ATSO Başkanı Hacısüleyman; 'Faiz indirimi kapıda'

Hacısüleyman, konuşmasına, “Türkiye'nin ilk kadın Sümeroloğu, arkeolog ve dilbilimci Muazzez İlmiye Çığ'ı kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşadık” diyerek başladı ve rahmet diledi.

Hacısüleyman, Türkiye ve dünya gündemine ilişkin şunları söyledi:

“Hepimizin yakından takip ettiği gibi ABD seçimleri tamamlandı. 20 Ocak’ta yeni Başkanın göreve başlaması bekleniyor. Bütün dünya Trump’ın piyasalara etkisi ve dış politikaya etkisi üzerine odaklanmış durumda.

Hatırlarsınız, 2017’de ilk dönemine başladığında Trump başta Çin ve Almanya olmak üzere, aralarında bizim de olduğumuz pek çok ülkeye uyguladıkları gümrük vergisi oranlarını artırmıştı.

Bu defaki seçim çalışmasında da aynı şeyleri yapacağını sık sık tekrarladı. Bunun Türkiye’ye hem doğrudan hem dolaylı etkileri olacağını beklemekteyiz.

ABD, Avrupa’nın en büyük ihracat pazarı. 2023’te  Avrupa’nın ABD’ye ihracatı 600 milyar dolara yakın. ABD’ye en çok ihracat yapan ülkeler Almanya, İtalya, İrlanda, Fransa.

Avrupa’dan gelen mallara vergi konulması, Avrupa’nın ihracatını ve dolayısıyla büyümesini olumsuz etkileyecek. Bu, Avrupa’nın Türkiye’den yaptığı ithalatı da aşağı çekecek bir faktör olacaktır.

Çin’in ABD’ye ihracatı geçen yıl 500 milyar dolardı. ABD ticaret açığının yüzde 30’u Çin kaynaklı. Çin’in dış ticaret fazlasının yüzde 40’ı ise ABD kaynaklı.

Yaklaşık 60-70 yıldır küresel ticarette eğilim, engellerin ortadan kaldırılması, vergilerin azaltılması yönünde idi. Ama artık bu eğilimin sonlarına gelinmiş gibi bir durumla karşı karşıyayız. Vergilerde ve ticaret engellerinde artış, sadece sanayi sektörlerini değil, dolaylı olarak tüm sektörleri etkileme potansiyeline sahip. Bu nedenle yeni dönemde ABD’nin dış ticaret politikasındaki değişiklikleri yakından takip etmemiz gerekiyor.

Geçtiğimiz günlerde, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası heyeti olarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) düzenlediği Meclis Üyeleri Bilgilendirme Seminerine katıldık. TOBB İkiz Kuleler’de gerçekleşen bu seminere, şahsım, Meclis Başkanımız, yönetim kurulumuz, meclis divanımız ve meclis üyelerimizle birlikte geniş bir katılım sağladık.

Seminerde, TOBB’un iş dünyasına yönelik faaliyetlerinden Türkiye ekonomisindeki gelişmelere, yeşil dönüşümden küresel ekonomik görünüm ve iş hayatında iletişim konularına kadar geniş bir yelpazede bilgilendirme yapıldı. TOBB iştirakleriyle ilgili detaylar da paylaşıldı.

Değerli Meclis Üyeleri,

Kültürel gelişmeyle ilgili 2 konuyu sizlere aktarmak isterim.

Birincisi; 2 Kasımda Kültür ve Turizm Bakanlığının organizasyonuyla, Antalya Kültür Sanat’ta “Frida Kahlo’nun Günlükleri” sergisinin açılışını gerçekleştirdik.

Bu sergi, sanatseverler tarafından büyük bir ilgiyle karşılandı ve bu güne kadar sergimizi 20.584 kişi ziyaret etti.

Bu vesileyle, şehrimizin kültür ve sanat alanında daha da güçlenmesine katkı sağlayan bu değerli etkinlikler için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ve emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum.

İkincisi; İbradı ilçemize bağlı Ormana Köyü, Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) tarafından “En İyi Turizm Köyü” seçildi. Bu ödül, köyümüzün doğaya, kültüre ve sürdürülebilirliğe verdiği değerin uluslararası alanda takdir edilmesi anlamına geliyor.

