'Domateste suçlu, girdi maliyeti ve tuta zararlısı'

Son günlerde domatesin kilogram fiyatının 9-10 TL'ye kadar yükselmesi ve domates ithalatının gündeme gelmesinin ardından fiyat artışında suçlu olarak gösterilen komisyoncular, kendini savundu. Antalya Ticaret Borsası yönetim kurulu üyesi de olan domates üreticisi, ihracatçısı ve komisyoncusu Cüneyt Doğan, fahiş oranda kazanç elde ettikleri yönündeki iddialara yanıt verdi.

KOMİSYON YÜZDE 8'İ AŞAMAZ

Cüneyt Doğan, Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkındaki Yönetmelik'in 35'inci maddesinde, 'Komisyoncuların satış bedeli üzerinden alacakları komisyon oranı, yüzde 8'i aşmamak üzere taraflarca serbestçe tespit edilir' hükmü bulunduğuna işaret etti. Komisyoncuların kanunda belirtildiği gibi komisyon usulü çalıştığını söyleyen Doğan, “Yalan haber yapan kanallarda belirtildiği gibi fahiş oranlarda kazançlar yok" dedi.

MARKET FİYATI KANUNDA BELİRTİLMİYOR

Bütün ulusal marketlerin üretim bölgelerinde depoları bulunduğunu ve birinci elden aldıkları ürünleri aracısız kendi tezgahlarında sattıklarını belirten Doğan, ama marketlerin üzerine ne kadar eklediklerinin kanunda belirtilmediğini vurguladı. Üretim bölgesinden ürünün yüzde 0 veya yüzde 1 KDV ile çıkarken, satış bölgesinde yüzde 8 KDV ile satıldığını kaydeden Doğan, “2012'den itibaren yeni kanunla çiftçi ürettiği ürünü istediği kişiye vermekte özgürdür. Bu kişiler marketçi, pazarcı, ihracatçı, komisyoncu, tüccar vb olabilir. Bu kişilere ürünlerini verirken hallerde oluşan piyasa üzerinden fiyat değerlendirilir" diye konuştu.

PAHALILIĞIN SEBEBİ ARZ- TALEP DENGESİ

Seçim zamanı patates ve soğanın pahalı olması gibi şimdi de domatesin pahalılığının nedeninin komisyoncu değil, arz-talep meselesi olduğunu öne süren Doğan, “Bir önceki seneye baktığımızda çiftçinin para kazanmaması, üretimin azalması, artı bunun üstüne tuta zararlısının çoğalması, fiyat artışının nedenleri. Tarımda üretim planlaması yaparak arz-talep dengesini minimuma indirerek fiyatları belli bir aralıkta tutma şansı vardır. Etken çok. Hava şartları, ihracat, hastalık ama olmayacak bir şey değil. Ticaret Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı bildirim sistemindeki fiyatlarla faturalardaki fiyatları aynı ortamda birleştirmeli ve denetlenmeli" dedi.

MALİYETLER YÜZDE 100 ARTTI

Bir ürünün üretim bölgesinden satış bölgesine giderken ürününe göre işçilik, ambalaj, nakliye, fire, KDV vb maliyetler eklenerek satışa sunulduğunu da ifade eden Cüneyt Doğan, bunların çoğunun son 4 ay içersinde yüzde 100 arttığını söyledi. Üreticinin girdi maliyetinin de son 4 ay içersinde yüzde 70 ile yüzde 100 oranında arttığını belirten Doğan, “Eğer belli bir bedelin altında satış yaptığı takdirde üretimi bırakmak zorunda kalacaktır. Azalan üretim, fiyatları ister istemez artıracaktır" diye konuştu.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)