Şöyle başlayalım. Artık Yapay Zeka çağındayız. Bu bilgisayarların ve makinelerin insan öğrenmesini, kavramasını, problem çözmesini, karar vermesini, yaratıcılığını simüle etmesini sağlayan bir teknoloji… Geçen yıl Nobel Fizik Ödülü, yapay sinir ağları ile makine öğrenimini mümkün kılan temel keşifler ve icatlar nedeniyle Amerikalı John Hopfield ve Kanadalı araştırmacı Geoffrey Hinton'a verilmişti.
* * * *
Hinton, ‘Yapay Zeka‘nın babalarından biri olarak kabul ediliyor. Hinton'un çalışmaları beyni anlama arzusundan kaynaklanmış. Edinburgh Üniversitesi'nde doktora çalışmasını yapay zeka üzerine yoğunlaştırmış. Daha sonra Kanada'ya giderek yapay zekanın belirli bir biçimi olan sinir ağlarını araştırmış. Nobel Ödülü'nü paylaştığı John Hopfield'ın çalışmasını temel alarak, 1980'lerde, tanımayı öğrenen sinir ağları geliştirmiş. Başarılı da olmuş.
* * * *
Bu alandaki yarış artık inanılmaz. Hafta başında Elon Musk'ın yapay zeka girişimi xAI, Grok 3'ü tanıttı. Grok 3 şirketiçi testlere göre, OpenAI'nin GPT-4o, Alphabet'in Google Gemini, DeepSeek'in V3 ve Anthropic'in Claude modellerini matematiksel ve bilimsel disiplinlerde geride bırakan yeni bir dil modeli… Musk, üç xAI mühendisiyle canlı yayında, Grok 3'e ilişkin sunumunda xAI ve Grok'un misyonunun evreni anlamak olduğunu söyledi.
* * * *
Musk, ‘Grok 3'ün "dünyanın en zeki yapay zekası" olduğunu, "korkutucu derecede akıllı" olduğunu öne sürüyor. Aslında Musk, Grok 3 ile teknik bir dönüm noktasına ulaşmış gibi görünüyor: Yapay zeka kıyaslama platformu lmarena'da 1.400 puan barajını kıran ilk model olmuş. Ancak uzmanlar yine de temkinli. İlk değerlendirmelere göre, Grok 3 dil modeli muhakeme ve bilgi işlemede önemli ilerleme kaydediyor.
* * * *
Sonuç: Yeni model sağlam bir gelişme, ancak çığır açıcı bir ilerleme değil deniyor. Ama yine de Musk'ın xAI ile pazar lideri OpenAI arasındaki rekabet, Grok 3'ün piyasaya sürülmesiyle birlikte yeni bir boyuta taşındı. Musk, daha geçen hafta OpenAI'nin kar amacı gütmeyen kolunu devralmak için yaklaşık 100 milyar dolar teklif etmişti. Ancak OpenAI bu teklifi reddetmişti.
* * * *
Elon Musk ve üç AI mühendisi canlı yayınında Grok 3, Mars'a yapılacak bir görev için en iyi fırlatma aralığını belirlemek amacıyla gezegen hareketlerini kullanan bir üç boyutlu model programladı. Kepler denklemleri ve güncel yörünge verileri temel alarak en iyi fırlatma zamanını 2026 sonu olarak gösterdi. Musk, SpaceX'in, Tesla’nın insansı robotlarını 2026'nın sonlarında uygun bir zamanda Mars'a göndereceğini söyledi.
* * * *
Grok kelimesi de ABD'li yazar Robert Heinlein'ın 1961’de yazdığı ‘Stranger in a strange Land‘ (Yabancı Diyarlardaki Yabancı) adlı bilimkurgu romanından gelmekte. Türkçe’ye çevrilip yayınlandı. 1988’de 81 yaşında ölen ABDli yazar Isaac Asimov  ve Arthur C. Clarke ile birlikte İngilice bilimkurgu edebiyatının "Büyük Üçlüsü"nden biri olarak kabul ediliyor. Heinlein, öykülerinde İngilizce dilinin ayrılmaz bir parçası haline gelen birçok kelime de türetmiş…
* * * *
En yaygın olanlar arasında “grok” kelimesi de bulunuyor. Kabaca “anlamak” anlamına geliyor. Kitap Mars’ta doğan ve Marslılar tarafından büyütülen bir insan olan Valentine Michael Smith'in erken yetişkinlik çağında Dünya'ya gelişini ve dünya kültürü ile etkileşimini anlatır. Kitap "şimdiye kadar yazılmış en ünlü bilimkurgu romanı olarak nitelendirilmekte… ‘Grok‘ (Groklama) kelimesi de bu karakter tarafından kullanılır ve bir şeyin tam, derin bir şekilde anlaşılması anlamına geliyor.
* * * *
Yapay zeka sektöründeki hakimiyet mücadelesinin tabiiki bir bedeli var.  Grok 3'ü kullanmak için ayda 50 dolar X Premium+ aboneliği gerekiyor. Sınırsız görüntü üretimi gibi ek özellikler için ayda ek olarak 30 Dolar’a "SuperGrok" aboneliği de planlanıyor. Ancak Avrupalı kullanıcılar şimdilik kapsam dışında tutuluyor. xAI'nin uygulamasını Avrupa veri koruma düzenlemelerine uyarlaması gerekiyor. Türkiye’de abonelik ise sanırım aylık 1500 TL civarında… Özetle Yapay Zeka‘da sert yarış sürüyor.