Atık floresan lambalar geri dönüştürülecek

SDÜ Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Gökhan Civelekoğlu, 'Atık Floresan Lambalardan Civanın Uzaklaştırılması ve Geri Kazanımı Projesi'ni hayata geçirdiklerini söyledi. Civelekoğlu, lambaların cıva içeren ve cıva içermeyen olmak üzere 2'ye ayrıldığını açıkladı. Cıva içeren floresan lambaların, enkandesan (sarı ışık veren) lambalara göre yaklaşık yüzde 80 daha az enerji tükettiğine dikkati çeken Civelekoğlu, "Aydınlatma verimleri de 3 ila 6 kat, fonksiyonel ömürleri de 4 ila 15 kat daha fazladır. Bu yönüyle floresan lambalar, günümüzde her türlü kapalı alanda (konut, ofis, hastane, okul vb.) en çok tercih edilen iç ortam aydınlatma ürünü haline gelmiştir" diye konuştu.

Kullanım ömürleri sona eren floresan lambaların bertarafı sorununun her geçen gün arttığına işaret eden Civelekoğlu, bu sorunun çözümüne katkı sağlamak amacıyla, atık floresan lambaların geri kazanımı için çalışma başlattıklarını anlattı. Atılan lambaların cıva içerdiği için, tehlikeli atık sınıfına girdiğini belirten Civelekoğlu, Türkiye'de yılda 6 milyon floresan lamba tüketildiğini açıkladı.

Türkiye'de floresan lamba bertaraf tesisi bulunmadığına dikkati çeken Civelekoğlu, proje hakkında şu bilgileri verdi:

"Ülkemizde kullanılan ve atık haline geçen floresan lambalardaki cıva miktarlarıyla ilgili çalışmalar yetersiz kalmaktadır. Projenin ana amacı, laboratuvar ölçek çalışmalar yaparak atık floresan lambalardan ardışık yöntemlerle cıva metalinin uzaklaştırılması ve geri kazanılabilirliğinin incelenmesidir. Floresan lambaların geri kazanımında amaç hem tehlikeli atıkların uygun şekilde uzaklaştırılması hem de kaynakların (cam, metal, fosfor tozu vb.) ekonomik anlamda tekrar kullanımıdır. Floresanları laboratuvarda kırıyoruz. cıvayı da farklı kimyasal yöntemlerle solüsyon içerisine alıp daha sonra metalik cıva içerisinde geri kazanmaya çalışıyoruz."

Bu çalışmanın floresandaki cıvanın geri kazanımı konusunda Türkiye'de ilk çalışma olduğunu vurgulayan Civelekoğlu, metal fiyatlarının her geçen yıl arttığı göz önüne alındığında, cıva metalinin atık floresan lambalardan geri kazanılarak ikincil hammadde olarak temin edilebilmesinin, ülke ekonomisine büyük katkılar sağlayabileceğini anlattı.

Proje kapsamında yapılacak çalışmalarla atık floresan lambalardan cıva metali uzaklaştırılarak, nihai bertaraf işlemlerinin kolaylaşacağı ve halk sağlığıyla ilgili risklerin minimize edileceğine değinen Civelekoğlu, "Projemiz özgün ve geri kazanım teknolojisi üretmeye yönelik. Temiz, sürdürülebilir, çevre dostu, ham madde geri kazanımına yönelik ve ekonomik anlamda uygulanabilir üretim ve tüketim teknolojilerinin kullanılmasıdır" diye konuştu.

Projenin 2013 yılında tamamlanacağını bildiren Civelekoğlu, TÜBİTAK'ın proje için 190 bin TL destek verdiğini sözlerine ekledi.

 

Mehmet ERÇAKIR/ISPARTA, (DHA)