Türkiye'nin ilk ticari kahve üretimi başlıyor

Türkiye'de ilk defa Gazipaşa'da bir üreticinin hobi amaçlı üretimini başardığı kahve meyvesiyle ilgili Antalya Valiliği öncülüğünce adım atıldı. Dünyada 10 milyon hektar alanda üretilen ve yıllık ticari hacmi 173 milyar doları aşan kahve meyvesinin Türkiye'de de ticari üretimiyle ilgili Antalya Valiliği öncülüğünde Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü (BATEM) ve Müstakil ve Sanayici İşadamları Derneği (MÜSİAD) arasında protokol imzalandı.

Antalya'da 'Akdeniz Bölgesinde Kahve Yetiştirme Olanakları Üzerinde Araştırmalar' adlı projenin tanıtım toplantısı ve imza protokolüne Antalya Valisi Münir Karaloğlu, MÜSİAD Antalya Şube Başkanı Boğaçhan Göksu, BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, Tarım ve Orman İl Müdür Vekili Gökhan Karaca ile kurumların teknik ekipleri katıldı.

TROPİK MEYVE ÜRETİMİNDE YENİ BİR TÜR DAHA

Antalya'da son dönemde tropik meyvelerle ilgili birçok gelişme sağlandığını anlatan Vali Münir Karaloğlu, şimdi başka bir tropik meyve olan kahve çekirdeği yetiştiriciliğiyle bir noktaya gelindiğini söyledi. 1950'li yıllardaki ilk denemelerin o günkü teknolojik koşullar, hatta Antalya'da belki hiç sera bile olmadığı için açık alanda yapıldığını ve ticari bulunmamış olduğunu dile getiren Karaloğlu, günümüzde iklim değişiklikleri ve teknolojik faktörler dikkate alındığında Antalya, Gazipaşa, Alanya, Manavgat gibi Akdeniz sahillerinde kahve çekirdeği yetiştirilebileceğini kaydetti.

10 SENE SONRA BELKİ KAHVE İTHALATI OLMAYACAK

Türkiye'nin 2018 rakamlarına göre 200 milyon dolar değerinde 60 bin ton kahve çekirdeği ithalatı olduğuna dikkat çeken Vali Münir Karaloğlu, “Biz Antalya'da, nasıl muzda 10 sene önceye göre bugünkü üretimimizle ithalatı engellediysek, 10 sene sonra da kahve çekirdeği ithalatının da belki bir kısmı, belki tamamını yerli üretimden sağlayabileceğimiz bir noktaya varabileceğimizi şimdiden görüyorum. Zaten BATEM'in bir tecrübesi var. Güçlü bir üniversitemiz ve Antalya'da çok güçlü tohumdan fideye, fidana çok güçlü bir özel sektörümüz var" dedi.

ÇİFTÇİ İÇİN YENİ BİR GELİR KAPISI

En uygun türler belirlendikten ve Antalya için adaptasyon süreçleri tamamlandıktan sonra özel sektörün de mutlaka fidan üretiminde işin içinde olması gerektiğini belirten Karaloğlu, “Antalya'da çiftçi için yeni bir gelir kapısı. Bizim en büyük amacımız ithalatı azaltmak, ihracatı artırmak. İthalatta ikame ürünler oluşturmak ve bu da ikame ürün oluşturmadır aynı zamanda. Onun için bu çalışmayı önemsiyorum. İnşallah önümüzdeki dönem Antalya'da ve Türkiye'de kahve çekirdeğinden daha çok söz edeceğimiz bir döneme bugünkü imzayla beraber gireceğiz" diye konuştu.

MUZ SERALARINDA BİRLİKTE YETİŞTİRİLEBİLİYOR

Hem BATEM, hem üniversitede bu işi yapabilecek yetişmiş teknik elemanlar olduğunu da kaydeden Karaloğlu, “Biz bu işi Antalya'da başarırız, zaten muzla beraber yetiştiriliyor olması, muz seralarının aynı zamanda kahve için de kullanılıyor olması, en büyük avantajımız. Yeni bir sera yapmaya gerek yok, muz bahçesi veya serasında aynı zamanda kahve de yetiştiririz. Belki dünyaya da yeni bir model buradan sunmuş oluruz" dedi.

MUZ-KAHVE KOMBİNASYON YAPILACAK

Projenin teknik sunumunda ise protokol kapsamında Gazipaşa'da açık ve örtü altı muz seralarında, BATEM'in Kayaburnu'ndaki arazisinde örtü altında ve açıkta, Akdeniz Üniversitesi'ne ait muz serası olmak üzere toplam 5 farklı deneme üretim bahçeleri oluşturulacağı açıklandı. Dünyada tüketimi en çok olan türlerin çekirdekleri getirilerek, tüp içinde çimlendirilerek fide ve fidana dönüştürülecek projede ilk fidelerin 2021 yılında dikimi planlanıyor. Kahve muz kombinasyonunun deneneceği deneme üretimlerde, dünyada da bilinen gölgeli veya yarı gölgeli daha kaliteli kahve meyvesi elde edilmesi amaçlanıyor. Muz seralarında üretimin, üretici açısından ayrı bir sera kurmayı gerektirmeyecek, hem muz, hem kahvenin birlikte üretileceği bir model oluşturulması hedefleniyor.

Mehmet ÇINAR/ANTALYA, (DHA)