Merkez Bankası’nın Aralık ayı Ödemeler Dengesi geçici verilerine göre 2010 yılında yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’deki doğrudan yatırımları yüzde 0.2 oranında artışla 6 milyar 250 milyon dolardan 6 milyar 260 milyon dolara yükseldi. Bu dönemde yurtiçindeki yerleşiklerin yurtdışındaki doğrudan yatırımları ise bir önceki yıla göre yüzde 10.8 azalışla 2 milyar 40 milyon dolardan 1 milyar 820 milyon dolar düzeyine geriledi. Böylece yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçindeki doğrudan yatırımları çerçevesinde 2010 yılında giriş yapan kaynağın 3’te 1’i büyüklüğünde yerli sermaye, yurtdışına doğrudan yatırım için gitti. 2003 yılından bu yana doğrudan yatırım için Türkiye’ye giriş yapan yabancı sermaye 74 milyar 454 milyon dolar olurken, bu dönemde yurtdışına yatırım için giden yerli sermaye 12 milyar 782 milyon dolara ulaştı. 2010 yılında yurtdışına göç eden yerli sermayenin yaklaşık 150 milyon dolarlık bölümü son dönemde halkın diktatörlüklere karşı ayaklandığı, şiddet olaylarının yayıldığı bölgelerdeki ülkelere yöneldiği belirlendi. 2010 yılında Mısır’a doğrudan yatırım için giden yerli sermaye 18 milyon dolar düzeyindeyken, Libya’ya 10 milyon doların doğrudan yatırım için gittiği görüldü. 2009 yılında yurtiçi yerleşiklerin doğrudan yatırım olarak 1 milyon dolarlık sermaye göçü gerçekleştirdiği Tunus’a 2010 yılında doğrudan yatırım için sermaye göçü yaşanmazken, tankların muhalifler üzerine yürüdüğü Bahreyn’e 116 milyon dolarlık yerli sermaye doğrudan yatırım için gitti. 2009 yılında 2’şer milyon dolarlık Türk sermayesini çeken Ürdün ile Cezayir’e yönelik olarak, 2010 yılında doğrudan yatırım için çıkış yapan yerli sermaye olmadı. Protesto gösterilerine sahne olan Arnavutluk'a ise Türkiye'den 2010 yılında doğrudan yatırım için çıkış yapan sermaye 3 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
-AVRUPA’YA GİDEN YERLİ SERMAYE YÜZDE 18.6 AZALDI-
2010 yılında krizin bu ülkelerde yarattığı tahribatın etkisiyle Avrupa ülkelerine giden yerli sermaye azalırken, Yakın ve Uzakdoğu ülkelerine, özellikle de Körfez ülkelerine yönelik sermaye göçü arttı. 2010 yılında bir önceki yıla göre Avrupa ülkelerine doğrudan yatırım için giden yerli sermaye yüzde 18.6 azalışla 1 milyar 251 milyon dolar oldu. Bu dönemde EFTA ülkeleri 42 milyon dolar, diğer Avrupa ülkeleri 284 milyon dolar Türk sermayesi çekti. Hollanda’nın 699 milyon dolarlık Türk sermayesine ev sahipliği yaptığı bu dönemde Almanya’ya 68 milyon dolar, Diğer Avrupa ülkeleri grubunda yer verilen Bosna Hersek’e 61 milyon dolar yerli sermaye göç etti. 2010’da Lüksemburg 46 milyon dolarlık, EFTA ülkesi İsviçre 37 milyon dolarlık Türk sermayesini doğrudan yatırım amacıyla ülkesine çekti. 2010 yılında doğrudan yatırım için Rusya’ya yönelen yerli sermaye ise 74 milyon dolar oldu.
-KÖRFEZ ÜLKELERİNE SERMAYE GÖÇÜ YÜZDE 125.8 ARTTI-
2010 yılında Afrika kıtasına yönelen doğrudan yatırım 2009 yılına göre yüzde 13.9 artışla 41 milyon dolara ulaşırken, Asya kıtasına yönelen yerli sermaye yüzde 19.3 oranında artışla 470 milyon dolara ulaştı. 2010’da Yakın ve Ortadoğu ülkelerine doğrudan yatırım için yönelen Türk sermayesi bir önceki yıla göre yüzde 29.4 artışla 401 milyon doları buldu.
