Uzmanlar uyarıyor: Yaylalara mola vererek çıkın

Karadeniz Bölgesi, doğa tatilini tercih edenlerle doldu. Pandemi döneminde uzun süre evde kalan ve yaz sıcaklarından kaçıp, bölgeye gelen tatilciler; yaylalar, milli parklar ve şelalelerde serinliyor, doğa yürüyüşü yapıyor, yöresel lezzetlerin tadına bakıyor. Yaz aylarında konaklama tesislerinde yüzde 100 doluluk oranlarına ulaşılırken, uzmanlar ise yaylalarda vakit geçirmek isteyenleri uyarıyor.

'BİRDEN YÜKSEK RAKIMA ÇIKMAK TEHLİKELİ'

KTÜ Kardiyoloji Bölümü Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Merih Kutlu, "Deniz seviyesinden daha yükseklere çıkıldıkça yani yüksek rakıma çıkıldıkça havanın sıcaklığı azalıyor, havanın nemi azalıyor, atmosfer basıncı azalıyor ve oksijen oranı azalıyor. Zaten yüksek rakımda ortaya çıkan problemler veya şikayetler de bu oksijen azlığıyla alakalı olarak meydana geliyor. Birden yüksek rakıma çıkmak tehlikeli. Yani yüksek rakıma alışkın olmayan, deniz seviyesinde yaşamaya alışkın olan insanlar birden yüksek rakıma çıktıklarında göğüste sıkışma hissi, baş dönmesi, nefes darlığı, sık nefes alıp verme, çarpıntı gibi şikayetlerle karşılaşabiliyorlar. Çünkü yüksek rakıma uyum sağlaması için vücuda zaman vermiyorlar" diye konuştu.

'KADEMELİ ÇIKILMALI'

Vücut adaptasyonu için yüksek rakımlara kademeli çıkılması gerektiğini anlatan Prof. Dr. Kutlu, "Genellikle 1500 metre civarında önemli bir şikayet olmuyor ama çabuk yorulma meydana gelebiliyor. 2 bin 500 metrelerde oksijen oranı deniz seviyesinin yüzde 79'una indiği için hasta da sık ve derin nefes alıp vermeye başlıyor. Bu nedenle yüksek rakıma kademeli olarak çıkılırsa şikayetler azalır yani vücut buna adapte olabilir. Tecrübeli dağcılar bile belirli yüksekliklere çıkacakları zaman belirli metrelerde kamp kuruyorlar ve vücudun adapte olmasını sağlamaya çalışıyorlar. Yüksek rakıma kademeli olarak çıkılması oldukça önemli, yayla turizmi için. Burada da 2 bin metre, 2 bin 500 metrede oksijen basıncı deniz seviyesine göre çok düştüğü için kişiler zorlanabilir. Önerilen özellikle 2 bin 500 metreden sonra günlük 250 metre aralıklarla yüksek rakıma çıkılması ve hatta 1000 metre seviyesinde en azından 1 gece kalınıp, sonra yola devam edilmesi kişinin adaptasyonu için faydalı olabilir" dedi.

'DOKTOR KONTROLÜ' UYARISI

Özellikle kalp hastaları için önerilerde bulunan Prof. Dr. Kutlu, "Yüksek rakıma çıkacak olan hastaların doktor kontrolünden geçtikten sonra belki ilaç düzenlemesi gerekebilir, ilaç değişikliği gerekebilir veya yüksek rakıma çıkması sakıncalı olabilir. Doktor kontrolünden geçtikten sonra çıkmalarını öneriyorum. Yüksek rakıma çıkacağı zaman bir problem olduğunda, nasıl deniz seviyesine ineceğini mutlaka önceden planlanması gerekiyor ya da en yakın sağlık kuruluşunun nerede olduğunu bilmesi gerekiyor. En yakın sağlık kuruluşunun imkanlarının, şartlarının nasıl olduğu acil müdahalenin bu hastalara yapılıp yapılamayacağını mutlaka önceden belirleyip planlamasını ona göre yapması gerekir. Bu bence bütün önlemlerden daha önemli olabilir. Hayat kurtarıcı olabilir, diye düşünüyorum" diye konuştu.

Aleyna KESKİN/ TRABZON, (DHA)