Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Gerontoloji Bölüm Başkanı Prof.Dr. İsmail Tufan, 2000 yılında başlayan ve 2023 yılında sona erecek araştırmanın 2016 verilerini açıkladı. Prof.Dr. Tufan, araştırmadaki en çarpıcı sonuçlardan birinin bakıma muhtaçlıkta ortaya çıkan içler açısı durum olduğunu belirtti. Prof.Dr. Tufan, "Bu içler acısı durum, erkeklerin annelerinin, kadınların da babalarının altlarını temizlemeleri" dedi. Bu sorunun bugüne kadar pek konuşulmadığını, ancak kısıtlı bir çevre tarafından bilindiğini sözlerine ekleyen Prof.Dr. Tufan, şunları söyledi:
"Bu aynı zamanda tabu kavramını da alt-üst eden bir durum. Bu çarpıcı gerçek aile, bilim dünyası ve bu alanda gönüllü hizmet veren sivil sektör tarafından biliniyor. Erkeklerin ve kadınların böyle bir durumla karşı karşıya kalmaları, Türkiye'de bu işin artık profesyonelleşmesi ve bu noktada önemli adımların atılması gerektiği sonucunu ortaya koyuyor."
AİLELERİN YÜZDE 8'İNDE BU DURUM YAŞANIYOR
Türkiye'de 1 milyon 750 bin yaşlı yatalak ve bakıma muhtaç kişi olduğunu belirten Prof.Dr. İsmail Tufan, anne ya da babasının altını temizlemek zorunda kalan erkek ve kadınların oranının ise yüzde 8 olduğunu söyledi. Prof.Dr. Tufan, "Yani yüzde 8 aile üyesi bakımı kendisi veriyor. Bu süreçte erkek ve kız çocukları anne ve babalarına her türlü bakımı veriyor" dedi.
HER 100 YAŞLIDAN 3'Ü ŞİDDETE MARUZ KALIYOR
Yaşlıların aile içinde şiddet, istismar ve ihmale uğramalarıyla ilgili 2007 yılında bilim dünyası ve kamuoyuna açıklama yaptıklarını hatırlatan Prof. Dr. Tufan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bunu açıkladığımızda herkes 'Hadi canım' demişti. Biz de, 'Eğer şüphesi olan varsa adliyedeki vakalar ve karar verilmiş hükümlerin dosyasına baksın' demiştik. Bu konuda adliyeye ve polise intikal etmiş yüzlerce dava var. 2016 çalışmasında bunun artarak devam ettiğini gördük. 2007 yılında bu sorun yüzde 2.1 idi. Şimdi yüzde 3.6'ya çıkmış. Yani bu demektir ki, Türkiye'de her 100 yaşlıdan 3'ü fiziksel ya da psikolojik şiddete maruz kalıyor. Aile içerisinde bakım veren kişilerden görüyor bu şiddeti. Mesela yaşlıya su verilmiyor altını ıslatmasın diye. Bu da şiddetin bir başka türü. Mesela anne ya da baba demans hastası, evladı belki de çaresizlikten ona şiddet uyguluyor. Ve dolayısıyla burada bir şiddet olgusu önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor."
"YETER ARTIK DUYUN"
Projenin çok önemli olduğunu vurgulayan Prof.Dr. İsmail Tufan, "Bu proje yaşlılıkla ilgili politikaların hazırlanması açısından çok önemli. Buna bir zemin teşkil ediyor" dedi. Yetkililere seslenen Prof.Dr. Tufan, "Yeter artık duyun. Daha ne yapmamız lazım? Türkiye'nin yaşlılık olgusunu bugün ve gelecekte çok büyük sorunlar yaratacağını daha başka nasıl söyleyebiliriz? Önlemleri bir an önce almamız lazım. Akılların ortaklığında birleşmemiz lazım" diye konuştu.
BAKIM SİGORTASINA İHTİYAÇ VAR
Prof.Dr. İsmail Tufan, Türkiye'de 'Bakım Sigortası'na ihtiyaç olduğunu anlatırken, "Bunu her ortamda söylüyoruz. Bu sorunun tek çözümü bakımda profesyonelleşme ve bakım veren kişilerin bu alanda çalışmasını teşvik etmek. Biz gerontologlar yetiştiriyoruz, çok güzel eğitim veriyoruz, ama onları kamuda istihdam edemiyoruz. Kuşaklararası adalet ve gelecekte daha iyi bir yaşlılık geçirebilmemiz için ortak çalışmaya davet ediyorum" diye konuştu.
GEROATLAS NEDİR?
Yaşlılıkla ilgili en kapsamlı araştırma olan Türkiye Gerontoloji Atlası Araştırması, 2000 yılında başladı. Proje, Türkiye'nin 7 bölgesinde 285 kişilik ekiple Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölüm Başkanı Prof.Dr. İsmail Tufan önderliğinde sürdürülüyor. 16 yıl önce başlayan ve 2023 yılında sona erecek araştırma tamamlandığında ise kitap haline getirilecek. Bugüne kadar görüşülen yaşlıların yüzde 45'inin erkek, yüzde 55'inin kadın olduğu bildirilirken, yaş ortalamasının ise 71 olduğu ifade edildi. Bugüne kadar 13 bin 500 yaşlıya ulaşan projenin beşinci etabı tamamlandığında Türkiye'nin Gerontoloji Atlası da ortaya çıkmış olacak.
Selma KUNAR/ANTALYA, (DHA)