Avokado talebine yetişemeyen üreticiler, çekirdek toplamaya başladı

Ana vatanı Orta Meksika olan avokado, son yıllarda Türkiye'de en çok tüketilen ve üretilen meyveler arasında yer aldı. Faydalı yağları ve yüksek protein barındıran avokado, 'Türkiye'nin tropikal meyve bahçesi' olarak adlandırılan Antalya'nın Gazipaşa ve Alanya ilçelerinde çiftçilerden büyük ilgi gördü. Hem üretiminin zahmetsiz ve masrafsız oluşu hem de kolay pazar bulması açısından talep gören avokado, market rafları ve pazar tezgahlarında adedi en düşük 7 liradan alıcı buluyor.

Gazipaşa ve Alanya'nın iklimi sayesinde kısa sürede uyum sağlayan avokado ağacı, fidan olarak dikilmesinin ardından ilk 3 yıl meyve vermeden yalnızca suya ihtiyaç duyuyor. 3'üncü yılda bir miktar meyve veren ağaç, 7-8 yaşına geldiğinde maksimum verim seviyesine çıkıyor. 8 yıl sonra bir ağaçtan ortalama 500 meyve alınıyor. 600-700 meyve veren ağaçlar da olabiliyor. Avokado, türüne göre tanesi 7 ile 10 lira arasında alıcı buluyor. Bir ağaçtan en verimli döneminde 3 bin 500 lira kazanç elde ediliyor. Yetiştirilmesi aşamasında hiçbir ilaç kullanılmayan ağaca, sadece su ve zaman zaman gübre ile destek vermek yeterli oluyor. Üretime göre 1 dönümde sezonda 10 bin lira kazandıran avokadodan verim almanın en önemli noktası ise sertifikalı fidan dikmek.

ÇÖPLERDEN ÇEKİRDEK TOPLANIYOR

Antalya'da çok sayıda fidan üretim merkezi bulunurken, sertifikalı fidan satın almak isteyen üreticiler ise Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'ne (BATEM) gelerek sıraya giriyor. Her yıl üreticiler, sertifikalı ürünlerden yalnızca 250 adet alabiliyor. Tanesi 38 liradan verilen fidanlar için üreticiler geceden gelip, BATEM kapısı önünde sıraya giriyor. Yoğun talep karşısında BATEM yetkilileri yalnızca 10 bin adede kadar cevap verebiliyor. Fidan üreticileri ise çareyi kent merkezindeki lüks restoranlarda buluyor. Restoranlarda salata, çorba, yemek ve meze olarak kullanılan avokadonun çekirdekleri çöpe atılıyor. Çöpe atılan bu çekirdeklere talip olan bazı fidan işletmeleri, her gün restoranlara giderek toplanan çekirdekleri alıyor.

ÜCRETSİZ VERİYORLAR

Kentteki 2 ünlü restoranda, günde 500 avokado tüketiliyor. Çıkarılan 500 çekirdek ise çöpe atılmayarak, yetiştirmek isteyen fidan merkezlerine ya da çiftçilere ücretsiz veriliyor.

Restoran işletmecilerinden Mehmet Akdağ, ekonomiye katkılarının olması için çekirdekleri isteyenlere ücretsiz verdiklerini söyledi. Günlük yaklaşık 200-250 çekirdek biriktirdiklerini ifade eden Akdağ, “Ekonomiye katkı sağlamak adına isteyenlere veriyoruz. Avokado çok tükettiğimiz için haliyle çekirdekleri de çok oluyor. Bunları gelip bizden alıp yetiştirenler oluyor. Fidan olarak büyütüyor" dedi.

İşletmeci Erdal Atılgan da avokado çekirdeklerini isteyenlere ücretsiz veren işletme sahiplerinden. İki işletmesinin olduğunu, günlük 200-250 civarı avokado çekirdeği biriktirdiklerini ve çöpe atmadıklarını anlatan Atılgan, “Bazen misafirlerimiz bazen de fidan üreticileri, çiftçiler gelip bizden istiyor. Hepsine ücretsiz bu çekirdekleri veriyoruz. Sonuçta çöpe gideceğine ekonomiye katkı sağlıyor" diye konuştu.

Alparslan ÇINAR/ANTALYA, (DHA)