarak değerlendiriyoruz. Mevcut ağaç popülasyonundan kaynaklı yüksek organik içeriğe sahip polenlerin rüzgarla taşınması sonucu bu sarı görüntü ortaya çıkmaktadır. Yani bu tamamen doğal ve hiçbir şekilde insani müdahale olmadan meydana gelen bir tabiat olayı. Buradaki su temiz ve içilebilir bir sudur. Sultanpınarı suyu yöre halkı tarafından yıllardır içme suyu olarak kullanılmaktadır."

Ayrıca Salda Gölü'nden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü'nce her ay su numunesi alındığını ve kalite izleme çalışmaları yapıldığını belirten Yenisoy, gölün korunması ile ilgili bakanlık tarafından Yeşilova'da Salda Koruma Şube Müdürlüğü kurulduğunu, takip ve sürecin buradan yürütüldüğünü söyledi. 

Mehmet ÇINAR/ BURDUR, (DHA)