Kimler gelir testi yaptırmak zorunda?

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı Sosyal Yardım Sistemi (SOYBİS) sonucunda 450 bin kişinin Yeşil Kart’tan çıkarıldığı belirlendi. Sosyal yardım almak isteyen işsize okul boyama, ağaç dikme gibi kamu hizmeti şartı getirildi. Buna göre “Yapmam” diyene yardım yok. Sosyal yardım ağının genişletilmesi için kurulan SOYBİS “yan gelip yatana yardım yok” mantığı ile işliyor. Yeni sistemin en önemli özelliği yardım alabilmek için okul boyamak gibi kamuya yardımı olacak işlerde çalışma şartı araması. SOYBİS’e ilk 15 gün içinde kayıt yaptıran kişi sayısı 152 bin. Bakanlık bu kişilerden henüz 15 bin kişinin gelir testlerini yaptı ve yaklaşık yüzde 80’inin hiçbir geliri olmadığı tespit edildi. Sosyal Yardımlar Genel Müdürü Aziz Yıldırım, 2011 yılı içerisinde SOYBİS’e geçildiğinden beri 700 milyon civarında sağılık giderinden tasarruf edildiğini ve 450 bin civarında kişinin yeşil karttan çıkarıldığını açıkladı.

GELİR TESTİ YAPTIRIN

2006 yılında “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” ile uygulamaya konulan, ancak 2012 yılına kadar yeşil kartlılar ile kayıt dışı kesimin kapsam dışı bırakıldığı Genel Sağlık Sigortası (GSS) uygulamasında, 1 Ocak 2012’den itibaren kapsam dışı bırakılanlar da zorunlu olarak yer almaya başladı. Yeni uygulamaya göre, Türkiye’de yaşayan herkes Genel Sağlık Sigortası kapsamında olacak. 1 Ocak itibarıyla yeşil kart uygulaması sona ererken, yeşil kart vizesi dolanlar ve herhangi bir sağlık güvencesi bulunmayanların, bir ay içerisinde ikamet ettikleri il/ilçenin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na (SYD) gelir testi yaptırmak için başvurması gerekiyor.

90 GÜNDE BİR OTOMATİK KONTROL

Gelir testi süreci şu şekilde yürütülecek:

* SGK, yıl içinde vizesi dolan yeşil kartlılar ile sistemde hiç kaydı olmayan kişileri, asgari ücret düzeyinde gelirleri var olarak kabul edip resen tescil edecek.

* Kişiler SYD Vakfı’na başvurduklarında başvuruları alınarak SOYBİS sorgusu ile hane ziyaretleri yapılacak ve gelir durumları puanlama formülüne göre tespit edilecek. Sistem üzerinden 90 günde bir kişilerin durumunun değişip değişmediği otomatik olarak kontrol edilecek.

* Gelir testi sonucunda; 2012 yılında, aile içindeki kişi başına geliri 295.5 TL’den düşük olarak tespit edilen kişilerin primleri devlet tarafından ödenecek ve bu kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecekler. Aile içindeki kişi başına geliri; 295.5 TL ile 886.5 TL arasında olanlar 35 TL; 886,5 TL ile 1.773 TL arasında olanlar 106 TL, 1.773 TL’nin üzerinde olanlar da 212 TL prim ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecek. Brüt asgari ücrete endekslenen primler, asgari ücret arttıkça yükselecek.

KAMU HİZMETİ YAPMAYANA YARDIM YOK

Sosyal Yardım Modeli’nin ana çerçevesi şöyle: I Sosyal yardım için başvuruda bulunanlar, yaş, meslek ve sağlık durumları açısından incelemeye tabi tutulacak. Bu kesimden çalışabilir durumda olanlar ayıklanacak. I Çalışabilir durumda olan kişiler, meslek kurslarına yönlendirilerek, İş-Kur’a kayıtlı hale getirilecek. Meslek sahibi yapılarak, uygun işlere yerleştirilecek. I Çalışabilir durumda olup, meslek sahibi yapılamayan kişiler de toplum yararına kamu hizmetlerinde çalıştırılacak. Ağaç dikme, okul boyama, çevre temizliği gibi işlerde çalıştırılacak. Bunları yapmayı kabul etmeyenlere sosyal yardım verilmeyecek. I Sağlık sorunları veya yaşları nedeniyle hiçbir işte çalışmaya uygun olmayanlar da yoksulluk puanlarına göre yardım alacak.

GAZETE HABERTÜRK / ESRA YAZDIÇ