Fiyatları uçuran otellere ev darbesi

Yılda 60 milyon turist ve 56 milyar dolar gelir hedefiyle başlayan turizm sektöründe, gelir tarafında sıkıntılı günler yaşanıyor. Turizmde en dolu geçirilen temmuz ayının beklentileri karşılayamaması sonrası özellikle Bodrum, Antalya gibi turizm beldelerinde otellerin doluluk oranları yüzde 50-60’larda kaldı.

Fiyatların ‘aşırı’ yükselmesi nedeniyle iç turizmde pastanın büyük bölümünü ‘günlük kiralama’ sistemine kaptıran turizmciler, Airbnb’nin yanı sıra kayıt dışı olarak kiralanan ev ve villa sayılarının da sektöre zarar verdiğinden şikayetçi. Türkiye Otelciler Birliği’nden (TÜROB) alınan bilgiye göre, Türkiye genelinde Airbnb ve kayıt dışı evlerin sayısının ortalama 25 bin– 30 bin civarında olduğu tahmin ediliyor.

OTEL ODASININ GÜNLÜĞÜ 1500 TL

Özellikle İstanbul, Antalya, Sapanca ve Trabzon’da bu sayıların fazla olduğu belirtiliyor. Sektör temsilcileri, Airbnb ve kayıt dışı evlerin hem güvenlik hem hijyen hem de vergisel konularda önemine dikkat çekiyor. Emlakçılar da bir otel odasının günde 1000- 1500 TL’ye çıktığını belirterek, yaşanan bu durumdan turizmcilerin sorumlu olduğunu ifade ediyor. Kayıt dışı yerlerle ilgili haksız bir rekabet olduğuna işaret eden temsilciler, çözüm bekliyor.

Türkiye’nin, 60 milyon turist ve 58 milyar dolar turizm geliri hedeflediğini hatırlatan Elite World Hotels Satış ve Pazarlama Direktörü ve Yönetim Kurulu Üyesi Emel Elik Bezaroğlu, sınırlardan giren turist sayısının aslında artış gösterdiğini söyledi. Hedeflerin yakalanacağını ancak bu etkinin otellere yansımayacağına dikkat çeken Bezaroğlu, Türkiye genelindeki tüm otellerde durumun böyle olduğunu ifade etti. Otellerdeki dolulukların girişlerle aynı doluluğu vermediğini belirten Bezaroğlu, bunun Airbnb ve kayıt dışı tarzı yerlerden kaynaklandığını belirtti.

Airbnb ve kayıt dışı evlerin hem güvenlik hem de vergi anlamında sıkıntılar doğurduğuna işaret eden Bezaroğlu, turizm sektöründe vergiler, istihdam ve maliyetler özelinde her detayın resmi prosedürlerle yapıldığını söyledi. Emel Elik Bezaroğlu, “Bizim fiyatlarımız bu yüzden tabii ki bir tık yüksek oluyor. Bu da maliyetlerden kaynaklı” şeklinde konuştu. Bezaroğlu, bu konuda gerekli düzenlemelerin yapılacağına inandıklarını söyledi.

"GEÇEN YILIN 20 PUAN ALTINDA BİR DOLULUKTA"

Turizm sektöründe dolar/ euro kurundaki baskılamanın fiyatları daha yukarı çektiğini belirten Divan Grubu CEO’su Murat Tomruk, “Maliyetler nedeniyle fiyatlarımız arttı. Bu da otellerin doluluklarını olumsuz etkiledi. Bizim doluluklarımız da bundan farklı değil. Bodrum’daki otellerimiz geçen yılın 20 puan altında bir dolulukta.

Gelen turist de daha ucuz yollu çözümlere yöneldi. Böyle olduğunda ve bizim rakamlar da yukarı çıktığında turistler bizden biraz uzaklaştılar. Türkiye’ye gelmek isteyenler de alternatif olarak Airbnb ve kayıt dışı yerlere yöneldi” dedi. Kayıt dışı yerlerle ilgili haksız bir rekabet olduğuna işaret eden Murat Tomruk, buralardaki güvenlik, vergi ve denetim boyutuna da dikkat çekti.

Bir turistin başına olumsuz bir şey gelmesinin büyük sıkıntı olacağına dikkat çeken Tomruk, “Bu, ‘Şu otelde, bu evde veya o yerde oldu’ denmiyor. ‘Türkiye’de oldu’ deniliyor. Siz denetimsiz ve güvenliksiz bir ortamda bu insanları ağırladığınız taktirde bu tarz olumsuzluklarla da karşılabilirsiniz. Fiyat olarak çok daha ucuz olabilirler. Çünkü vergileri yok, istihdam maliyetleri yok. Kullandığımız enerjinin ne kadararttığı belli. Bu tarz kontrolsüz, kuralsız sistemlerle aramızdaki delta fark git gide daha da açılacak” diye konuştu.

