Düden Çayı'nda kötü koku yine ortaya çıktı

Düden Çayı, Antalya'da 2 büyük karstik su kaynağı Kırkgöz ve Pınarbaşı ile beslenip, Bıyıklı Düden'i içinde kaybolup, 14 kilometre yer altında devam ederek Varsak Düdeni'nde ortaya çıkıyor ve tekrar yer altına girip 15 metreden dökülen Yukarı Düden Şelalesi'nin de olduğu alanda yüzeye çıkıyor. Kepez ve Muratpaşa ilçeleri üzerinden devam eden çay, Karpuzkaldıran bölgesinde 40 metre yükseklikteki Aşağı Düden Şelalesi ile Akdeniz'e dökülüyor.

KOKU VE BULANIKLIK

Kepez ve Muratpaşa ilçeleri sınırında doğa harikası 2 şelaleyi de oluşturan Düden Çayı'nda geçen yıl ocak ayının 2'nci haftasında, ilk olarak Yukarı Düden Şelalesi bölgesinde suda aşırı koku ve köpüklenmeyle binlerce balık ölümü yaşandı. Kimyasal atıkların karıştığı belirlenen Düden Çayı'ndaki kirlilikle ilgili Yukarı Düden bölgesinde işletmeciler son aylarda bazı günlerde keskin kötü koku ve suda bulanıklık olaylarının yeniden ortaya çıktığından şikayet etti.

2010'LU YILLARDAN SONRA BAŞLADI

22 işletmeye 5 milyon 511 bin 284 TL idari para cezası kesilen olaydan aylar sonra yeniden ortaya çıkan kötü koku ve sudaki bulanıklıkla ilgili işletmeler, ilgili kamu kurumlarına müracaat edip incelenmesi talebinde bulundu. Düden Çayı kenarında balık restoranı bulunan Miraç Karaçal, ilk olarak 2010'lu yıllarda görülen koku ve kirliliğin 2014 ve 2015'te çok ağır düzeyde yaşandığını, 2021'in Ocak ayında binlerce balık ölümü ve köpüklenmeyle bir kez daha ortaya çıktığını kaydetti.

ÇAYDAKİ CANLILARIN HAYATI SONA ERDİ

Bu yıl temmuz ve ağustos başlarında kötü kokunun yeniden yaşandığını belirten Karaçal, "Koku nitelik olarak, çürümüş, yosunsu, bozulmuş çöp suyu artığı tarzında bir koku. Kesintisiz günlerce devam etti. Biz yine yetkili birimlere telefonla, yazılı başvurduk. Şikayetler yapıldığında koku bir anda duruyor, bir süre geçtikten sonra koku tekrar meydana geliyor. Şu an Düden Çayı'nda artık balık, kurbağa, yılan gibi canlılar yaşamıyor, bu canlıların hayatları artık sona erdi" dedi.

BİLİRKİŞİ RAPORLARINDA VAR

Suyun yüzeyinde aşırı köpüklenme oluştuğunu ve yoğun koku geldiğini belirten Miraç Karaçal, "Bu soruna ilişkin Antalya 1'nci İdare Mahkemesi'nde açılmış davadaki bilirkişi raporuna göre, Kızıllı Katı Atık tesislerinin bulunduğu alanda atık suların yeterli şekilde arıtılmaması neticesinde, çöp suyu sızıntılarının 2 günde yer altı su kaynaklarına karışabileceği açıklamaları var. Soruna ilişkin Antalya Kent Konseyi'nin ayrıntılı raporu var. Özellikle atık suyun aktarılma, bağlantı noktalarında sızıntılar olabileceği ve bunların yeraltı sularına karışabileceği ve önlemler alınmasına ilişkin bilgiler var" diye konuştu.

TÜM ANTALYA'NIN SORUNU

Tüm bunlara rağmen gelinen noktada hala bir adım atılmadığını belirten Karaçal, "Ortada Düden Çayı sorunu var. Bu sorun artık sadece bu bölgede yaşayan insanların değil, tüm Türkiye'nin, Antalya'nın, insanların yaşam sorunu. Sular kirlendikten sonra artık yapılabilecek bir şey kalmaz, geriye dönük hiçbir yatırım da fayda etmez. Bu kapsamda mutlaka üniversiteler, STÖ'ler, mahkemelerin aldığı kararlar dikkate alınarak, çözümler geliştirilmeli. Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunacağız. Kapsamlı bir araştırmada, bilimsel delil toplama yöntemine gidilerse sorunun kaynağının kısa sürede çözüleceğini düşünüyorum" dedi.

KESKİN GAZ KOKUSU

Düden Çayı kenarında dedesinden itibaren su değirmeniyle başlayan işletmeciliklerinin sürdüğünü belirten Kazım Bilgili, 3 hafta önce keskin gaz kokusu ve suda bulanıklık oluştuğunu, 3-4 gün devam eden bu durumu kamu kurumlarına bildirdiklerini, ancak kimsenin gelmediğini söyledi. Çocukluğunun burada geçtiğini anlatan Bilgili, şöyle konuştu:

"25-30 yıl öncesine kadar bu su temiz olduğundan içmede de kullanılıyordu. Ama şu an içmeyi bırakın, temizlikte bile kullanılamaz. Suyun içinde balıklar vardı, şu anda kalmadı. 6-7 yıl öncesinde başladı bu kirlenme, o zaman 13-14 gün kirli aktı ve tüm balıklar öldü. Artık tüketim havuzlarımıza canlı balık getiremiyoruz, çiftlikten temizlenip geliyor. Bu doğa hepimizin, geçmişte atalarımız bize temiz bırakmış, bizim de gelecek nesillere temiz bırakmamız lazım. Bu Düden Çayı Antalya'nın can suyu, Antalya için bulunmaz eşsiz bir değer. Korunmasını, doğal güzelliğinin devam ettirilmesini istiyoruz, kirlendiğinde Antalya kirleniyor, turizm açısından da felaket ve önlemlerin alınması lazım."

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)