Yamyam balık, balıkçıların kabusu oldu

Kıyıda hazırlıklarını sürdüren balıkçılar, Akdeniz'de yoğun şekilde görülen istilacı türlerden 'balon balığı'nın dişleriyle ağları parçaladığını, avlarını ve teknelerini yediğini belirterek, "Yamyam balık kâbusumuz oldu" dedi.

1 Eylül'de başlayacak avlanma sezonu için balıkçılar gece yarısı denize açılacak. Antalyalı balıkçılar ise balık boyları yeterince büyümediği için 15 Eylül'de 'rast gele' diyerek av sezonuna başlayacak. Antalya Balıkçı Barınağı'nda sezon için ağlarını onarıp teknelerin son bakımlarını yapan balıkçılar, sezon öncesi Kızıldeniz'den Akdeniz'e inen balon balığı endişesi yaşıyor. Küresel ısınmaya bağlı su sıcaklığının artmasıyla hem Atlas Okyanusu'ndan hem de Kızıldeniz'den yaşanan egzotik göçler nedeniyle pek çok istilacı tür artık Akdeniz'de yaşıyor. Bu türler içinde 'balon balığı' ise adeta balıkçıların kâbusu haline geldi. Türkiye kıyılarında önce İskenderun'da ardından Antalya Körfezi'nde ortaya çıkan balon balığı, avcılığı ciddi şekilde etkiliyor.

BALON BALIĞI TEHDİT EDİYOR

Antalya Körfezi'nde deniz suyu sıcaklığının yükselmesinin balık popülasyonunu etkilediğini belirten İlhan Kaptan 2 adlı teknenin 43 yıllık kaptanı İlhan Kaya, balık sezonu için hazırlıklarını sürdürdüklerini söyledi. Teknenin bakımını bitirdiğini, ağların onarımının ise sürdüğünü kaydeden Kaya, Antalya Körfezi'nde istavrit, kuzu, kefal, sarıkanat ve benekli palamut balık türlerini avladıklarını, sezonun iyi geçmesini umduklarını söyledi. Son yıllarda sıcak denizlerden Antalya Körfezi'ne gelen balon balığının balıkçıları ve deniz yaşamını tehdit ettiğini kaydeden Kaya, "Antalyalı balıkçıların önünde büyük bir sorun. 6-7 yıldır denizimiz balon balığı işgali altında. Her geçen gün büyüyen bir popülasyon. Önüne geçilemez bir hal aldı" dedi.

TEKNEYİ BİLE YİYOR

Balon balığının ağları dişleriyle parçalayıp yediğini, avladıkları balıklara zarar verdiğini belirten İlhan Kaya, "Antalya Körfezi'nde balıkçılığı bitiriyor. Dişleri bir tenekeyi bile kesiyor. Yavru balıkları yiyen bir tür. Bir anda ortaya çıktı. Geçmişte 150-200 sandık istavrit tutardık. Şimdi o günleri arıyoruz" dedi.

BALON BALIĞININ AVLANMASI TEŞVİK EDİLMELİ

Balon balığının avlanması için balıkçıların bir şekilde teşvik edilmesi gerektiğini belirten Kaya, "Eğer devlet balon balığı avı için teşvik verirse, bazı balıkçılar sırf işe yönelir. Ona göre olta hazırlar, gerekirse telden yapar ve balığı tutar. Fakat böyle giderse Antalya Körfezi'nde balon balığından başka balık kalmayacak. Çünkü yavruları yiyor ve denize büyük zarar veriyor. Balon balığının deniz yaşamına yönelik tehdidi geri dönülemeyecek boyuta ulaştı" diye konuştu.

BALON BALIKLARINI YAMYAM'A BENZETTİ

Teknesinin son hazırlıklarını yapan balıkçı Ruhi Civelek de balon balığı için 'Yamyam' benzetmesi yaptı. Civelek, "Büyük, küçük ne varsa yiyor. Tam bir yamyam. Balıkçılar için çok tehlikeli bir balık türü" dedi.