Yakın ve Ortadoğu ülkeleri grubunda Azerbaycan, Gürcistan, Lübnan, Suriye ve Ürdün’ün de aralarında bulunduğu “Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkelerine” doğrudan yatırım için giden Türk sermayesi bir önceki yıla göre yüzde 1.2 artışla 248 milyon dolar olurken, Azerbaycan 217 milyon dolarlık Türk sermayesine ev sahipliği yaptı. Azerbaycan, bu gerçekleşmeyle Hollanda’dan sonra Türkiye’den yatırım için en çok Türk sermayesini çeken ikinci ülke oldu. Anılan dönemde Körfez ülkelerine giden Türk yatırımlarında yüzde 125.8’lik artış yaşandı. 2010 yılında doğrudan yatırım için Körfez ülkesine giden Türk sermayesi 140 milyon doları buldu.
-AZERBAYCAN’A 8 YILDA 2.65 MİLYAR DOLAR TÜRK SERMAYESİ GÖÇ ETTİ-
2003 yılından 2010 sonuna kadar olan 8 yıllık dönemde doğrudan yatırım olarak yurtdışına yönelen 12 milyar 782 milyon dolarlık yerli sermayenin 7 milyar 868 milyon dolarlık bölümü Avrupa ülkelerine, 399 milyon doları Afrika ülkelerine, 924 milyon doları Amerika ülkelerine, 3 milyar 553 milyon doları Asya ülkelerine gitti. Bu dönemde 2 milyar 650 milyon dolarlık Türk sermayesini doğrudan yatırım olarak çeken Azerbaycan ilk sırada yer alırken, onu 2 milyar 496 milyon dolarlık doğrudan yatırımla Hollanda, 1 milyar 80 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 77 milyon dolarla Malta izledi. Yakın ve Ortadoğu ülkeleri 2002 yılından bu yana 3 milyar 189 milyon dolarlık Türk sermayesini doğrudan yatırım olarak çekti.
-YERLİ SERMAYE GÖÇÜ’NUN YÜZDE 57.4’Ü HİZMETLER SEKTÖRÜNDE-
2010 yılında yurtdışına doğrudan yatırım için giden 1.8 milyar dolarlık yerli sermayenin 1 milyar 44 milyon dolarlık bölümü hizmetler sektörü yatırımlarına yöneldi. Bunun 494 milyon dolarlık bölümünü mali aracı kuruluşlar, 168 milyon dolarını ulaştırma ve depolama, 161 milyon dolarını inşaat, 122 milyon dolarını gayrimenkul kiralama sektörleri çekti. Anılan dönemde sanayi sektörü yatırımları için yurtdışına giden yerli sermaye miktarı 722 milyon dolara ulaştı. Yurtdışında yapılan sanayi yatırımları içinde en büyük payı, 437 milyon dolarla imalat sektörü yatırımları aldı. Madencilik ve taşocakçılığı için 233 milyon dolar, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi için 52 milyon dolar yerli sermaye çıkışı oldu. Tarım sektörü yatırımları ise bu dönemde 3 milyon dolardan 54 milyon dolara yükseldi.
-8 YILDA YURTDIŞINA SANAYİ YATIRIMI İÇİN 6.6 MİLYAR DOLARLIK SERMAYE GÖÇ ETTİ-
2003-2010 yılları arasında 12.8 milyar dolarlık Türk sermayesinin yurtdışında yaptığı yatırımlar ana sektörler itibariyle incelendiğinde 6 milyar 630 milyon dolarının sanayi yatırımlarına, 6 milyar 83 milyon dolarının ise hizmetler sektörü yatırımlarına yöneldiği belirlendi. Anılan dönemde yurt dışında 69 milyon dolarlık tarım yatırımı yapıldı.
Sanayi yatırımları alt grupları incelendiğinde en büyük payı toplam 4 milyar 91 milyon dolarlık doğrudan sermaye göçüyle imalat sanayi aldı. Madencilik ve taşocakçılığı yatırımı için bu dönemde 2 milyar 443 milyon dolarlık yerli sermaye yurtdışına giderken, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi alanında 96 milyon dolar tutarında Türk sermayesi yatırım için yurtdışını seçti.
Yıllar itibariyle sermaye göçü (Milyon dolar)
2003 486
2004 815
2005 1.065
2006 1.677
2007 2.275
2008 2.604
2009 2.040
2010 1.820
2003-2010 12.782
Hakkımızda
Iletisim
Facebook
Twitter
Google+
RSS
Sitene
Ekle
Günün
Haberleri