Türkiye'nin yöresel değerleri Antalya'da buluşuyor

'Sizin oraların nesi meşhur' sloganıyla 4 gün sürecek ve 81 ilin katılımının beklendiği YÖREX'te Ankara Çubuk'un turşusu, Aydın'ın inciri, Çanakkale'nin Mevlevi tatlısı, Van'ın otlu peyniri ve kedisi, Denizli'nin horozu, Zonguldak'ın Elpek bezi, Finike portakalı, Amasya elması, Erzurum oltu taşı, Adana'nın kebabı ve şalgamı, Diyarbakır'ın örgü peyniri, Devrek bastonu, Şile bezi, Hereke halısı, Afyon mermeri, Eskişehir lüle taşı, Tokat basması gibi Türkiye'nin bütün renkleri buluşacak.
 
 Yöresel ürün zengini, Anadolu toprakları, 10 bin yıllık bu birikimi ve potansiyelini bir türlü harekete geçirip ekonomiye kazandıramıyor. Avrupa'da 1500'e yakın yöresel ürün koruma altına alınırken, Anadolu'da 183 ürün coğrafi işaret alarak korumaya alındı. Özellikle kırsal kalkınma ve yerinde istihdam için iyi bir fırsat olan yöresel ürünler, AB ülkelerinde 300 bin kişinin istihdam edilmesini sağlıyor. Antalya Ticaret Borsası'nın (ATB) başlattığı ve bu yıl 5'incisi düzenlenecek Yöresel ve Geleneksel Ürünler Fuarı, yöresel değerlerin farkındalığını artırmak için önemli bir organizasyon oldu.
 
 YÖRESEL ÜRÜNLER PROJESİ
 
 ATB ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, 10 bin yıllık geçmişe sahip Anadolu topraklarının yüzlerce medeniyete ev sahipliği yaptığını belirterek, "Medeniyetlerin hepsi bu eşsiz topraklarda kalıcı izler bırakmış. Bu izler, tarihin süzgecinden geçerek bizlere kadar ulaşmış. Türkiye'de kıyıda köşede kalmış binlerce yöresel ve geleneksel ürünümüz var, ancak bunların birçoğu maalesef kaybolmaya yüz tutmuş durumda" diye konuştu.

 
 BEŞİNCİSİ DÜZENLENECEK
 
 Yöresel ürünleri ekonomiye kazandırmak için 'Yöresel Ürünler Projesi'ni hayata geçirdiklerini hatırlatan Ali Çandır, proje kapsamında 2010 yılından başlayarak Yöresel ve Geleneksel Ürünler Fuarı'nı düzenlediklerini kaydetti. Antalya EXPO Center'de bu yıl beşincisi düzenlenecek YÖREX'e ilişkin Çandır, "Antalya'mız bir dünya kenti olma yolunda ilerlerken, istedik ki aynı zamanda Anadolu'muzun ve Trakya'mızın da bir buluşma ve toplanma noktası olsun" dedi.
 
 TÜRKİYE'NİN RENKLERİ BULUŞACAK
 
 Yöresel ve Geleneksel Ürünler Fuarı'nda Türkiye'nin bütün renklerinin buluşacağını kaydeden Ali Çandır, Ankara Çubuk'un turşusu, Aydın'ın inciri, Çanakkale'nin Mevlevi tatlısı, Van'ın otlu peyniri ve kedisi, Denizli'nin horozu, Zonguldak'ın Elpek bezi, Finike portakalı, Amasya elması, Erzurum oltu taşı, Adana'nın kebabı ve şalgamı, Diyarbakır'ın örgü peyniri, Devrek bastonu, Şile bezi, Hereke halısı, Afyon mermeri, Eskişehir lüle taşı, Tokat basması gibi el emeği göz nuru binlerce ürünün fuarda hem tanıtıldığını hem de büyük firmalarla iş bağlantıları sağlandığını kaydetti.
 
 YÖRESEL ÜRÜNLERE TİCARİ POTANSİYEL
 
 YÖREX'in temel amacının üretildiği veya yetiştirildiği yörenin adıyla bilinen her türlü gıda, tarım, el sanatı ve sanayi ürünlerinin ticari potansiyelini artırmak, bu yolla yerinde istihdam süreçlerine katkıda bulunmak, bu ürünleri satışa sunan işletmelerin önünü açmak ve kapasitelerini büyütmek olduğunu kaydeden Çandır, "Yöresel ürünleri bir fikri mülkiyet hakkı olarak kabul eden, hem üreticinin hem de tüketicinin korunmasını sağlayan 'Coğrafi İşaretler' koruma sisteminin yaygınlaştırılmasını ve etkin kullanılmasını sağlamak da en önemli hedefler arasında yer almaktadır" diye konuştu.