Ormana, düğmeli evleri, bozulmamış doğası ve otantik yapısıyla sadece Türkiye'nin değil, dünya turizminin de dikkatini çeken bir destinasyon haline geldi.

Bu ödül, köyümüzün tarihi dokusunun ve geleneksel yaşam tarzının korunarak geleceğe taşınmasının önemini bir kez daha ortaya koymuştur.

Değerli Arkadaşlar,

Dünya ve Türkiye gündemine döndüğümüzde ise durum çok karışık görünüyor.

Küresel tarafta ekonomi istikrarsız, ticarette büyüme zayıf, siyasi gerilimler son yılların en yüksek düzeyinde. ABD seçimleri, Rusya-Ukrayna Savaşı’nda tansiyonun yükselmesi, İsrail’in Filistin, Lübnan, Suriye’de gerçekleştirdiği saldırılar hepimizi kaygılandırıyor. Bunların detaylarını teker teker saymamıza gerek yok diye düşünüyorum.

İçeride ise, mevcut durumumuzu 2 başlık altında toplamak gerekiyor. Birincisi 2021-2023 döneminde uygulanan ekonomi politikalarından normale dönüşün sancılarını yaşadığımız bir dönemden geçiyoruz. Bu başlı başına bir mücadele. Bu yıllarda dengeler öyle bozuldu, öyle ilginç bir dönem yaşadık ki; şu anda normalleşme olarak adlandırabileceğimiz süreç bile bazılarına anormal geliyor.

İçeride yaşadığımız sürecin ikinci boyutunu ise ülke gündeminin çok sık değişmesi ve firmaların uyum becerilerinin zayıflaması oluşturuyor.

1-Büyümede yavaşlama

2-Sanayide küçülme

3-Tüketim malı ithalatında hızlı yükseliş

4-Faizde indirim beklentileri

5-İhracatta kur etkisi tartışmaları

6-Enflasyon muhasebesinde revizyon

7-Yeni asgari ücret ne olacak

8-AB ile vize sorunu

9-Türkiye’nin BRICS üyeliği

10-Emeklilik sisteminde revizyon gibi konulardan sadece bazıları…

Şimdi soru şu:

“Gündemin bu kadar sık değiştiği ve ekonomik verilerin pek de iç açıcı olmadığı bu ortamda Türk iş dünyası nasıl yatırım yapacak, nasıl katma değerli üretime geçecek, dijitalleşme ve yapay zeka konularına nasıl uyum sağlayacak?”

Bu soruların kısa bir cevabı yok. Birincisi bu gündem kirliliğinden kurtulmamız gerekiyor.  Konsantre olabilmemiz için, zihnimizi meşgul eden bizi rahatsız eden odaklanmamızı engelleyen faktörleri azaltmamız gerekiyor.

İş dünyası olarak bundan 30- 40 yıl önce rekabeti kendi içimizde yapardık. Artık rekabetin büyük kısmını Kore'deki Çin'deki Almanya'daki Amerika'daki firmalarla yapıyoruz. Bu ülkelerin Ar-Ge’ye tahsis ettikleri fon miktarı ile Türkiye'de bizim özel sektörümüzün tahsis ettiği fon miktarı çok farklı. Evet son yıllarda Türkiye de bu konuda bir atılım içinde ancak hâlâ aramızda büyük fark var.

Dünya ihracat rakamlarında görüyorsunuz, Çin, Amerika, Almanya…

Biz ise 256 milyar dolar ile dünya ihracat büyüklüğü sıralamasında 29.sıradayız.

Değerli Arkadaşlar,

5 ayda 27 puan düşen yıllık enflasyon %48,58 ile Temmuz 2023’ten bu yana en düşük seviyesine indi.

Ciddi bir düşüş yakalanmış olsa da, henüz beklediğimiz umduğunuz yavaşlamanın gerisindeyiz. Nitekim Ekim’de TÜFE aylık bazda %2,88 ile piyasa beklentilerinin üzerinde arttı.

Enflasyondaki bu inatçılık şu ana dek, faizin yüksek seyretmesine, faiz indirimlerinin ertelenmesine, büyüme üzerindeki baskının devam etmesine neden oldu.

