“Bilindiği üzere 5235 Sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve yetkileri Hakkında Kanunun; 25/1 maddesinde;
"Bölge Adliye Mahkemeleri bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca kurulur."
Yine yasanın 25/2 maddesi uyarınca;
"Bölge Adliye Mahkemelerinin Yargı çevrelerinin belirlenmesine, değiştirilmesine veya mahkemelerin kaldırılmasına Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca karar verilir.” hükmü yer almaktadır.
Bölge Adliye Mahkemelerinin kurulmasına 5235 sayılı Kanunun 25. maddesi gereğince bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü de alınarak Adalet Bakanlığınca, karar verilmiştir.
Bakanlık Olur’u ile 2007 yılında 9 ilde; İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Adana, Erzurum ve Diyarbakır illerinde kurulmasına karar verilen Bölge Adliye Mahkemelerine, hangi illerin bağlanacağına da Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca karar verilmiştir. Buna göre Antalya İli Konya Bölge Adliye Mahkemesinin Yargı çevresi içerisinde yer almıştır.
Bölge Adliye Mahkemelerinin kurulacağı iller arasında Antalya ilinin olmaması ve bu bağlamda Antalya’nın Konya ilinde kurulacak olan Bölge Adliye Mahkemesine bağlanacak olmasının nedeni anlaşılamamıştır.
Zira Antalya sadece bölgenin merkezi değil, aynı zamanda çevresinde ki ülkelerle ilişkisi olan uluslararası bir merkez olup turizmin başkenti olan ilimizdir. Ülke içinde ve dışında her türlü ulaşım ağına sahiptir, fiziki altyapı olarak isimlendirebileceğimiz olanaklar yönünden son derece güçlü bir kenttir.
İstinaf mahkemelerinin kurulacağı yerler belirlenirken ulaşım ve diğer açılardan merkez olması gibi özellikler gözetilir.
Diğer taraftan da Antalya ilinde CMK "250. maddesi gereğince TCK’ da yer alan suçlarla ilgili açılan davalara yine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun görüşü doğrultusunda İZMİR ili Yargı çevresinde bakılmaktadır.
Bu nedenle vatandaşlarımız ve Avukat meslektaşlarımız bir kısım davaları için İzmir iline gitmek zorunda kalmışken, Bölge Adliye Mahkemelerinin Konya ilinde açılması halinde bu kez de çok daha fazla dosya için Konya ya gitmek zorunda kalacaklardır.
Konya Bölge Adlîye Mahkemesine bağlanan Burdur, Isparta, Afyon hatta Denizli illeri coğrafi olarak Antalya' ya çok yakın olup, Antalya Bölgesinde B.A.M’ nin kurulması halinde bu illerin Antalya' ya bağlanması mümkündür. Bu illerin iş yoğunluğu da Konya 'ya bağlanan Aksaray ve Karaman'a göre çok daha fazladır.
Yukarıda kısaca açıklanan nedenler karşısında coğrafi bölge ve iş yoğunluğu, ihtiyaca uygunluk bakımından Antalya’da da bölge adliye mahkemelerinin kurulmasının adeta bir zorunluluk olduğu çok açıktır.
Antalya merkez bir milyon ikibin nüfusu ile Büyükşehir statüsündedir.
Antalya Barosu ise 2475 üyesi ile Türkiye’nin 4. büyük Barosu’dur.
İş yoğunluğu olarak da Antalya Adliyesi Cumhuriyet Başsavcılığında 2010 yılı sonuna kadar 83120 adet hazırlık dosyası kaydedilmiştir.
Konya adliyesinde bu sayı 2010 yılı için 52100 lü sayılarda kalmıştır. Sadece Antalya Adliyesindeki hazırlık dosya numaralarına bakarak, iş yoğunluğu olarak Antalya Adliyesinin çok daha yoğun olduğu gerçeği ortadadır. .
Yasaya göre toplam 5 yıla kadar olan hapis cezaları, değeri 5 bin liraya kadar olan hukuk davaları ve her türlü para cezasına ilişkin kararlar, on yıla kadar hapis cezası gerektiren suçlara dair beraat kararları İstinaf Mahkemelerinde karara bağlanacağı için Yargıtay’a gitmeyecektir.
Değişik çevrelerden yapılan yorumlara göre bu tablo Yargıtay’ın iş yükünü oluşturan davaların % 60-70’ini ortadan kaldıracaktır. Yani İstinaf Mahkemelerinin kurulması Yargı içindeki asıl soruna etkin bir müdahale anlamına da gelmektedir.
İstinaf Mahkemeleri, hem adli hataları hem de Yargıtay’ın iş yükünü azaltacaktır ki bu da kendiliğinden yargılamanın daha kısa sürede, hatasız, adil ve makul sürelerde sonuçlanmasını sağlayacaktır.
Antalya’da İstinaf Mahkemesi kurulmaması ile bir tasarruf sağlanacağı da düşünülemez.''Yargıda yapılacak her tasarruf, dönüşü ve giderilmesi mümkün olmayan çok ağır zararlar ve sorunlar getirir.''
Kaldı ki, kurulacak olan mahkemeler için fiziki olarak yer sorunu da bulunmamaktadır. Bir önceki adliye binamız Bölge Adliye Mahkemeleri için uygun bir binadır ve hizmete hazırdır.
Tüm bu hususlar ve değerlendirmeler göz önüne alındığı zaman İstinaf Mahkemelerinin açılıyor olması yargıdaki sorunların bir nebze çözümü doğrultusunda doğru ve yerinde bir karardır. Ancak kurulacak olan İstinaf Mahkemelerinin yerleri de sorunun çözümünde bir o kadar önem teşkil etmektedir.
Bu hususta Antalya’mızda da konumu ve özellikleri ile coğrafi durum ve iş yoğunluğu açısından Bölge Adliye Mahkemelerinin açılması konusunda acilen karar verilmesini Antalya Barosu ve Antalya da yer alan sivil toplum kuruluşları olarak talep ediyor ve kamuoyu ile paylaşıyoruz.
Antalya Barosu olarak bize bu konuda destek veren tüm kişi, kurum ve kuruluşlara da ayrıca teşekkür ediyoruz.”
KİMLER DESTEK VERDİ
Toplantıya, Antalya Barosu Başkanı Av. Zafer KÖKEN, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Çetin Osman BUDAK, Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali ÇANDIR, Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Abdullah SEVİMÇOK, Antalya Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı H. Ergin CİVAN, Antalya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Mustafa ERDEM, Antalya Çağdaş Hukukçular Derneği Başkanı Av. Nusret GÜRGÖZ, Antalya Tabipler Odası Saymanı Dr. Ali Levent DEMİR, Antalya Barosu Genel Sekreteri Av. M. Murat BİLGİN, Antalya Barosu Saymanı Av. Soner USTAOĞLU,Antalya Barosu Yönetim Kurulu Üyeleri: Av. Levent GEÇERLER, Av. Süleyman AKINCI, Av. Polat BALKAN Av. Tuncay KOÇ, Antalya Çağdaş Hukukçular Derneği Başkan Yardımcısı Av. Necati YILMAZ, Antalya Barosu Meslek Sorunları Kurulu Başkan Yardımcısı Av. Lider TANRIKULU, Antalya Barosu Meslek Sorunları Kurulu Üyesi Av. Hakan ÖZEN katıldı.
Baro Başkanı Köken, “Antalya da Bölge Adliye Mahkemelerinin kurulması için bize destek veren kişi, kurum ve kuruluşlara teşekkür ediyoruz” dedi.