Deprem travması: Çocuklarda bu belirtilere dikkat

Marmara Denizi Silivri açıklarında 23 Nisan'da meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem, fiziksel ve psikolojik boyutuyla yetişkinlerin yanı sıra çocukları olumsuz yönde etkiledi.

Prof. Dr. Zeynep Şimşek, söz konusu depremin, çocuklar ve yetişkinlerde şiddetli korku ve kaygı gibi tepkilere yol açtığına değindi.

Depremin ardından vatandaşların farklı yönlerde tepkiler verdiğini vurgulayan Şimşek, "Bazılarımız sabaha kadar dışarıda bekledi, bazılarımız şehri terk etti, bazılarımız ise ne yapacağını bilemeden sessiz bir bekleyişe girdi. Bu tür olayların ardından korku, öfke, suçluluk, çaresizlik gibi duygusal; unutkanlık ve dikkat dağınıklığı gibi zihinsel; uyuyamama, mide ya da baş ağrısı gibi bedensel; konuşmaktan kaçınma, ani irkilme ya da kişiler arası çatışmalar gibi davranışsal tepkiler görülebiliyor" ifadelerini kullandı.

Şimşek, bu tepkilerin stres hormonunun yükselmesine bağlı olarak gelişen doğal ve normal süreçler olduğunu, sarsıntının şiddeti, süresi, kişinin yaşı, geçmiş deneyimleri ve çevresel koşullar gibi birçok faktörün bu tepkilerin süresi ve şiddetini etkileyebileceğini kaydetti.

Deprem sonrası yetişkinlerin hem kendilerini hem de çocuklarını toparlamakta zorlanabileceğini vurgulayan Şimşek, "Yetişkinlerin önce kendi ruhsal ve bedensel sağlıklarını korumaya odaklanması önemli. Basit nefes egzersizleri, kişiyi rahatlatan ve enerji veren sinir sistemini harekete geçirir, bu sayede beden ve zihin rahatlar" değerlendirmesinde bulundu.

"ALT ISLATMA, YALNIZ YATAMAMA, KONUŞMADA ZORLUK GİBİ DAVRANIŞLAR ORTAYA ÇIKABİLİR"

Beyin ön kısmı henüz gelişimini tamamlamamış çocukların, bu süreçte yetişkin desteğine ihtiyaç duyacağına dikkati çeken Şimşek, "Bazı çocuklarda duygusal ve davranışsal gerilemeler görülebilir. Alt ıslatma, yalnız yatamama, konuşmada zorluk gibi davranışlar ortaya çıkabilir. Bu durumlar geçici. Aileleri kaygılandıracak bu belirtilerin yaşanması, doğal bir durum" değerlendirmesini yaptı.

Şimşek, deprem sonrasında çocukların temel ihtiyaçlarının karşılanması ve bu süreçte onlarla hareket edilmesinin önemli olduğunu, çocuklara yaşlarına uygun oyunlar oynatarak destek olunabileceğini aktardı.

Çocukları küçük karar alma süreçlerine dahil etmenin ve günlük rutinler oluşturmanın güven duygusunu artırdığını belirten Şimşek, şunları kaydetti:

"Balon şişirip oynamak nefes egzersizi sağlar. Top oynama, ip atlama gibi oyunlar fiziksel hareketi teşvik eder. Kuklalarla hikaye anlatmak, birlikte resim yapmak, tehlike avı oynayıp güvenli alan yaratmak, çocukların duygularını ifade etmesine yardımcı olur. Kahvaltı, oyun, meyve saati gibi düzenler, kaygıyı azaltır. Diğer çocuklarla vakit geçirmek, komşularla bir araya gelmek, hem çocuklara hem ebeveynlere iyi gelir. Uyku, beslenme, sevgi ve şefkat, bu dönemde hayati öneme sahip. Çocuğunuza sarılın, onun yanında olduğunuzu sözle ve davranışla hissettirin. Boyama, hamurla şekil yapma, öykü anlatma, spor gibi etkinliklerle duygularını ifade etmesine yardımcı olun."

Şimşek, çocuklarının davranışlarıyla başa çıkmakta zorlanan ebeveynlerin uzman desteği almaktan çekinmemesi gerektiğine değinerek, "Duygusal sorunlar da fiziksel hastalıklar gibi tanınabilir ve tedavi edilebilir durumlar. Unutmayın, sevgi, sabır ve ilgi bu dönemin en güçlü ilaçları. Oyun, çocukların dili, oyuncaklar ise kelimeleridir. Onları oyunla, sevgiyle, sabırla desteklemek çok kıymetli. Her kriz, bir fırsattır. Belki bu kaygı ve korku, bizim aile toplantımızı yapıp, ne zaman, nerede, neyi, nasıl yapacağımızı belirlememize yardımcı olur. Önceden hazırlık yapmak, stresimizi hafifletip bizi sağlıklı kılar" görüşünü belirtti.

(Cumhuriyet)