Türkiye’de ev kiralarını düşüren ikili

Başta Antalya’da olmaz üzere büyükşehirle hızla yayılan Airbnb sistemi ev kiralarını artırmaya başladı. Ruslar’ın kendi vatandaşlarına günübirlik kiralama yapmak için yüksek fiyatlarla ev kiralamaları kiralara tavan yaptırdı. Bir Rus’un Konyaaltı’nda siteyi komple kiraladığı ortaya çıktı. Bu yöntemin, özellikle pansiyon ve küçük turizm işletmeleri açısından sektörde haksız rekabete yol açması ve günübirlik ev kiralayanların vergi kaçırdıkları iddiası tepkilere neden oldu.

Temmuz ayında ilk tepki,  turizmci Tolga Cömertoğlu’ndan geldi.

Sosyal medya hesabından bir paylaşım yapan Cömertoğlu bunu ilginç bir örnek vererek şöyle anlattı:

“Antalya’da yerleşik yabancılar aldıkları evleri, yabancı turistlere kiralamaya başladı. Otellerimizde konaklamış olan eski misafirlerimizin bazıları, bu evleri kiralayıp, geçmişten kalan kol bantlarıyla otellere giriyor ve tüm günlerini otelde geçirip, akşamları evlerine dönüyorlar.”

Hemen ardından, iş insanı ATSO Meclis Üyesi Ali Yılmaz devreye girdi. ATSO Meclisi’nde yaptığı konuşma ile konuyu güvenlik sorununa kadar getirdi.

Gün Haber, hem Cömertoğlu’nun, hem de Ali Yılmaz’ın açıklamalarını gündeme taşıdı.

Yılmaz, Antalya’da ağırlıklı olarak Rus’ların kendilerine ait veya kiraladıkları evleri, eşyalı olarak kendi vatandaşlarına günü birlik ya da haftalık kiraya vermelerinin ATSO üyesi turizmciler de rahatsızlık yarattığını söyledi.

Gün Haber Yazarı Dursun Gündoğdu da köşesinde bu konuyu işledi ve şunları yazdı:

“Hani Antalya’da ev kiraları falan arttı, memur şehre gelmiyor, olan da başka şehre tayinini istiyor diyoruz ya, işte mevzu asıl buraya dayanıyor.

Kulağıma gelen bilgiye göre, Antalya’da 30 bin ev Ruslar tarafından alınmış veya yüksek meblağlar karşılığı kiralanmış.

Ne yapıyorlar Ruslar bu evleri?..

Otel odası gibi allıyorlar, pulluyorlar, dayalı döşeli günübirlik veya haftalık kendi vatandaşlarına kiralıyorlar.

Valisi, bakanı, havalimanı rakamlarına bakıp turist çetelesi tutuyorlar ya, o listedeki turistlerin bir bölümü otel yerine işte bu evlere gidiyorlar.

Turizmde rekor kırıyoruz ama Temmuz’da bazı otellerin doluluk oranının yüzde 50’lerde, yüzde 60’larda kalmasının nedeni işte bu…

Kaydı, kuydu var mı bu yeni düzenin...

Yok…

Evlerde konaklayanın polise kimlik bildirimi yapılıyor mu?..

Sanmıyorum.

Bakın ne diyor Ali Yılmaz;

‘Son zamanlarda çevremizde yaşanan günü birlik ev kiralamalarındaki kayıt dışı vergi ve kimlik bildirimlerine uygun olmayan durumlar,  konaklama sektörünü olumsuz etkilemektedir. Ayrıca  bu sorunun toplumsal problem de yaratmaktadır.

Kayıt dışı ev kiralamaları, turizm sektörü temsilcilerini hem ekonomik hem de yasal açıdan zor durumda bırakmaktadır. Vergi kaybı ve kimlik bildirimi eksikliği, yasalara uygun şekilde faaliyet gösteren otellerin adil rekabet koşullarında iş yapma olanaklarını engellemekte ve ekonomik adaleti sarsmaktadır.

Şehrimizin bu sorununun Antalya Ticaret ve Sanayi Odası olarak önderlik edip çözümü için şu önemli adımların atılması gerekmektedir.

