Zeytin ağacı kurak yazda strese girdi, yağ verimi düştü

Bu yıl Türkiye'de zeytin ve zeytinyağı üretimi, Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün raporlarına göre son 54 yılın en sıcak yaz mevsimi nedeniyle ciddi oranda kalite ve verim kaybına uğradı. UZZK üyesi ve rekolte tespit komisyonunda görevli Antalya Ticaret Borsası'nda zeytinden sorumlu meslek komitesi üyesi Zafer Tan, aşırı sıcakların hem zeytin hem de zeytinyağı verim ve kalitesini olumsuz etkilediğini açıkladı. Zafer Tan, UZZK 2024-2025 üretim sezonu verilerine göre toplam 475 bin ton zeytinyağı üretimiyle de Türkiye'nin dünyada 4’üncü sırada olduğunu dile getirdi.

ZEYTİN ÇEKİRDEĞİ İRİLİĞİ OLUŞMADI

Bu sezon zeytin üretimindeki en önemli sorunun aşırı sıcak geçen yaz ayları olduğuna dikkat çeken Zafer Tan, “Zeytin ağaçlarımız baharda çiçek açtı, meyveyi gösterdi. Ama yaz ayları havalar aşırı sıcak, kurak ve susuz geçti. Önceki yıllarda geceleri 30 derece, gündüz 40 derece ve nem vardı. Bitki bu nemle beslenirdi. Ancak bu sezon yaz ayları gece de 40, gündüz de 40 derece yaşandı. Temmuz ve ağustos ayları, zeytin çekirdeğinin iriliğini sağlayıp, oturduğu dönemdir. Kuraklığa bağlı sulanamayan arazilerdeki zeytinlerin çekirdekleri büyümedi, iriliği sağlanamadı" dedi.

AĞAÇLAR STRESE GİRDİ

Çekirdek iriliği sağlanamadığı sürece zeytinyağı verimi alınamayacağına vurgu yapan Tan, “Kıraç bölgelerde özellikle zeytin çekirdekleri büyümedi, meyveler buruştu. Ayrıca özellikle Akdeniz'de halkalı leke dediğimiz yapraktaki mantarın meyveye sıçraması, sebze seralarında kullanılan zirai ilaçların zeytin ağaçlarında kullanılması, aşırı sıcaklar nedeniyle çoğalan zeytin sineği gibi ciddi sorunlar yaşandı. Tüm bu sebeplerle zeytin ağaçları strese girdi. Çekirdekleri büyümedi, gelişmedi, meyveyi de büyütemedi. Bu yüzden yağ verimi ve yağ kalitesi düştü" diye konuştu.

4,3 KİLODAN 6 KİLOYA ÇIKTI

Zeytin çekirdek ve meyvesinde gelişim olmamasına bağlı zeytinyağı verim ve kalitesinin de etkilendiğini anlatan Tan, “Türkiye ortalaması önceki yıllarda 4,3 kilo zeytin meyvesinden 1 kilo yağ çıkardı. Bu sezon 6 kilo zeytinden 1 kilo yağ elde edildi. Bu oran bazı bölgelerde 6 kilonun da üzerinde. Ayrıca bu yıl bazı üreticiler 'kuraklık var' dedi ve yağmuru bekledi. Yağmurdan sonra daha iyi olacağını düşündü. Yağmurdan sonra meyve şişer ama aralık sonuna doğru kurtlanmaya başladı ve bu da yağ kalitesi etkiledi" dedi.

YAĞ FİYATLARI YARIDAN FAZLA DÜŞTÜ

Bu yıl dünyada da yağ fiyatlarının aşırı sıcakların olumsuz etkilerine bağlı düşüş yaşadığını açıklayan Tan, “İspanya borsasında bugün itibarıyla geçen sene 9,9 avro olan sızma bu yıl 4,5 avro. Geçen sene 8 avro olan yemeklik zeytinyağı bu yıl 3,3 avro. Zeytinyağı piyasası çöküşe geçti. Türkiye'de en iyi zeytinyağının dökme fiyatı 160 TL, eskiden 200 TL'nin altında değildi. Yemekli yağ fiyatı ise 130 TL. Bu yağların piyasada halka satışları da 250-300 TL arasında değişiyor. Ama çiftçi elindeki ürünü eve götürdü. Şu anda evde depoluyor ve satmıyor. Birim fiyatın yükselmesi umudu var" diye konuştu. 

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)