Bununla birlikte geçen haftaki son Para Politikası Kararında Merkez Bankası, enflasyonun ana eğiliminde Ekim ayında iyileşmenin başladığını açıkladı.

Bu artık faiz indirimlerinin kapıda olduğuna işaret ediyor. Mevcut para ve maliye politikası ile uluslararası konjonktürde ciddi bir bozulma olmaz ise, gelecek yıl sonuna kadar politika faizinde 20 puana yakın bir indirim ön görebiliriz.

Yalnız, biz ekonomi yönetiminden kesinlikle, kısa vadede milletimizin gönlünü hoş edecek ve bir buçuk yıldır gösterdiğimiz çabanın, sabrın, enflasyonla mücadele politikasına desteğin boşa gitmesine neden olacak adımlar beklemiyoruz. Bozulan dengeleri öyle ya da böyle, gecikmeli de olsa yeniden tesis etmeye yönelik duruş korunmalıdır.

Son haftalarda gündemimizde önemli yer tutan bir konuda asgari ücretin 2025’te ne olacağı.

Bu konudaki tartışmalara hem işçi hem işveren tarafını gözeterek bakmak zorundayız.

İşveren tarafından bakınca, çalışanın işverene maliyetinin çok yüksek olduğunu; asgari ücrette yapılacak yüksek oranlı bir artışın firmaların rekabet gücünü hem iç pazarda hem ihracatta zayıflatacağını görüyoruz.

Çalışan tarafında bakınca ise mevcut ücretin yoksulluk sınırının altında olduğunu görüyoruz.

Devlet, sendikalar, iş dünyası ve çalışanlar olarak ücretlerdeki zayıflığı, ülkedeki pahalılığı azaltmak yerine ücret artışları yoluyla dengelemeye çalışıyoruz.

Barınma, eğitim ve gıda sektörlerindeki fiyat düzeyi, sadece ülke tarihinin en yüksek düzeyine çıkmakla kalmayıp; pek çok gelişmiş ülkedeki fiyatların da yukarısına çıktı. Devletimizin eğitimi ve sağlığa erişimi ucuzlatması gerekiyor.

Biz ATSO olarak

•   asgari ücretli çalışanların alım gücünün korunmasını,

•   eğitim, sağlık ve barınma maliyetlerinin aşağı çekilmesini

•   işverenin rekabet gücünün zayıflamaması için gelir vergisi kanununda düzenlemeler yapılmasını bekliyoruz.

Mevzuatta gelir vergisi dilimleri birbirine çok yakın, ücretler yılın başında henüz nisan mayıs gibi ikinci vergi dilimine yaz aylarında ise üçüncü vergi dilimine giriyor.

Yani vergi kesintileri artıyor. İşveren için maliyeti yüksek ama çalışan için de eline geçen net para aylar ilerledikçe azalıyor.  

O yüzden iş dünyasında vergi dilimlerini yeniden düzenlenmesine ihtiyaç var.

Son dönemde, özellikle emek yoğun sektörlerde faaliyet gösteren mal ve hizmet ihracatı yapan firmalarımızın iş gücü bulma konusunda ciddi zorluklar yaşadığına tanıklık ediyoruz. EYT düzenlemesi gibi nedenlerle yerli iş gücünün azalması, bazı sektörleri iş gücü ithalatı çözümüne yöneltmiştir.

İş gücü bulamayan firmalarımız, başka ülkelerden işçi temin ederek bu soruna çözüm arayışına girmiştir.

Ancak izin süreçlerinde yaşanan aksaklıkları ortak akıl ile çözülerek, bir dünya kenti olan Antalya’nın uluslararası iş gücüne olan ihtiyaçlarının karşılanması gereklidir.

Tabi ki kendi ülke insanlarımızın çalışabilmesi, işsizlikten kurtulması, evini ailesini geçindirebilmesi önceliğimizdir.

Değerli Meclis Üyeleri,

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yürürlüğe konulması planlanan, tüm kartlı ödemelerin yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar üzerinden yapılması zorunluluğu, iş dünyasından gelen talepler üzerine 10 Ocak 2025 tarihine ertelendi.