-Konaklama sağlayan tüm mekanlar, kayıt dışı faaliyetlerin önüne geçmek amacıyla daha etkin yasal düzenlemeler ile denetim altına alınmalıdır. Halihazırda var olan düzenlemeler özellikle yerel belediyeler tarafından uygulanmamaktadır.

-Kısa dönem kiralama yapanlar mutlaka belediyelerden ruhsat almalıdırlar. Maalesef belediye denetim yapmadığı için bu görev de her sahipsiz işi yapmak mecburiyetinde kalan polise düşmektedir. Şu anda var olan düzenlemeler bile uygulansa  belli ölçüde düzen sağlanabilir.  Esasen var olan düzenlemelere ilave önlemler almak gerekmektedir.

-Kemer-Belek-Side-Lara ve Konyaaltı’ndaki evlere günübirlik kiralama ruhsatı verilmemelidir. Ve ruhsatsız kiralayanlar sıkı bir şekilde denetlenmelidir. 

-Ayrıca yine vergi ve kimlik bildirimi eksikliği gibi sorunların önüne geçmek adına denetim mekanizmaları güçlendirilmeli ve sıkı takipler yapılmalıdır. Eğer bir işletme yasalara uygun şekilde faaliyet göstermiyorsa, caydırıcı cezalar uygulanmalıdır.

-Belediyelerin, otel işletmecileri ve diğer turizm temsilcileriyle yeterli düzeyde işbirliği yapmaması, bu sorunun çözümünü güçleştirmektedir. Bu konu ile ilgili daha şeffaf bir iletişim kanalı oluşturulmalıdır.

Biz otel işletmecileri olarak, yasalara uygun faaliyet göstermenin yanı sıra, toplumsal sorumluluğumuzun bilincindeyiz. Kayıt dışı ev kiralamalarının önüne geçmek ve daha adil bir turizm sektörü yaratmak için işbirliği ve destek çağrısında bulunuyoruz. Hep birlikte, turizm sektörümüzü güçlendirerek, bölgemizin kalkınmasına katkıda bulunabilir ve daha sürdürülebilir bir gelecek inşa edebiliriz.

Ticaret odası olarak sektörümüzün sürdürülebilirliği ve düzenli bir rekabet ortamının sağlanması için harekete geçmeliyiz.’

Yani özetle diyor ki Ali Yılmaz, bu Ruslar’ın masum bir şekilde başlayıp minik minik elde ettikleri gelirler, daha sonra profesyonel hale geldi ve turizm sektörünü vurmaya başladı.”

HÜKÜMET DUYARSIZ KALAMADI

Ali Yılmaz’ın ısrarlı söylemlerini sürdürmesi ve Gün Haber’in ısrarlı takibi sonucu hükümet konuya duyarsız kalmadı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sorunu çözecek bir düzenlemeyi yapacaklarını söyledi.

Yapılan düzenlemez ile de 1 Ocak 2024 itibarıyla başlayacak kısa dönemli kiralamalarda şartlar değişti. Kat maliklerinden muaffakat alma, 100 günden kısa sürekli kiralamaların mevzuata tabi olacak olması Airbnb uygulamasını da sekteye uğrattı. Antalya ve diğer büyük illerde Rus’lar günübirlik kiralamalar için tuttukları evleri boşaltmaya başladı.

MEHMET ŞİMŞEK’TEN MESAJ

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medya hesabından bir paylaşım yaparak, son 3 yılın ardından ilk kez kiralarda yaşanan gerilemeyi kısa vadeli kiralara ilişkin düzenlemeye bağladı.

İşte o paylaşım:

“Kısa vadeli kiralamalara ilişkin düzenlemelerimiz konut arzını artırdı, özellikle büyükşehirlerde kiralarda gerileme başladı. Deprem konutlarının tamamlanması, kentsel dönüşüm ve afet riskini azaltmaya yönelik çalışmalarımızın hız kazanmasıyla 2024’te konut arzı daha da artacak. Kira fiyatlarındaki katılığın azalması enflasyonu düşürme çabalarımızı destekler nitelikte.”