Köy domatesinin lezzeti sofralara taşınacak

Akdeniz ve Karadeniz toprak ve iklim şartlarına göre üretilen ilk tohumların ismi 'Güneyköy' ve 'Kuzeyköy' olarak belirlendi.

Türkiye'de kentleşmenin artması ile birlikte son 20 yılda üretimi hızla düşen; bugün yıllık 10 milyon tonluk domates üretimi içerisinde ticari olarak payı yok denecek kadar az olan köy domatesi üretiminin yeniden artırılması amacıyla Antalya'da bir tohum firması ıslah çalışmalarını tamamladı ve tohum üretimine başladı.

Serik İlçesi'nde 11 dekar alanda ıslah çalışmalarını yürüten Nadide Tohum firması, köy domatesi üretiminin yeniden yaygınlaştırılması amacıyla, iklim ve toprak şartlarına göre ürettiği ilk iki tohum çeşidine Karadeniz Bölgesi için 'Kuzeyköy', Akdeniz Bölgesi için de 'Güneyköy' adını verdi.

Köy domatesi üretiminin son 20 yılda Türkiye'de hızla yok olduğuna işaret eden firma ortaklarından Hüsnü Ekiz, bugün bazı köylerde, çiftçilerin sadece kendi ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda köy domatesi ürettiklerini ve semt pazarlarında ise nadiren satıldığını kaydetti. Islah çalışmaları sonucu köy domatesinin veriminin de artırıldığını açıklayan Hüsnü Ekiz, geleneksel köy domatesi tohumunun tek kökte normalde 2 kilogram ürün verirken, ıslah edilen tohumun ürün veriminin 10 kilograma yükseldiğini, sertlik oranının artırıldığını ve raf ömrünün bir günden 7 güne çıkartıldığını açıkladı.

Köy domatesinin bitkisel hastalıklara direncinin de artırıldığını kaydeden Ekiz, "Köy domatesi sera yetiştiriciliği için alternatif ürün olacak. İşçilik gideri ve birim alandaki fide sayısı yarıya düştüğü için üretim maliyeti de düşük. Önümüzdeki 5 yıl içinde, Türkiye'nin ilk hibrit köy domatesi tohumunda yıllık 3 tonluk üretime ulaşmayı hedefliyoruz. Bu hedefe ulaşabilirsek, yıllık 1 milyon ton civarında köy domatesi üretimi gerçekleştirilebilir" dedi.

Türkiye'de yeniden hayat verilen köy domatesi tohumuna Avrupa ülkelerinin de ilgi gösterdiğini kaydeden Ekiz, tohum ihracatı için Fransa ve Hollanda'da üretim denemelerine başlanacağını dile getirdi. Ekiz, Fas ve Tunus'ta deneme üretimlerine başlandığını, başarılı sonuçlar alınması durumunda bu ülkelere tohum ihracatı gerçekleştirileceğini söyledi.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan üretim izni aldıklarını anlatan Ekiz, köy domatesi tohumunun ilk iki çeşidine 'Kuzeyköy' ve 'Güneyköy' isimlerini verdiklerini açıkladı. Türkiye'de iklim ve toprak şartlarına göre çeşit sayısının toplamda 28 olacağını ifade eden Ekiz, yeni türlerin 'Marmaraköy', 'Trakyaköy', Ege için 'Batıköy', Doğu Anadolu için de 'Doğuköy' gibi isimlerle piyasaya sunulacağını bildirdi.

Öte yandan firma yok olmaya yüz tutmuş köy domatesinin yeniden üretiminin artırılması ve ürettiği tohum çeşitleri ve domates türlerinin tanıtımı için satış ofisi kurdu. Firma ortaklarından Ayşegül Tur, eski Öğretmenevi arkasında kurulan ofisin bir tohum firmasının ürün tanıtım ve satışı için kurulan Türkiye'deki ilk mağaza olduğunu kaydetti.

Mehmet ÇINAR/ ANTALYA, (DHA)