Hazır giyim sektöründeki durgunluk krize döndü

Türkiye'de artan maliyetler ve belirsizlik üretimle birlikte iktidarın ekonomi poltikasının temel dayanağı olan ihracatı da vuruyor. 

Bu durumdan en fazla etkilenen önemli sektörlerden biri hazır giyim geliyor. Türkiye'nin hazır giyim ihracatı yılın ilk 7 ayında yüzde 7 azaldı. Kapasite kullanım oranı Haziran 2023’te yüzde 70.8'e kadar geriledi.

Yılbaşından bu yana durgunluk yaşanan hazır giyimde sorunlar geçen haziran ayı ile birlikte ayyuka çıktı. Birçok atölye ve fabrika kapanma noktasına gelirken toplu üretim tesisi satışları da başladı.

Bu gelişmeden en çok etkilenen kesim olan makineciler, yaşananları 2000 krizine benzetiyor. Hazır giyimci durgunluğa dayanamayıp atölyesini satmak isterken makineci "Herkes kapatıyor alan yok. Bizim de ödeme dengemiz bozuldu" diyor.

ENFLASYON YAŞANIYOR

İstanbul’da faaliyet gösteren Sandıkçı Makine’nin sahibi Mustafa Sandıkçı satışların geçen yıla göre yarı yarıya düştüğünü belirterek "Şubatta durgunluk başladı. Ramazan Bayramı'ndan bu yana da piyasada hiç iş yok. Büyük fabrikalar da kapanıyor. Seçimden sonra toparlanma bekliyorduk ama olmadı. En son 2000 yılı krizinde görmüştüm böyle bir durgunluğu" dedi.

30 yıldır sektörde olduğunu söyleyen makineci Selim Liv ise yaşananları bir başka kriz yılı olan 2008'e benzetiyor. Var olan makine stoğuna konfeksiyoncuların sattığı makineler de eklenince piyasada makine enflasyonu yaşandığını söyleyen Liv şöyle devam etti:

“Yaz başından bu yana sert bir düşüş var. Anadolu’da yüksek adetli üretim yapan yerler de kapanmaya başladı. İhracat müşterisi Bangladeş ve Hindistan'a gitti bu da bizim fabrikaları boş bıraktı. En son 2008'de yaşamıştım buna benzer bir dönemi ama tabi o daha kötüydü. Umarım bugünlerin sonu da o gün gibi olmaz." 

40 yıldır sektörde olan bir başka makineci ise son bir ayda 20 hazır giyim atölyesinin makinelerini satmak için kendilerini aradığını belirtti.

Merter'de makine satışı yapan bir başka makineci ise şunları söyledi:

"Bizim de nakit akışımız durdu. Borçların günü geldi, konfeksiyoncunun yanında biz de zordayız.” 

'ÇALIŞANA İŞSİZLİK YA DA AÇLIK KALDI'

Sektördeki sorunları doğrulayan Birleşik Tekstil, Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası (Birtek-Sen) Başkanı Mehmet Türkmen, daralmanın etkisiyle son bir yılda 150 bin istihdam kaybı yaşandığını söyledi.

İşten çıkarılmayan işçilerin de düşük ücretlerle açlığa mahkum edildiğini vurgulayan Türkmen, "Patronlar, 'Global markalar fiyat sebebiyle Türkiye'den kaçıyor' diyorlar. Onların ucuz üretim talebi işçinin üstüne yıkılıyor. Bu yükü işçiye yıkmak yerine bizi ucuzlukla tehdit eden markaları boykot edelim" dedi.

(Ali Can Polat-Cumhuriyet)