Diz ameliyatına girdi, başka bir dil konuşarak uyandı

Futbol oynarken sakatlandığı için basit bir diz ameliyatına giren genç, uyanınca herkesi şaşkına uğrattı. Ameliyat başarılı geçerken, çocuk şaşırtıcı bir şekilde uyandığında Amerikan aksanıyla İngilizce konuşuyordu ve Utah'ta olduğunu iddia ediyordu.

Bu olaydan önce sadece okulda ders sırasında İngilizce konuşuyordu, ancak ameliyattan sonra artık ana dilini konuşamıyor ve anlayamıyordu. Ayrıca ebeveynlerini de tanıyamıyordu.

KENDİ DİLİNİ KONUŞAMIYOR, ANLAYAMIYORDU

Vaka raporuna göre, gencin psikiyatrik semptom öyküsü ve yaşadıklarını açıklayabilecek ilgili bir tıbbi aile öyküsü yoktu. Sağlık personeli ameliyattan sonra saatlerce hastayı tek kelime Hollandaca konuşturamayınca psikiyatrik konsültasyon istedi ancak doktorlar bu ani duruma bir cevap bulamadı.

Genç, uyandıktan yaklaşık 18 saat sonra tekrar Hollandaca anlamaya başladı ancak sadece İngilizce iletişim kurmaya devam etti. Hollandaca konuşma yeteneği ancak ertesi gün arkadaşlarının ziyaretinden sonra yavaş yavaş geri gelmeye başladı.

Genç, ameliyattan üç gün sonra eve gönderildi. Doktorlar da çocuğun durumuna bir cevap bulmak için tıp literatürünü taramaya başladılar ve geçici olarak Yabancı Dil Sendromu geliştirdiğini keşfettiler.

Yabancı Dil Sendromu (FLS) ve Yabancı Aksan Sendromu (FAS) bireylerin ana dillerinden uzaklaşarak bir süreliğine ikinci bir dile sabitlendikleri nadir bir nörolojik durum olarak tanımlanıyor. Bu durum aynı zamanda hastanın yabancı gibi duyulan bir aksan geliştirmesine de neden olabiliyor ancak aslında farklı bir dil konuşmuyor oluyor.

FAS ve FLS konuşma hızınızı, ses perdesini, tonunu, artikülasyonunu, ses seviyesini ve hecelerin vurgulanmasını etkileyebiliyor ve ciddi kafa travması, felç, beyin tümörleri ve beyin kanamasından kaynaklanabiliyor.

FAS ve FLS, beynin Broca bölgesi adı verilen konuşma merkezinin hasar görmesi sonucu da gelişebiliyor. Ön lobda bulunan bu alan, kişinin fikirlerini ifade etme ve kelimeleri sözlü ve yazılı dilde doğru bir şekilde kullanma yeteneği için çok önemlidir.

1907’DEN BU YANA DOĞRULANMIŞ 100 VAKA VAR

1907'de Fransız nörolog Pierre Marie tarafından keşfedilmesinden bu yana, kayıtlarda sadece yaklaşık 100 doğrulanmış FLS ve FAS vakası bulunuyor. Bu durumları teşhis etmek için genellikle detaylı fiziksel ve zihinsel sağlık muayeneleri yapılıyor.

Hollandalı gence her ikisi de yapıldı. Tipik vakaların aksine, genç konuştuğunun farkında olduğunu ve İngilizceyi ancak ameliyattan sonra anlayabildiğini açıkladı.

Ancak birkaç hafta içinde tamamen iyileşmeyi başardı.

Doktorlar raporda şunları söyledi: “Buna ek olarak, ebeveynlerini tanıyamadığını ve ABD'de olduğuna inandığını hatırladı.”

Nörolog, gencin tam nörolojik muayenesinde herhangi bir anormallik olmadığını bildirdi. Nörolog daha ileri teşhis için herhangi bir endikasyon görmedi; bu nedenle olayın yakınında herhangi bir elektroensefalogram (EEG), nörogörüntüleme veya nöropsikolojik inceleme yapılmadı ve hasta bir gün sonra taburcu edildi.

ÜÇ HAFTA SONRA HİÇBİR ŞEYİ KALMAMIŞTI

Doktor, “Hastaneden taburcu olduktan üç hafta sonra psikiyatri polikliniğindeki bir takip randevusunda, Hollandaca dilini kullanmakta hiçbir zorluk yaşamadığını bildirdi. Ayrıca, başka hiçbir nörolojik şikâyeti örneğin, duyularıyla ilgili şikayetleri yoktu. Ruh halinde herhangi bir değişiklik olmadı, anksiyete belirtisi göstermedi ve uykusu bozulmadı. Üç takip randevusunda yani taburcu olduktan iki ay, beş ay ve 10 ay sonra, bu semptomlar kademeli olarak iyileşiyordu ve yeni semptomlar rapor edilmedi veya gözlemlenmedi” dedi.

BİR ERGENDE GÖRÜLEN İLK VAKA OLABİLİR

Uzmanlar ayrıca FLS'nin çocuklarda nadiren görüldüğünü ve bir ergende FLS vakasını resmi olarak belgeleyen ilk vaka olduklarından şüphelendiklerini belirttiler. Toplamda, bu gencinkine benzer sekiz FLS vakası rapor edildi.

Hollandalı genç şu anda normal bir hayat sürerken, doktorlar anestezi altında diz ameliyatı geçirirken nasıl nörolojik bir durum geliştirdiğini anlamak için 'hala öğrenilecek çok şey olduğunu ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu' iddia ediyorlar.

ANESTEZİ İLETİŞİM KURMA BECERİSİNDE AKSAMALARA NEDEN OLUYOR

Journal of Oral and Maxillofacial Surgery'de yayınlanan 2024 tarihli bir çalışma, anestezinin beynin iletişim kurma becerisinde aksamalara neden olarak FLS'nin gelişmesine yol açabileceğini öne sürüyor.

Anestezinin beynin ana merkezlerini kapattığı, korteks içindeki iletişimi durdurduğu ve böylece bir bilinçsizlik durumu yarattığı düşünülüyor.

Mekanizma tam olarak anlaşılamamış olsa da bazı uzmanlar uzun süren anestezinin hastalarda kafa karışıklığı ve yönelim bozukluğu hissi yaratabileceğine inanıyor. Bu da daha sonra konuşma veya anlama güçlüğü olarak ortaya çıkabiliyor.

(Hürriyet- Selin Irmak Kaçmaz)