Memorial Antalya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Aşkın Güra Nemlioğlu, çocuklarda demir eksikliğine bağlı kansızlık ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Erken doğan bebeklerde demir depoları yetersiz kalıyor
Yenidoğanın vücudundaki toplam demir miktarının kilo başına 75 mg olduğunu söyleyen Uz. Dr. Nemlioğlu, “Zamanında doğan bebeklerdeki demir miktarı ilk 5-6 ay için yeterli düzeydeyken, bebeğin ağırlığı doğumdakinin iki katına çıktığında, bu depolar tükenmektedir. Öte yandan bebeklerde; erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve doğum öncesi kanamalar nedeniyle kandaki hemoglobin değeri ve demir depoları azalır. Zaten yetersiz olan demir depoları daha da erken dönemde tükeneceğinden; bu bebeklerin beslenmesinde demir büyük önem kazanır” dedi.
Beslenme hataları demir eksikliğine yol açabilir
Süt çocuklarında demir eksikliği riskini artıran durumlar arasında beslenme hatalarına dikkat çeken Uz. Dr. Nemlioğlu sözlerine şöyle devam etti; “İnek sütüne erken başlamak, çay tüketimi, beslenmede yetersiz C vitamini ve et alımı, ek gıdalar olmadan sadece anne sütüyle beslenmenin altı aydan uzun sürmesi henüz süt çağında olan çocuklarda demir eksikliği anemisi oluşmasına yol açar. Anne sütü önemli bir demir kaynağıdır. Anne sütünde bulunan demirin yarısı emilirken, inek sütünde bulunan demirin sadece %10 emilmektedir. Bu nedenle, ek gıdaların alındığı dönemde bebeğe çok fazla inek sütü vermek, 6. aydan 2 yaşına kadar görülen kansızlığın başlıca nedenleri arasındadır.”
Demir eksikliği zeka gelişimini olumsuz etkiler
Uz. Dr. Nemlioğlu demir eksikliğinin kansızlık haricinde bulgular da verdiğini belirterek “Demir eksikliği çocukların hücre işlevlerinden, büyümesine, davranışlarına, fiziksel kapasitesine, sindirim sistemine, hatta deri yapısına kadar yansır. Süt çocuklarında görülen demir eksikliği anemisi zeka gelişimini olumsuz etkilenmekte; anneye aşırı düşkünlük, çekingenlik ve korkuyla kendini göstermektedir. Öte yandan, demir eksikliğine bağlı kansızlığının en sık rastlanan belirtileri; soluk ten, huzursuzluk, iştahsızlık ve çarpıntıdır. Ayırıcı tanıyla demir eksikliğini tespit etmek için, bu tür belirtiler görüldüğünde doktora başvurulmalıdır.” diye konuştu.
Tedavide doğru planlanma çok önemli
Kansızlık görülen çocuklara yapılan demir takviyesinde, tedaviye alınan yanıtın değişiklik gösterebileceğini ifade eden Uz. Dr. Nemlioğlu, “ Tedavide alınması gereken günlük dozun doğru şekilde planlanması, demir emiliminin daha iyi olmasını sağlarken; kabızlık ve karın ağrısı gibi yan etkileri de en aza indirmeye yardımcı olur. Demir emiliminde ciddi bozukluklar varsa tedavi enjeksiyon yöntemiyle de yapılabilir.
İlk 6 ay sadece anne sütüyle beslenmeli
Süt çocuklarında ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenmenin önemini vurgulayan Uz. Dr. Nemlioğlu; “Ek besinlere geçildiğinde demirden zengin olan besinler tercih edilmelidir. Özellikle kırmızı ve beyaz et, yumurtanın sarısı, yeşil yapraklı sebzeler ve baklagiller demir ihtiyacını karşılamak için doğru besinlerdir. Bu gıdaların beraberinde C vitamininden zengin besinlere yer verilmesi, demir emilimini kolaylaştıracaktır. Bu sırada, mecbur kalınmadıkça, ilk 12 ay inek sütü verilmemesi önerilir. Tüm bu tedavi ve beslenme düzenlemelerine karşın çocukta iştahsızlık ve kilo artışında yetersizlik görülüyorsa, mutlaka doktora başvurulmalıdır. Özellikle prematüre veya düşük kiloda doğan bebekler için, koruyucu önlemlerin yanı sıra; çok erken dönemlerden itibaren demir tedavilerinin düzenlenmesi gerektiği unutulmamalıdır.” şeklinde konuştu.