Robotaksi dönemi

Dünyanın dört bir yanındaki mühendislerin onlarca yıldır sürücüsüz arabalar üzerinde çalıştığı biliniyor. Tesla'nın uzun zamandır beklenen robotaksisi nihayet ortaya çıktı. Elon Musk, perşembe akşamı ABD'de düzenlenen "We, Robot" etkinliğinde şirketin yeni sürücüsüz taksisini tanıttı.

Los Angeles yakınlarındaki Burbank'taki Warner Bros. stüdyosunda düzenlenen etkinliğin adı ABD'li yazar Isaac Asimov'un bilim kurgu kısa öyküsü "I, Robot"a gönderme olan "We, Robot" idi. Bu aynı zamanda Musk'ın Tesla'nın bir otomobil üreticisinden ziyade "bir yapay zeka robot şirketi" olarak görülmesi gerektiği yönündeki ısrarına da uyuyor.

Siber taksi olarak da bilinen robotaksi, yukarıya doğru açılan kapıları, geniş bagajı ve iki koltuğu olan, ancak direksiyonu ve pedalları olmayan, tipik Tesla görünümünde, dinamik coupé benzeri çizgilere sahip bir otomobil… Musk, Tesla'nın tam otonom araçları Model 3 ve Model Y'yi gelecek yıl Kaliforniya ve Teksas'ta yollara çıkaracağını duyurdu. 2026 yılına kadar seri üretime geçilecek.

Musk, yolcuların bir uygulama aracılığıyla sipariş verebileceği geniş bir sürücüsüz siber taksi filosuyla ilk adımı atmak istiyor… Ama Elon Musk'a göre siber taksiler satılabilecek… Maliyetlerinin 30.000 ABD Doları'ndan veya 27.500 Euro'dan az olacağını varsayıyor. Robotaksi’nin aynı zamanda "Robovan" (20 koltuklu) minibüs versiyonu da düşünülüyor.

Bu tamamen yepyeni bir konu değil tabii… Tesla'nın otonom sürüş yapmasını sağlayan yazılıma ‘Full Self Driving‘ adı veriliyor. Tesla bunu 2025'ten itibaren ‘Seviye 3‘ olarak sunacak. Benzer şekilde ‘DrivePilot‘ halihazırda Mercedes'te, ‘Kişisel Pilot‘ ise BMW'de var…  Her iki markanın lüks sınıfında bu özelliğe haiz limuzinler 60 km/saat'e kadar hızlarda otonom olarak yol alabiliyor…

Sürücüsüz taksilerin test edilmesi, elektrikli otomobillerin geliştirilmesine benzer şekilde Çin hükümeti tarafından destekleniyor. Çin'in 11 milyonluk Wuhan şehrinde 500 otonom araç yollarda… 2024 yılı sonuna kadar bu sayının 1.000 olması bekleniyor…

Robotaxis, özellikle Google'ın kardeş şirketi Waymo'da da zaten mevcut. Jaguar I-PACE'i otonom araç olarak donatan ve Hyundai ile iş birliği yapan "Waymo" da da robotaksi yarışında önde gidiyor. Waymo"nun avantajı, San Francisco'da 300 robotaksiden oluşan bir filoya sahip olması…

Arabaları, çoğu San Francisco'da olmak üzere ABD'nin dört şehrinde her hafta 100.000'den fazla yolcuyla - direksiyon başında bir insan olmadan - yolculuk yapıyor. Uygulamayı indiriyorsunuz, arabayı sipariş ediyorsunuz, alınıyor ve sürülüyor. ABD'de , bir kaza sonrasında lisansını kaybeden GM otomobil şirketinin bir yan kuruluşu olan Cruise da işin içinde…

İsviçre’nin  St. Gallen Üniversitesi'nden mobilite araştırmacısı Profesör Andreas Herrmann, bunu kentsel alanlarda mobilitede devrim yaratmak için harika bir fırsat olarak görüyor. ‘Verilere bağlı olarak, eğer robotaksiler kullanılırsa şehirlerde on kata kadar daha az araca ihtiyaç duyulacaktır. Sokaklar, trafik yolları, tüm kentsel alan tamamen yeniden düşünülebilir‘ diyor. Örnek olarak Oslo'yu gösteriyor. ‘Şehir, 2030 yılına kadar Waymo'dan 30.000 otonom servis hizmeti sunmayı hedefliyor. Bu durumda şehirde özel araç yolculukları bile yasaklanabilir‘ diye ekliyor.

Robotaksi teknolojisi yaygınlaştığı takdirde Türkiye’deki ulaşım sektörünü nasıl etkileyeceğini şimdiden kestirmek zor. Ancak üniversitelerde bu konuda çalışmalar, araştırmalar yapılıyordur sanırım. Umarım bu teknolojiye şehirler hazırlıksız yakalanmazlar.