 
 YEREL ÜRETİM TEKNİKLERİ GÜN YÜZÜNE ÇIKIYOR
 
 Anadolu'nun kültürel değerlerinin bir araya geleceği YÖREX'te binlerce yıllık yerel üretim tekniklerinin de gün yüzüne çıkacağını anlatan Çandır, fuarın kadın istihdamı için de önemine dikkat çekti. 'Yerinde istihdam, güçlü yerel ekonomi' anlayışını benimsediklerini kaydeden Ali Çandır, "Gerçek zenginliğimiz; emek, zeka, gelenek ve çeşitlilik. Üretim kültürümüzü yeni nesillere aktarmak için, geleneksel el sanatlarını yaşatmak için YÖREX'te buluşuyoruz" dedi.
 
 HEDEF ULUSLARARASI
 
 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun fuarın uluslararası boyuta taşınması hedefini gösterdiğini belirten Ali Çandır, "Biz bu hedefe emin adımlarla ilerliyoruz. Yöresel ürünlerimizi başta Avrupa ülkeleri olmak üzere, dünyaya tanıtmak için çalışmalar yapıyoruz. Yöresel ürünler projemizin en önemli adımı bu olacak" diye konuştu.
 
 COĞRAFİ İŞARET YÖRESEL ÜRÜNÜN GÜVENCESİ
 
 ATB coğrafi işaret uzmanı Dr. Rana Demirer, coğrafi işaretin yöresel ürünlerin en önemli koruması olduğunu belirterek, coğrafi işarete konu malların dünya ticaretinde 50 milyar dolaklık ticaret hacmi bulunduğunu aktardı. Demirer, "Her geçen yıl bu hacim artmaktadır. Coğrafi işaret ile koruma altına alınmış yöresel ürünler, dünya ticaretinde hala çok yüksek bir gelişme potansiyelini bünyesinde barındırmaktadır" diye konuştu.
 
 AVRUPA DEĞERLERİNE SAHİP ÇIKIYOR
 
 Avrupa Birliği'nde yaklaşık 1500'e yakın yöresel ürünün koruma altında olduğunu, bu ürünlerin AB ülkeleri ve dünya genelinde satışından elde edilen gelirin 2005 yılında 48 milyar Euro'dan 2010 yılında 55 milyar Euro'ya çıktığını kaydeden Demirer, "Sırasıyla İtalya, Fransa, İspanya, Portekiz ve Yunanistan ilk beş sırayı almakta ve AB'nin coğrafi işaretli ürünler ticaretinin toplamında bu beş ülkenin yüzde 89'unu kapsamaktadır. Örneğin AB'de doğrudan bu alanda 300 bin kişi istihdam edilmekte, üretimin ortalama yüzde 30'u ihraç edilmektedir. Keza Brezilya da son 15 yılda bu alandaki ekili arazisini 1.3 kat, üretimini ise 10 kat artırmıştır" değerlendirmesinde bulundu.
 
 2 BİN 500 ÜRÜNDEN 183'Ü TESCİLLİ
 
 Dr. Rana Demirer, 1000 yıllık geçmişe sahip olan ve çok sayıda uygarlığı barındıran Anadolu topraklarının yöresel ürün bakımından çok zengin olduğunu dikkat çekerken, 2 bin 500 civarında coğrafi işaret alabilecek ürün bulunduğunu, ancak bunların tescil oranının çok düşük olduğunu kaydetti. Demirer, Türk Patent Enstitüsü verilerine göre, tarım-gıda ve el sanatları- canlı hayvan- doğal kaynak kökenli 183 coğrafi işaretli ürün bulunan Türkiye'de, başvuruda bulunan 222 yöresel ürünün de değerlendirme aşamasında olduğunu kaydetti. Potansiyele bakıldığında coğrafi işaretli ürün sayısının yetersizliğine dikkat çeken Rana Demirer, "Yöresel ürünlerin değerini bilmeli, onlara sahip çıkmalıyız" dedi.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)