HDP nereden, kimden oy aldı ?

Türkiye’de 7 Haziran’da yapılan genel seçimde önemli bir başarıya imza atan Halkların Demokratik Partisi (HDP), yaptırdığı iki anketle kendi seçmenini mercek altına aldı ve şaşırtıcı sonuçlar elde etti. Ankette HDP’yi en çok rahatlatan bulgu seçmenlerini kaybetmeyecek olması olarak ortaya çıktı. Seçmenlere yöneltilen “Hükümet kurulamaz ve erken seçim kararı alınırsa hangi partiye oy verirsiniz” sorusuna seçmenin 93.5’ü yeniden HDP’ye oy vereceğini bildirdi.

HDP’nin yaptığı araştırmada seçmenlerin yüzde 30.6’sı bir önceki seçimlerde AKP’ye oy verdiği, yüzde 68.2’sinin Kürt/Zaza olduğu ve yüzde 25.5’nin de Kürt milliyetçisi olduğu belirlendi.

Araştırmaya göre seçmenlerin büyük bir bölümü erken seçim istemiyor. “Erken seçim istiyor musunuz” sorusuna seçmenlerin yüzde 62.03’si “hayır”, yüzde 37,97’si ise “evet” dedi. AKP’de bu ortalama ise daha yüksek çıktı. AKP seçmeninin yüzde 36.7’si erken seçime “evet”, yüzde 65.3’ü ise “hayır” dedi.

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani’ye yakın Rûdaw haber sitesi, HDP’nin yakın zamanda yaptırdığı ve sonuçları duyurulmayan 2 anketin sonuçlarını ele geçirdi.

Rûdaw’ın yayınladığı HDP anketi sonuçları şöyle:

7 Haziran seçimlerine “Türkiyelileşme” projesi kapsamında “Yeni yaşam” sloganıyla giren HDP’nin barajı aşıp aşamayacağı merakla bekleniyordu. Seçimlerin kilit partisi haline gelen HDP, büyük bir sürprize imza atarak yüzde 13.44 gibi bir oy oranına ulaşmış ve 80 milletvekili ile parlamentoya girmişti.

HDP, bu kadar yüksek bir oy artışını “emanet oylar” olarak değerlendirmişti.

“Emanet oyları” kaybetmek istemeyen HDP, Avrasya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi’ne geniş çaplı bir araştırma yaptırarak yeni seçmen profilini çıkardı.

Ankete göre HDP seçmenlerinin etnik dağılımı şöyle (yüzde):
Kürt-Zaza: 68.2
Türk: 15.2
Kürt melez: 10.9
Arap: 3.5
Diğer:2.2

Ailede konuşulan dillere göre HDP seçmenlerinin durumu şöyle (yüzde):
Türkçe-Kürtçe 46.8
Sadece Kürtçe: 17.9
Sadece Türkçe: 29.1
Sadece Arapça: 2.5
Arapça-Türkçe: 2.1
Sadece diğer diller: 1.6

En genç parti HDP

Araştırmada HDP’nin en genç seçmene sahip olduğu da ortaya çıktı. Buna göre, HDP seçmeninin yüzde 52,6’sı 35 yaş altında. Bu diğer partilerle karşılaştırılınca en yüksek oran oldu. HDP’yi sırasıyla MHP, CHP ve AK Parti izliyor.
Araştırmada seçmenlerin cinsiyet ve eğitim durumları Kürt/Zaza olanlar ve Kürt/Zaza olmayanlar olarak ikiye ayrılarak incelendi ve şu sonuçlar alındı:

Cinsiyet (yüzde):

Kürt/ Zaza seçmenler
Kadın: 53.5
Erkek: 46.5
Kürt/Zaza olmayanlar:
Kadın: 51.9
Erkek: 48.1

Eğitim durumu (yüzde):

Kürt/ Zaza seçmenler:

Okur-yazar değil: 6.8
Eğitimsiz okur-yazar: 8.1
İlkokul: 39.7
Ortaokul: 19.7
Lise: 20.4
Üniversite: 3.6
Lisansüstü: 1.7

Kürt/ Zaza olmayan seçmenler (yüzde):

Okur-yazar değil: 5.9
Eğitimsiz okur-yazar: 7.9
İlkokul: 31.7
Ortaokul: 20.5
Lise: 26.4
Üniversite: 6
Lisansüstü: 2.1

En çok seçmen AK Parti’den geldi

HDP’nin aldığı oy oranı birçok tartışmayı da beraberinde getirmişti. HDP’nin bu oyları hangi partiden aldığı çok tartışılmıştı. Araştırmaya göre HDP’nin oylarının yüzde 30.6’sını AK Parti’den aldı.
HDP’ye oy veren seçmenlerin 2011 yılındaki tercihleri şöyle (yüzde):
HDP-Bağımsız: 40.5
AK Parti: 30.6
CHP: 14.8
Diğer: 2.5
Oy kullanmayanlar: 3.8
18 yaşından küçük olanlar: 6.7
Kısıtlı olanlar: 1.1

HDP’nin yüzde 13.44 oy almasında İstanbul’un özel bir yeri olmuştu. Araştırmada İstanbul için özel bir çalışma yapıldı. Buna göre İstanbul’dan HDP’ye oy veren seçmenlerin aile kökenlerine göre dağılımları şöyle:

Güneydoğu: 48.1
Doğu: 21.2
Marmara: 9.5
İç Anadolu: 5.9
Karadeniz: 5.6
Ege: 3.2
Yurtdışı göçmen: 0.9

Seçmen politikasını beğeniyor

HDP’nin neden bu kadar yüksek oy aldığına dair birçok analiz yapılmıştı. Seçmenlere birden fazla tercih yapma hakkı tanınan araştırmaya göre seçmen AK Parti ya da Recep Tayyip Erdoğan karşıtlığından değil, politikalarını beğendiği için HDP’ye oy verdiği ortaya çıktı.

İşte o sonuçlar
Politikalarını beğendiği için: 81.9
Barış demokrasi özgürlük söylemleri: 68.7
Kürt olmam: 59.7
Başkanlık sistemi karşıtlığı: 50.3
AK partinin Suriye politikası: 46.8
Barajı geçmesini istemek: 39.7
Recep Tayyip Erdoğan karşıtlığı: 33.7
AK Parti karşıtlığı 31.5

Seçmen terk etmiyor

HDP’yi en çok rahatlatan ise seçmenleri kaybetmeyecek olması. Seçmenlere yöneltilen “Hükümet kurulamaz ve erken seçim kararı alınırsa hangi partiye oy verirsiniz” sorusuna alınan yanıtların yüzdesi şöyle:
HDP: 93.5
CHP: 2
AKP: 1.2
Diğer: 0.5
Kararsızlar: 2.8
Seçmenlerin yüzde 98.8’i HDP’ye oy verdiği için pişman olmadığını yüzde 1.2’si ise pişman olduklarını beyan etti.