Bu sistemlerin yurtdışında da kurulu olduğuna değinen Murat Tomruk, oralardaki denetimlerin daha fazla olduğuna dikkat çekerek, Avrupa’daki bir şehre gidildiğinde Airbnb ve kayıt dışı tarzı yerlerin olduğunu ve bunu tamamen yasaklamanın makul çözüm olmadığını söyledi. Tomruk, “Bu yerlerin bir nebze daha kayıt alınması en azından hem güvenlik hem hijyen ve hem de vergisel konularda önemli olacak” dedi.

"AİRBNB'NİN ÖNÜNE GEÇMEK İÇİN DENETLENMESİ GEREKİYOR"

Sanitas SPA & Wellness kurucu ortağı, turizm acentesi MeduluxHealth&Travel’ın sahibi Şebnem Akman Balta, iç pazarı yeniden kazanmak için otellerin acilen indirim yapması gerektiğini söyledi. Balta, aksi taktirde iç pazarı Akdeniz çanağındaki diğer ülkelere kaybedeceğimize dikkat çekti.

Günübirlik kiralamaların turizm sektörüne darbe vurduğuna dikkat çeken Şebnem Akman Balta, “Airbnb’nin artmasının önüne geçmek için de günübirlik kiraya vermeye ilgili ruhsatlandırmaların denetlenmesi hatta turizm bölgelerinde belki de verilmemesinin sağlanması gerekir.

Aksi takdirde üst segment otellerde de yaşanacak krizin 4 yıldızlı otellere doğru da kayacağını düşünmekteyim. O yüzden airbnb konusuna özellikle stratejik noktada olan turizm bölgelerinde daha dikkatli davranmamız gerekir ve mutlaka Bodrum’daki fiyatlarda realizasyona ihtiyaç duyuluyor.

Dolar kurundaki ciddi anlamda yaşanan yükseliş ve eurodaki yükseliş nedeniyle insanlar tercihlerini daha çok Yunanistan gibi bölgelere çevirmiş durumdalar. Ayrıca deprem kaynaklı bir güven sorunu da yaşadığı ülkemiz. Bu sorunların atlatılması için hem ekonomide hem de afet bölgesi imajının ortadan kalkması hem de ekonomideki yaşanan bu krizin hızı çözülmesi gerekmektedir” dedi.

"TURİZM İŞLETMELERİ OLUMSUZ ETKİLENİYOR"

Otelciler ve seyahat acentalarının da bu durumdan etkilendiğini belirten Prontotour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, “Öncelikle tabii bu durum bölgede yatırım yapan vergi mükellefi turizm işletmelerini olumsuz etkiliyor.

Bakanlığa bağlı turizm tesisleri, devlete vergilerini, Türkiye’nin turizm reklamını yapan TGA’ya direkt vergi ödeyerek katkıda bulunurken, bu tip günlük, haftalık, aylık veya sezonluk kiralanan konutların vergi sorumlulukları, istihdam yatırımları, güvenlik ve hijyen gibi konularda sorunlar yaşandığı biliniyor. Ortada haksız rekabet yaratacak koşullara fırsat verilmemesi gerekiyor” dedi.

"YERLİ MİSAFİRLER TL DEĞER KAYBETSE DE YURT DIŞINI TERCİH ETTİ"

Otelcilerin haklı olarak bu rekabete karşı olduklarını ancak bu yıl otel fiyatlarının iç pazarın alım gücünün çok üzerinde kaldığını da belirten Ali Onaran, “Döviz ve maliyet analizi doğru yapılmadı. Sıkışınca can suyu görülen iç pazar yine unutuldu. Böyle olunca yerli misafirler TL değer kaybetse de yurt dışını tercih ettiler” şeklinde konuştu.

Airbnb gibi sistemlerin tüm dünyada kabul görmüş bir sistemi olduğunu ve bu tip modelleri yasaklayarak turizmde ilerlenemeyeceğini belirten Onaran, “Sadece otellerden ibaret bir turizm anlayışı düşünemeyiz ama şartları ve oyunun kurallarını da iyi yazmalıyız. Sonuçta turizmin büyümesinde konaklama sektörünün başat bir rolü var. Onların talepleri göz ardı edilmemeli. Öte taraftan kayıt dışı görünen konutlar sisteme dahil edilebilir. Sadece yabancıların değil iç pazardaki yerli turistlerin de bu avantajlardan yararlanması sağlanabilir” şeklinde konuştu.

(Mehtap Halıcı- Dünya Gazetesi)