Ortalama yaşam süresinde şaşırtan artış

Verilere göre, AB ülkelerinde 2023 yılında ortalama yaşam süresi bir önceki yıla kıyasla 0,8 yıl artarak 81,4 yıl oldu. Böylece yaşam süresi Kovid-19 salgını dönemlerinin etkisinden kurtularak 2019 yılı değerinin üzerine çıktı.

Ortalama yaşam süresi 2002 yılına kıyasla da 3,8 yıl arttı. Kadınların ortalama yaşam süresi erkeklerinkini 5,3 yıl geçti. AB ülkelerinde ortalama yaşam süresi kadınlarda 84 yıl, erkelerde 78,7 yıl oldu.

AB ülkelerinde en uzun ortalama yaşam süresi 84 yılla İspanya'da, 83,5 yılla İtalya'da, 83,4 yılla Lüksemburg, Malta, İsveç, 83 yılla da Fransa'da belirlendi. Almanya'da 81,1 yıl olan ortalama yaşam süresi, en düşük ise 75,6 yılla Letonya'da, 75,8 yılla Bulgaristan'da, 76,4 yılla da Romanya'da ölçüldü.

TÜRKİYE'DE DURUM NEDİR?

Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) göre, Türkiye'de 2019-2021 döneminde erkeklerde 75 yıl olan ortalama yaşam süresi, 2020-2022 döneminde 74,8 yıl, kadınlarda ise 80,5 yıl iken 80,3 yıl oldu.

Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup, erkekler ve kadınlar arasındaki doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,5 yıldır.

ORTALAMA YAŞAM SÜRESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Sağlık hizmetlerine erişim

Sağlık hizmetlerinin yaygınlığı ve kalitesi, ortalama yaşam süresini doğrudan etkileyen faktörlerin başında gelir. Türkiye'de son yıllarda sağlık hizmetlerine erişimin artması ve kapsamlı sağlık sigortası sisteminin geliştirilmesi, yaşam süresini olumlu etkilemiştir.

Yaşam tarzı ve beslenme

Türk mutfağının Akdeniz diyeti özellikleri taşıması olumlu etki yaratırken, fast-food tüketiminin artması ve hareketsiz yaşam tarzının yaygınlaşması olumsuz faktörler arasında yer almaktadır.

Eğitim düzeyi

Eğitim seviyesinin yükselmesi ile sağlık bilinci arasında doğrudan ilişki bulunmaktadır. Türkiye'de artan okullaşma oranları ve eğitim düzeyi, sağlık konusunda bilinçlenmeyi artırmıştır.

Sosyoekonomik faktörler

Gelir dağılımı, istihdam oranları ve yaşam standartları, ortalama yaşam süresini etkileyen önemli faktörlerdendir. Bölgeler arası ekonomik farklılıklar, yaşam süresi istatistiklerinde de kendini göstermektedir.

Çevresel faktörler

Hava kirliliği, su kalitesi ve kentleşme gibi çevresel faktörler, sağlık üzerinde önemli etkilere sahiptir. Özellikle büyük şehirlerde hava kirliliğinin artması, solunum yolu hastalıklarında artışa neden olabilmektedir.

Türkiye'de yaşam süresinin artmasında sağlık sistemindeki iyileştirmeler ve ekonomik kalkınma etkili olsa da, kronik hastalıkların yaygınlaşması ve yaşlanan nüfus, gelecekte sağlık sistemine yönelik yeni zorluklar ortaya çıkarabilecektir.

(Cumhuriyet)