Zeytinyağında büyük fiyat oyunu

Küresel piyasalarda zeytinyağı fiyatları Akdeniz’deki aşırı kurak hava yüzünden düşen verimle birlikte rekor kırdı ve eylül ayında ton başına 8 bin 900 dolara çıktı. Fiyatlar bu kadar yüksek seyrederken daha önce balda görülen aşırı düşük fiyatlı ve ‘şüpheli’ ürün satışları zeytinyağında da görülmeye başlandı. Market raflarında zeytinyağının litre fiyatı 180-230 lira arasında değişirken internet üzerinden satış yapan platformlarda çeşitli ‘birlik’ isimleri adı altında ürünlerini sergileyen firmalar 5 litrelik zeytinyağlarını 300 ile 400 lira arasında satıyor. E-Ticaret platformlarında üst sıralarda listelenen bu yağların litre fiyatı ise neredeyse 60-70 liraya geliyor.

DENETİM İSTİYORLAR

Oldukça ‘ucuz’ olan fiyat etiketi ile dikkat çeken bu yağlar için Ege Bölgesi’ndeki üreticiler acil denetim isteyip dolandırıcılık uyarısı yaptı. Onlara göre bu fiyata ürün satmak mümkün değil ve şu an bir litre zeytinyağının maliyeti en az 160 lira. e-ticaret platformu yetkilileri de önlem alıp ürünleri kaldırmaya başladıklarını ve detaylı analiz yapacaklarını söylüyor. Bu ucuz yağları satan firmanın yetkilileri ise sattıkları üründe bir sorun olmadığını belirterek, “Biz ucuza satmıyoruz, diğerleri pahalı satıyor. Dünyada fiyatlar şu an çok geriledi” diyor.

E-ticaret platformu yetkilisinden aracısına, satıcılardan ticaret borsaları ve fabrika sahiplerine kadar tüm tarafların açıklamaları ise şöyle:

Akhisar Ticaret Borsası Başkanı Alper Alhat: ‘Bu fiyata zeytinyağı olmaz’

“Bu fiyatlara zeytinyağı satmak imkansız. Bu durum zeytin üreticilerinin kanayan yarasına dönüştü. 300-400 liraya 5 litre zeytinyağı satmak dolandırıcılıktır. O zeytinyağından başka her şey olabilir. Zaten o yağlar çiçek yağı. İçine zeytinyağı aroması katılıyor. Tüketici ne yağı yediğini bilmiyor. Biz tarım il müdürlüklerine, ilgili bakanlıklara bu durumu defalarca kez şikâyet ettik. Ama bu firmalar yine tüketiciyi yanıltmaya devam ediyor. Eğer e-ticaret platformları bu ürünleri iyi denetler ve satmazsa kimse mağdur olmaz. Zaten tüketici e-ticaret sitelerinin isimlerine güvenip bu ürünleri alıyor. Onlar denetimi iyi yaparsa bu dolandırıcılık da biter.”

ELEKTRONİK TİCARET İŞLETMECİLERİ DERNEĞİ (ETİD) BAŞKAN YARDIMCISI VE PTTAVM.COM GENEL MÜDÜRÜ HAKAN ÇEVİKOĞLU: ‘KARA LİSTEYE ALIYORUZ’

“E-Ticaret platformları yaygınlaştıkça bunu fırsata çevirmek isteyenler de artıyor. Biz her türlü sahte ürün satmak isteyeni ve fatura göndermeyen satıcıyı sıkı takip altına alıyoruz. İhbarları değerlendiriyor ve gereğini yapıyoruz. Kötü niyetli olanları kara listeye alıyoruz. Ama onlar daha sonra farklı bilgilerle yeniden sisteme dahil olabiliyorlar. 50 liralık ürün 200 liraya satılıyorsa vatandaşın bundan şüphe edip bize bildirmesi lazım. Tüketicilerin mağduriyet yaşamaması için mutlaka güven damgası bulunan e-ticaret platformlarını tercih etmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatmak istiyorum.”

AYDIN TİCARET BORSASI BAŞKANI FEVZİ ÇONDUR: ‘DAHA SERT DENETİMLER ŞART’

“Zeytinyağı fiyatları rekor üstüne rekor kırıyor. Şu an bu kişiler asit derecesi ile oynayıp yağı ucuza imal ettiklerini söylüyorlar. Bu söyledikleri zeytinyağının bile toplan satış fiyatı litre başına 130 lira seviyesinde. Daha bunun işletme ve paketleme maliyetleri var. Mümkün değil. Bu fiyatlara satmak imkânsız. Bu firmalar nerede üretim yapıyor biz bilmiyoruz. İlgili bakanlıkların daha sert ve net denetimler yapması gerekiyor. Platformların da bu satıcılara müsaade etmemesi lazım. 70-80 liraya zeytinyağı satın alan bir tüketici o yağın başka bir ürün olduğunu bilmeli.”

KÖKLÜ ZEYTİNCİLİK YÖNETİM KURULU BAŞKANI MUSTAFA KÜRLEK: ‘GERÇEKSE HEPSİNİ ALMAYA HAZIRIZ’

“Ben aynı zamanda Ayvalık Ticaret Odası’nda görev yapıyorum. Bırakın 70-80 liraya zeytinyağı satılmasını biz litresini 200 liraya çiftçiden bulup alamıyoruz. Bu yıl rekolte düşük olduğu için zeytinyağı fiyatları çok yüksek. Ben o arkadaşlara bir çağrıda bulunuyorum. 100 ton, 200 ton ne kadar yağları varsa getirsinler biz alacağız Ayvalık’ta. Ama tek şartımız var yağlar fabrikanın önündeyken bakanlık yetkilileri ile birlikte test edilecek. Kabul ederler mi bilmiyorum. Çünkü onların sattıkları yağlar aslında pamuk yağı ve sahtecilik yapıyorlar. Tüketiciyi kandırıyorlar. Sorun büyük.”

VAKIF BİRLİK ZEYTİNYAĞLARI YETKİLİSİ FATİH ÇETİN: ‘ASİT ORANIYLA OYNAYIP MALİYETİ DÜŞÜRÜYORUZ’

“Yaklaşık 100 ortağı olan bir birliğiz. Aydın bölgesinde üretim yapıyoruz. Topladığımız zeytinyağlarının asit oranları ile oynayarak maliyeti düşürüyoruz. Ayrıca aracısız üretim yaptığımız için çok fazla fiyat yükselmiyor. Dünyada zeytinyağı fiyatları arttı diyorlar ama daha sonra da geriledi. Diğer firmalar gerilememiş gibi satış yapıyor. Biz ucuz değiliz, onlar pahalıya satıyor. İlgili bakanlıklardan tüm izinlerimiz ve belgelerimiz var. Kayıtlı üretim yapıyoruz. Biz ürünlerimizin arkasındayız.”

BİLGİ NOTU: ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) son raporuna göre eylül ayında zeytinyağı fiyatı ton başına 8 bin 900 dolara yükseldi. Ayrıca kuraklık yüzünden dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi olan İspanya’nın üretimi 1.3 milyon tondan 610 bin tona geriledi. Türkiye’nin ihracattaki kısıtlama kararının da Avrupa pazarı için etkili olacağı belirtiliyor.

(Emre Eser- Hürriyet)