BALON BALIĞINDAN NASIL FAYDALANIRIZ SORUSUNA CEVAP BULUNMALI

Akdeniz Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu ise Antalya Körfezi'ndeki balon balığı popülasyonunun arttığını gözlemediklerini, 7 tür balon balığı tespit ettiklerini kaydetti. Balon balığı için yapılabilecek çok fazla bir şey olmadığını belirten Prof. Dr. Gökoğlu, oltaları koparan, ağları yırtan, balık yavrularını yiyerek diğer tüm popülasyonlara zarar veren bir tür olduğunu anlattı. Prof. Dr. Gökoğlu, "Balon balıkları üzerinde yapılan araştırmalar balon balıklarının tetrodoksin (TTX) adı verilen bir nörotoksin içerdiğini göstermiştir. TTX güçlü denizel kaynaklı organik bir zehirdir. Bu nedenle balon balıklarının yenilmesi tavsiye edilmiyor. Fakat bu balığı nasıl değerlendiririz sorusuna cevap bulduğumuzda büyüyen balon balığı nüfusunun önüne geçilecektir" dedi.

Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu şu an da Antalya Köfezi'nde ise 61 istilacı türün olduğunu, balıkçıların avlarında yüzde 30-35 oranında Kızıldeniz orijinli balık yakaladığını kaydetti.

AKDENİZ'İ İSTİLA EDEN KIZILDENİZ KÖKENLİ 61 TÜRÜN İSİMLERİ

İklim değişikliği nedeniyle Kızıldeniz'den Akdeniz'e geçen 61 balık türü ise şunlar: "Etremeus golani (Japon hamsisi, Yuvarlak sardalya), Dussumieria elopsoides (Yağ sardalyası, Sivriburun sardalya), Herklotsichthys punctatus, Saurida undosquamis (Lokum balığı, Iskarmoz balığı), Hippocampus fuscus (Denizatı), Sargocentrum rubrum (Naylon balığı, asker balığı), Stephanolepis diaspros (Domuz balığı), Lagocephalus seceleratus (Balon balığı), Lagocephalus spadiceus (Balon balığı Atlantik- Pasifik), Lagocephalus lagocephalus (Balon balığı), Lagocephalus suezensis (Süveyş balon balığı), Lagocephalus guentheri (Balon balığı), Torquigener flavimaculosus (Balon balığı), Tylerius spinosissimus (Balon balığı), Ostracion cubicus (Kutu balığı), Apogon smithii (Kardinal balığı), Apogon queketti (Kardinal balığı), Apogon nigripinnus (Kardinal balığı), Apogon fasciatus (Kardinal balığı), Cheilodipterus novemstriatus (Kardinal balığı), Pteragogus pelycus (Lapin balığı), Callionymus filamentosus, Sphyraena chrysotaenia (Baracuda), Sphyraena flavicauda (Baracuda), Cynoglossus sinusarabici (Dil balığı), Heniochus intermedius (Kelebek balığı), Nemipterus randalli (Kılkuyruk mercan), Priacanthus sagittarius (Mandagöz balığı), Fistularia commersoni (Külah balığı), Hemiramphus far (Çomak balığı, didekli), Parexocoetus mento, Plates quadrilineatus, Alepes djedaba (Sarı tral), Leiognathus klunzingeri (Ekşi balığı), Sillago suezensis, Upeneus pori (Kum barbunu), Upeneus moluccensis (Nil barbunu, Paşa pantalonu), Parupeneus forsskali, Pempheris vanicolensis (Mağara balığı), Siganus rivulatus (Beyaz sokar), Siganus luridus (Esmer sokar), Scomberomorus commerson (Ceylan palamudu), Oxyurichthys petersi (Gobid), Vanderhorstia mertensi (Gobid), Scarus ghobban (Papağan balığı), Pamadasys stridens (Çizgili gırt gırt), Atherinomorus lacunosus (Gümüş balığı, aterina), Champsodon nudivittis (Timsah balığı), Champsodon vorax (Timsah balığı), Champsodon capensis (Timsah balığı), Petroscirtes ancylodon (Bilenid), Chanos chanos (Süt balığı) Monotaxis grandoculis, Epinephelus coioides (Portakla benekli lagos), Pterois miles (Aslan balığı), Pterois volitans (Aslan balığı),Decapterus russelli (İstavrit), Syllophopsis sechellensis (Şeysel balığı), Stolephorus insularis (Hamsi), Remora australis, Trachurus declivis (İstavrit)"

İbrahim LALELİ/ANTALYA, (DHA)