Toprak altından çıkan duman şaşırtıyor

Eskil ilçesi Karşıyaka Mahallesi Şabanlı Yaylası'nda Tuz Gölü havzasını oluşturan, yıllar önce sazlık olan ve zamanla kuruyan alandan, yaklaşık 10 gün önce koku gelmeye başladı. Merak eden mahalle sakinleri ise bölgeye giderek baktığında, toprak çatlağı arasında duman çıktığını gördü. Üzerine kağıt veya benzeri cisim konduğunda da dumanın tutuşturduğu fark edildi. Mahalleli, durumu mahalle muhtarına haber verdi.

'SU TUTUYORUZ SÖNMÜYOR'

Karşıyaka Mahallesi Cuma Göktan, bölgede birkaç gün önce bölgedeki otlarında tutuştuğunu belirterek, şunları söyledi:

''Bu gördüğünüz yer eskiden sazlık ve göldü. Sular çekilince şimdi de yanmaya başladı. Burası bir haftadır yanıyor. Çok değişik bir kokusu var. Yandığını size göstermek için gazete kâğıdı koyduk hemen alev alarak yandı. Dün akşam bu bölgeye yağmurda yağdı ama yine de sönmedi. Biz burayı köylülerimizle hayret içinde takip ediyoruz. Bu çukurlara insan ve hayvan düşse onlarda yanar. Su tutuyoruz yine de sönmüyor. Buraya yetkililerden bir çözüm bekliyoruz.'' 

'30 YERDEN DUMAN VE KOKU GELİYOR' 

Mahalle sakinlerinden Salim Gök ise ''Benim evim bu bölgeye çok yakın ve evimin pencerelerini kokudan açamıyorum. Geceleri alevleniyor. Tüm köy halkı bu olaydan rahatsızız. Kendiliğinden yanıyor. Yetkililerin buraya çare bulmasını istiyoruz. 10 gün önce ufak bir alevle başladı. Sırayla hızla ilerliyor. Geceleri bazen ateşin yandığını görebiliyoruz. Bizim köyümüzde ilk kez böyle bir olay oluyor. Kendi kendine yanıyor ve kokusu da rahatsız ediyor. Ben tarla sulama hortumlarıyla saatlerce su taşıdım buraya yine de söndürmeyi başaramadım.  Bölgede 30 tane yerden duman ve koku geliyor'' diye konuştu.

AFAD ARAŞTIRMA YAPTI 

Tuz Gölü havzasında duman ve koku olayının fark edilmesinin ardından AFAD İl Müdürlüğü ekipleri bölgede araştırma yaptı. AFAD İl Müdürü Cezmi Türkmen, yaptıkları araştırmada hidrojen sülfür gazı ve metan gazının duman ve kokuya neden olduğu tespit ettiklerini belirtti. Türkmen, şunları söyledi:

''Tuz Gölü havzasında olan bir bölgemiz. Orada çıkan gaz, hidrojen sülfür gazı bu organik maddelerini zamanla toprak altında katmanlar altında kalmasıyla bitki artıkları, balık atıkları ve mikro organizmalar bunlar zaman içinde bozuluyor. Biz buna organik madde bozulması diyoruz. Bunlar orada gaza dönüşüyor. Bu gazda hidrojen sülfür gazıdır. Aksaray, Tuz Gölü'nün devamı olduğu düşünürsek, milyonlarca yıl denizel ortamda kalmış bir yer. Organik maddelerin çökeltileri çok fazla. Bunlarda zamanla yağmur ve selin taşıdığı maddelerin arasında kalarak organik madde bozulması meydana geliyor ve hidrojen sülfür gazı oluşuyor. Bu gaz yer altında basınçla bulmuş olduğu en zayıf çatlaktan yüzeye çıkıyor. Bu gaz tamamen yanıcı bir gaz ve havadan ağır bir gaz. Rüzgarla taşınabilir gaz.''

'YANMALAR DIŞ KAYNAKLI' 

Bölgedeki yanmalarında dış kaynaklı olduğunu belirten Türkmen, ''Bölgedeki yanmalar ise tamamen dış kaynaklıdır.  Vatandaşlar da yakıyor olabilir ya da orada bir cam parçası, mercek görevi görüp güneş ışınlarıyla yanma meydana geliyor olabilir. Yanması gayet doğal bir olay. Orada gaz ile birlikte bitki örtüsünün yer altındaki köklerinde yanma meydana geliyor. Bu yanma zaman zaman 45 santim ile 1 metre derinliğinde aşağı inebiliyor. Yanma alevli şeklinde değil ancak fazla gaz çıkışı olduğunda alevli de olabiliyor. Alttaki ısının yüksekliği ise toprağın özelliğini bozuyor. Oradaki bitki köklerinin yakarak boşluk meydana geliyor. Bu oksijen silkinazyonuna neden oluyor. Bu şekilde yanma yavaş yavaş devam ediyor. Biz buna torf yapı diyoruz. Isıdan dolayı toprağın özelliği bozuluyor ve üzerinde gezildiği zaman çökme meydana geliyor ve bu bölgede kesinlikle gezilmemesi gerekiyor. Çünkü içine düşen kişinin yanma riski var'' diye konuştu. 

2017 yılında Eskil ilçesi Eşmekaya Beldesi bölgesinde da aynı olayın olduğunu hatırlatan Türkmen, bölgedeki alanın tamamen tarama yapıp, insan ve hayvan geçişi için kapatabileceklerini belirtti.  

Erkan ALTUNTAŞ- Hilmi YOL/AKSARAY,(DHA)