Başlangıçta bugün devreye girmesi planlanan bu düzenlemenin, bazı bankaların döviz cinsi tahsilat yapabilmeye yönelik yazılım altyapısını henüz tamamlayamaması nedeniyle ertelenmesi, özellikle turizm sektörü, oteller, kuyumcular ve dövizle çalışan diğer işletmelerimiz açısından olumlu bir gelişme olmuştur.

Bilindiği üzere, yeni nesil yazarkasa POS cihazlarının mevcut altyapısı dövizle tahsilata izin vermediğinden, bu durum işletmelerimizde endişe yaratmış ve müşteri memnuniyeti açısından risk oluşturmuştu. İş dünyasının talepleri doğrultusunda alınan bu erteleme kararı, hem işletmelerimize hem de müşterilere yönelik olası mağduriyetlerin önlenmesi adına önemli bir adımdır.

Bu süre zarfında, bankaların gerekli yazılım güncellemelerini tamamlayarak işletmelerimizin döviz cinsi tahsilat yapmasını mümkün kılmasını bekliyoruz.

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası olarak, üyelerimizin iş bağlantılarını güçlendirmek ve yeni iş fırsatları yaratmak amacıyla 28 Kasım 2024 tarihinde "ATSO B2B Networking" etkinliğimizin ikincisini düzenliyoruz. Yapay zeka destekli B2B eşleştirme teknolojisiyle katılımcılar, projelerine ve iş geliştirme faaliyetlerine katkı sağlayacak kişilerle birebir görüşme imkânı bulacaklar. Etkinlik, hem fiziksel hem de online ortamda hibrit olarak gerçekleştirilecektir. Tüm üyelerimizi bu etkinliğe katılmaya davet ediyoruz.

14-15 Aralık 2024 tarihlerinde, Odamızın 49 Meslek Komitesi'nin katılımıyla Müşterek Meslek Komiteleri Toplantısı'nı gerçekleştireceğiz. Bu tarihleri ajandanıza şimdiden not alın.

19 Aralık 2024 tarihinde Serik ilçemizde Vergi Ödül Töreni ve Üye Buluşması düzenleyeceğiz. Bu etkinlikte, vergi yükümlülüklerini başarıyla yerine getiren üyelerimize plaket takdim edilecek ve ilçemizdeki üyelerimizle bir araya gelerek görüş alışverişinde bulunacağız. Tüm üyelerimizi bu anlamlı etkinliğe davet ediyoruz.

Saygıdeğer Meclis Üyelerimiz,

Şeffaflık ve katılımcı yönetim anlayışımız gereği, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası olarak her bir meclis üyemizin fikirlerine ve katkılarına büyük değer verdiğimizi bir kez daha vurgulamak isterim. Yönetim süreçlerimizde, birlikte hareket etmek ve ortak akıl ile kararlar almak en büyük gücümüzdür.

2025 yılı bütçe hazırlık sürecimiz de bu anlayış doğrultusunda başlamış bulunmaktadır. Odamızın önümüzdeki dönemdeki mali yapısını ve hedeflerini şekillendirecek bu sürecin en önemli unsurlarından biri, siz değerli meclis üyelerimizin görüş ve önerileridir. Bu nedenle sizleri, hesap verebilirlik ve ortak irade temelinde, bütçe çalışmalarımıza aktif olarak katılmaya davet ediyorum. Özellikle Hesapları İnceleme Komisyonumuzun bütçe öncesi gerçekleştireceği son toplantı, bu süreçte kritik bir öneme sahiptir. Bu toplantıya yapacağınız katkılar, yalnızca bütçenin doğruluğunu ve şeffaflığını sağlamayacak, aynı zamanda önümüzdeki yılın stratejik hedeflerine ulaşmamızda güçlü bir zemin oluşturacaktır. Sizlerin bu toplantıya iştirak etmesi, geleceğe dair planlarımızı daha güçlü ve daha etkili kılacaktır.

Sözlerime son vermeden önce Asya-Pasifik Ticaret ve Sanayi Odaları Konfederasyonu’nun Başkan Yardımcılığı görevine yeniden seçilen TOBB Başkanımızı tebrik ediyor, başarılı hizmetlerinin devamını diliyorum.

Sözlerime burada son verirken, sizleri saygı ve sevgi ile selamlıyorum.'